Quy chế kiểm tra năm 2025 được ban hành đã kế thừa những nội dung cơ bản của Quy chế kiểm tra năm 2024, đồng thời đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung để phù hợp với mô hình hệ thống cơ quan THADS mới và quy định pháp luật hiện hành. Trong đó, có một số điểm mới chính, cụ thể như sau:
(i) Đa dạng hình thức kiểm tra với kiểm tra trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử:
Ngoài hình thức kiểm tra trực tiếp trước đây thì Quy chế kiểm tra năm 2025 đã bổ sung thêm hình thức kiểm tra trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử tại khoản 3 Điều 3. Quy định hình thức này xuất phát từ thực tiễn tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác THADS, nhiều trình tự, thủ tục trong quá trình tổ chức thi hành án của các cơ quan THADS hiện nay đang được tin học hóa trong các phần mềm về thi hành án dân sự hoặc bắt buộc phải thực hiện trên môi trường điện tử (thông báo lựa chọn tổ chức bán đấu giá, công khai thông tin của người phải thi hành án chưa có điều kiện thi hành án…).
Hình thức kiểm tra trực tuyến, từ xa áp dụng đối với nội dung kiểm tra có thông tin dưới dạng dữ liệu điện tử trên các hệ thống, phần mềm sau khi được cập nhật, đồng bộ. Bên cạnh đó, bổ sung phương thức làm việc trực tuyến đối với đối tượng kiểm tra trong quá trình thực hiện kiểm tra (khoản 4 Điều 13).
(ii) Làm rõ thêm quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kiểm tra (Điều 4):
Theo quy định tại Quy chế kiểm tra năm 2024, những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kiểm tra được quy định chung cho các đối tượng điều chỉnh của Quy chế. Quy chế kiểm tra năm 2025 đã tách quy định về những hành vi bị nghiêm cấm theo từng đối tượng điều chỉnh: Đối với người có thẩm quyền kiểm tra; đối với đối tượng được kiểm tra và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Các nội dung quy định mới này được tiếp thu, phù hợp với quy định về công tác kiểm tra hiện hành.
(iii) Về số lượng thành viên đoàn kiểm tra (Điều 11):
Theo quy định tại Quy chế kiểm tra năm 2024, số lượng thành viên đoàn kiểm tra được giới hạn theo từng loại hình kiểm tra, cụ thể:
+ Kiểm tra chuyên đề, kiểm tra nội bộ: Không quá 07 người.
+ Kiểm tra toàn diện: Không quá 12 người.
Trường hợp kiểm tra đối với đơn vị có số lượng việc, tiền phải thi hành lớn hoặc có nhiều vụ việc có khó khăn, vướng mắc hoặc có tính chất phức tạp thì đơn vị tham mưu kiểm tra báo cáo người ký quyết định kiểm tra quyết định số lượng thành viên đoàn kiểm tra.
Tuy nhiên, thực tiễn tổ chức các đoàn kiểm tra thời gian vừa qua cho thấy, nhiều đoàn kiểm tra do yêu cầu về thời hạn gấp, kỳ kiểm tra dài, số lượng hồ sơ phải kiểm tra lớn nên số lượng thành viên đoàn cần nhiều hơn quy định trên. Do vậy, để phù hợp với thực tiễn công tác kiểm tra, Quy chế kiểm tra năm 2025 đã quy định theo hướng mở: Đối với kiểm tra nội bộ, kiểm tra toàn diện, kiểm tra chuyên đề thì số lượng thành viên do người ký quyết định kiểm tra quyết định. Đối với kiểm tra vụ việc cụ thể, kiểm tra rút gọn thì số lượng thành viên không quá 07 người.
Quy định nêu trên phù hợp yêu cầu thực tế, tăng hiệu quả hoạt động, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của Trưởng đoàn kiểm tra.
(iv) Bổ sung quy định về việc lập và ban hành Kế hoạch kiểm tra hàng năm (Điều 12):
Quy chế kiểm tra năm 2024 không có quy định cụ thể về việc lập và ban hành Kế hoạch kiểm tra hàng năm. Tuy nhiên, tại Thông tư số 04/2023/TT-BTP ngày 14/8/2023 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn thực hiện một số thủ tục về quản lý hành chính và biểu mẫu nghiệp vụ trong THADS đã có quy định tại Điều 21, Điều 22 về căn cứ xây dựng và ban hành kế hoạch kiểm tra.
Do đó, để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hoạt động kiểm tra, Quy chế năm 2025 đã bổ sung quy định về việc lập kế hoạch kiểm tra hàng năm theo mô hình cơ quan THADS mới và quy định rõ hơn về việc gửi kế hoạch kiểm tra và trường hợp sửa đổi, bổ sung kế hoạch kiểm tra.
(v) Quy định về các loại hình kiểm tra, trình tự, thủ tục tiến hành kiểm tra:
- Quy định chung quy trình kiểm tra của cấp trên và kiểm tra nội bộ:
Theo quy định tại Quy chế kiểm tra năm 2024, quy trình thực hiện 4 loại hình kiểm tra được quy định riêng thành từng Mục, cụ thể: Tự kiểm tra, kiểm tra nội bộ, kiểm tra công vụ, kiểm tra của cấp trên.
Về các loại hình kiểm tra: Theo mô hình hệ thống cơ quan THADS mới, chỉ Cục Quản lý THADS mới thực hiện đủ 04 loại hình kiểm tra nêu trên, còn cơ quan THADS cấp tỉnh không thực hiện loại hình kiểm tra của cấp trên, mà chỉ còn hình thức kiểm tra nội bộ, tự kiểm tra, kiểm tra công vụ.
Về trình tự, thủ tục tiến hành kiểm tra: Quy trình kiểm tra của cấp trên và quy trình kiểm tra nội bộ cơ bản bao gồm các trình tự, thủ tục tương tự nhau (ban hành quyết định kiểm tra, kế hoạch kiểm tra, tiến hành kiểm tra, báo cáo người có thẩm quyền ký kết luận kiểm tra…). Do đó, Quy chế kiểm tra năm 2025 đã quy định chung quy trình kiểm tra của cấp trên và quy trình kiểm tra nội bộ thành cùng 1 Mục.
- Về tỷ lệ hồ sơ kiểm tra (khoản 3 Điều 13):
Quy định cụ thể đối với hoạt động kiểm tra của cấp trên (Cục Quản lý THADS đối với THADS tỉnh), còn kiểm tra nội bộ thì tùy thuộc vào nội dung và phạm vi kiểm tra theo tình hình công tác, hồ sơ của đơn vị, cá nhân được kiểm tra. Cụ thể:
+ Đối với kiểm tra nội bộ: Trên cơ sở tình hình công tác, hồ sơ của đơn vị, cá nhân được kiểm tra, Trưởng đoàn kiểm tra quyết định về tỷ lệ hồ sơ kiểm tra nhưng phải đảm bảo đánh giá được cơ bản kết quả thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao; đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc chỉ đạo điều hành và xử lý vi phạm (nếu có).
+ Đối với kiểm tra của cấp trên: Trên cơ sở tổng số hồ sơ của đối tượng được kiểm tra tại kỳ kiểm tra, Trưởng đoàn kiểm tra quyết định về tỷ lệ hồ sơ phải kiểm tra nhưng ít nhất từ 30% đối với kiểm tra toàn diện và từ 50% đối với kiểm tra chuyên đề. Việc lựa chọn hồ sơ kiểm tra là ngẫu nhiên, đảm bảo khách quan, cân đối giữa các đối tượng được kiểm tra.
Riêng đối với hồ sơ thi hành án, kiểm tra ít nhất 400 hồ sơ trong tổng số hồ sơ thuộc phạm vi kiểm tra. Trường hợp số lượng hồ sơ thuộc phạm vi kiểm tra nhỏ hơn 400 thì kiểm tra toàn bộ hồ sơ.
(vi) Bổ sung quy định về quy trình kiểm tra rút gọn (Điều 19):
Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát sinh các trường hợp thực hiện kiểm tra một hoặc một số nội dung cụ thể, trong thời gian ngắn, có thể ban hành kết luận kiểm tra mà không cần thiết phải thực hiện đầy đủ các trình tự, thủ tục kiểm tra thông thường (không bắt buộc phải lấy ý kiến đối tượng được kiểm tra về dự thảo kết luận kiểm tra). Do đó, Quy chế kiểm tra năm 2025 đã bổ sung quy định về kiểm tra rút gọn trong quy trình kiểm tra của cấp trên và kiểm tra nội bộ. Cụ thể:
Các trường hợp thực hiện kiểm tra rút gọn bao gồm:
+ Theo yêu cầu đột xuất, cấp bách của cấp trên hoặc cơ quan có thẩm quyền.
+ Kiểm tra chuyên đề đối với một số nội dung, lĩnh vực: Công tác văn phòng, báo cáo thống kê; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; công vụ; theo dõi thi hành án hành chính; bồi thường nhà nước.
+ Kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ.
Về trình tự, thủ tục kiểm tra rút gọn:
+ Đoàn kiểm tra thực hiện các trình tự, thủ tục thành lập đoàn, ban hành kế hoạch kiểm tra, công bố quyết định kiểm tra; tiến hành kiểm tra; báo cáo kết quả kiểm tra theo quy định tại Điều 11, Điều 12, Điều 13, Điều 14, Điều 15 Quy chế này.
+ Đoàn kiểm tra tập trung kiểm tra vào nội dung trọng tâm, áp dụng các phương pháp kiểm tra trực tuyến, từ xa.
+ Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra, trên cơ sở báo cáo kết quả kiểm tra và ý kiến chỉ đạo của người ký quyết định kiểm tra, Trưởng đoàn kiểm tra ký ban hành thông báo kết luận về nội dung kiểm tra.
Việc quy định về quy trình kiểm tra rút gọn nhằm bảo đảm tính kịp thời, nhanh chóng, tiết kiệm nguồn lực, phù hợp với những vụ việc trọng tâm, cấp bách; đồng thời vẫn đảm bảo được cơ sở pháp lý cho việc chỉ đạo điều hành và xử lý vi phạm (nếu có).
Ban Kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
Theo Cổng TTĐT Cục Quản lý THADS - Bộ Tư pháp