Trước hết, cần khẳng định Công tác xây dựng tổ chức Đoàn, Đoàn tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng là nhiệm vụ then chốt, là tiền đề cho sự tồn tại và ý nghĩa của tổ chức Đoàn. Từ lịch sử ra đời của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào năm 1931, Trung ương Đảng nhận thấy vai trò của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp cách mạng nên đã đề ra quyết định “Cần kíp tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn” và chỉ thị cho các tổ chức Đảng ở các địa phương quan tâm đến việc xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam (khoá XI) xác định: “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam”. Theo Điều 1 Điều lệ Đoàn, Đoàn viên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là thanh niên Việt Nam tiên tiến, phấn đấu vì mục đích, lý tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc; có lối sống lành mạnh, cần kiệm, trung thực; tích cực, gương mẫu trong học tập, lao động, hoạt động xã hội và bảo vệ Tổ quốc, gắn bó mật thiết với thanh niên; chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật của Nhà nước và Điều lệ Đoàn. Do đó, nội dung xây dựng tổ chức Đoàn, và Đoàn tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng có sự gắn kết chặt chẽ, thống nhất với nhau.