Năm 2023, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phù Cát đã thụ lý thi hành nhiều vụ việc liên quan đến tàu cá là tài sản thế chấp để vay vốn tại các tổ chức tín dụng theo Nghị định số 67/2014/NĐ-CP, ngày 07 tháng 7 năm 2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản. Đây là một trong những chính sách mang tính đột phá, tạo động lực phát triển ngành thủy sản, giúp ngư dân yên tâm bám biển, góp phần tích cực bảo vệ an ninh và chủ quyền quốc gia trên biển.
Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, đánh bắt thủy sản một số ngư dân chưa hiểu đúng về chính sách của Nhà nước, cho rằng đây là tiền hỗ trợ của Nhà nước nên có tư tưởng lợi dụng, chây ỳ, không trả nợ hoặc kéo dài thời gian trả nợ làm cho tỷ lệ nợ quá hạn; ngư dân thiếu hiểu biết về tàu vỏ thép, thiếu kỹ năng khai thác, vận hành trang thiết bị hiện đại, dẫn đến việc khai thác thủy sản không hiệu quả nên đã phát sinh các khoản nợ quá hạn, nợ xấu tại các tổ chức tín dụng ở mức cao. Tại Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phù Cát, tổng số phải thi hành loại này là 11 việc, với số tiền phải thi hành là: 214.337.006.000 đồng, chiếm hơn 80% tổng số tiền phải thi hành án của đơn vị. Để kịp thời xử lý theo tiến độ, đúng qui định, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ thi hành án dân sự trong năm, lãnh đạo Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phù Cát xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm của năm nên đã ban hành kế hoạch thi hành án điểm, tập trung mọi nguồn lực, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, quyết tâm xử lý dứt điểm trong năm 2023.
Quá trình thi hành án các vụ việc này đã phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc nên nhiều vụ việc kéo dài, cụ thể: Một số người phải thi hành án là chủ tàu thường có thái độ bất hợp tác, tìm mọi cách trốn tránh nghĩa vụ thi hành, thường xuyên đi biển đánh bắt hải sản dài ngày nên việc thông báo các văn bản về thi hành án gặp nhiều khó khăn về mặt thời gian theo qui định. Tình trạng tàu cá đến thời điểm thi hành án đã hư hỏng, giá trị còn lại thấp nên khi kê biên, bán đấu giá tài sản phải giảm giá rất nhiều lần, có trường hợp phải giảm giá và thông báo bán đấu giá tài sản hơn 07 lần nhưng vẫn không có người tham gia đăng ký đấu giá. Mặt khác, đối tượng mua tài sản loại này rất hạn chế, chỉ là người làm nghề đánh bắt thủy sản mới có nhu cầu mua. Nhiều vụ việc bán được tàu cá nhưng số tiền thu được rất thấp, chỉ thanh toán được một phần rất nhỏ so với khoản nợ mà chủ tàu đã vay tại các ngân hàng. Các bản án, quyết định của Tòa án không tuyênxử lý tài sản khác để thi hành án nếu xử lý tàu cá là tài sản bảo đảm không đủ để thanh toán nghĩa vụ vay nhưng bên được thi hành án lại yêu cầu cơ quan Thi hành án dân sự tiếp tục xử lý các tài sản khác để thi hành án. Đa số tàu cá là tàu vỏ thép đã bị rỉ sét, mục nát, xuống cấp nghiêm trọng nên giá trị tại thời điểm kê biên, xử lý có sự chênh lệch rất lớn so với thời điểm thẩm định cho vay, cơ quan thi hành án phải hạ giá nhiều lần dẫn đến việc thi hành án kéo dài, chi phí xử lý tài sản phát sinh lớn; nhiều tàu cá bán đấu giá thành chỉ có giá trị khoảng 7 - 10% so với giá trị khoản vay tại ngân hàng. Đa phần các tàu đều ngừng hoạt động, neo đậu vào bờ và đặc biệt là các tàu chất liệu là vỏ sắt đều bị gỉ sét, hư hỏng nặng về thân vỏ, máy móc không còn hoạt động, các trang thiết bị và ngư lưới cụ trên tàu đều bị hư hỏng, mất mát đến thời điểm kê biên không còn. Sau khi bán loại tàu này, người mua phải bỏ ra chi phí để thuê tàu lai dắt đưa về nơi neo đậu theo qui định.
Mặc dù quá trình xử lý gặp muôn vàn khó khăn, thách thức, phải dành nhiều thời gian, lực lượng của Chi cục mỏng, nhưng với sự quyết tâm lớn, lãnh đạo Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phù Cát đã tập trung mọi nguồn lực về con người, thời gian, kinh phí để tổ chức thi hành án, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, kịp thời phối hợp với các cơ quan chức năng, tổ chức tín dụng để giải quyết xong cơ bản nhiều vụ việc, đảm bảo đúng theo qui định. Đến nay, Chi cục Thi hành án dân sự huyệnPhù Cát đã xử lý xong 09 việc, đạt trên 81% loại việc này, thu được số tiền: 17.606.876.000 đồng và kết thúc hồ sơ thi hành án, góp phần hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu, nhiệm vụ thi hành án dân sự của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phù Cát năm 2023.
Đào Văn Hà
Chi cục THADS huyện Phù Cát