1.  Mục tiêu
Hiện nay, cùng với việc tinh gọn bộ máy, lĩnh vực THADS đang từng bước đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số và ứng dụng CNTT nhằm cụ thể hóa các nội dung chỉ đạo tại các văn bản: Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022–2025, tầm nhìn đến năm 2030, làm nền tảng xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; Nghị Quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả… Trong đó, chuyển đổi số quy trình xử lý hồ sơ nghiệp vụ THADS áp dụng từ khâu tiếp nhận, xử lý hồ sơ, ra quyết định thi hành, đến báo cáo thống kê và kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan, đơn vị có liên quan là một khâu quan trọng, mang tính đột phá của quá trình chuyển đổi số toàn bộ hoạt động THADS. Việc chuyển đổi số này cần đáp ứng yêu cầu:
(i) Quản lý hồ sơ điện tử: Hồ sơ THA không còn nằm yên trong tủ mà được quản lý, lưu trữ, khai thác trên hệ thống thông tin, phần mềm nghiệp vụ để dễ tra cứu, giảm sai sót, giảm thất lạc hồ sơ;
(ii) Minh bạch và công khai: Người dân, doanh nghiệp có thể nộp đơn yêu cầu THA qua Cổng thông tin trực tuyến, nộp tiền tạm ứng án phí qua Cổng dịch vụ công quốc gia và theo dõi kết quả qua các Cổng thông tin đó; thông tin kịp thời và hạn chế tiếp xúc, chủ động trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Từ đó tiết kiệm nguồn lực cho xã hội.
(iii) Tiết kiệm thời gian, chi phí: Quy trình điện tử giúp giảm thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý, hỗ trợ ra quyết định nhanh hơn.
(iv) Kết nối, chia sẻ dữ liệu với các Bộ, ngành có liên quan: Công nghệ giúp liên thông dữ liệu với Bộ Công an, Tòa án… để chia sẻ, khai thác dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu đã có.
2. Quá trình triển khai
Hiện nay, lĩnh vực THADS đang triển khai 10 hệ thống thông tin, phần mềm nghiệp vụ bao gồm:
- Phần mềm quản lý quá trình thụ lý, Tổ chức THA và Báo cáo thống kê THADS
- Phần mềm quản lý văn bản đi/đến
- Phần mềm quản lý công chức THADS
- Phần mềm Kế toán nghiệp vụ THADS
- Phần mềm Kế toán hành chính sự nghiệp THADS
- Phần mềm lưu trữ dùng chung cho hệ thống tổ chức THADS (sử dụng tại Cục Quản lý THADS, các cơ quan THADS tỉnh/thành phố)
- Hệ thống giao ban trực tuyến
- Cổng/Trang thông tin điện tử THADS
- Phần mềm thu, nộp tạm ứng Án phí, lệ phí Tòa án
- Phần mềm gửi thông báo THADS qua ứng dụng VNeID (đang triển khai thí điểm tại THADS Thành phố Hồ Chí Minh và chuẩn bị triển khai trên toàn quốc).
Và hệ thống thư điện tử.
Đầu tư vào ứng dụng CNTT một cách sâu rộng trong mọi hoạt động của các cơ quan THADS là hết sức cấp bách, sẽ khắc phục những hạn chế, đáp ứng nhu cầu đổi mới toàn diện Hệ thống THADS, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của công tác THADS. Việc ứng dụng CNTT, chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong thời đại số, đồng thời giúp nâng cao hiệu quả đầu tư ứng dụng CNTT trong Hệ thống THADS. Trong thời gian tới, Cục Quản lý THADS sẽ triển khai Nền tảng số trong lĩnh vực THADS giúp chuyển đổi số toàn diện hoạt động THADS.
Việc triển khai còn gặp một số khó khăn như:
- Cơ sở hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, đặc biệt là ở các địa phương vùng sâu, vùng xa, các phần mềm, ứng dụng được đầu tư xây dựng từ lâu, chưa được kịp thời nâng cấp nên hạn chế về mặt công nghệ, phát sinh nhiều vấn đề bất cập về nghiệp vụ, dữ liệu, hiệu năng. Việc xây dựng các phần mềm hỗ trợ nghiệp vụ chưa đồng bộ, thiếu tính kết nối, liên thông, không có tính quy chuẩn nên khó khăn trong việc quản lý, nâng cấp, vận hành. Thông tin giữa các hệ thống không được đồng bộ dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát thông tin, chưa đạt hiệu quả quản lý, điều hành như yêu cầu. Bên cạnh đó, đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp và THADS cũng góp phần vào đáp ứng chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Chính phủ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước theo Nghị quyết số 18-NQ/TW.
- Công chức THADS phải thay đổi thói quen làm việc, từ thủ công sang môi trường số, đòi hỏi kỹ năng sử dụng phần mềm, bảo mật dữ liệu; nguồn nhân lực chuyên trách về CNTT của các cơ quan THADS còn thiếu và yếu, chủ yếu là kiêm nhiệm hoặc chưa đúng về chuyên môn.
- Dữ liệu thi hành án có tính chất nhạy cảm, cần hệ thống bảo mật tốt, tránh bị lợi dụng.
Giải pháp khắc phục: từng bước khắc phục bằng cách đổi mới quy trình nghiệp vụ đáp ứng nhu cầu triển khai trên môi trường số, đẩy mạnh ứng dụng CNTT, chuyển đổi số thông qua phương thức thuê dịch vụ CNTT; đầu tư trang thiết bị, máy tính đáp ứng yêu cầu triển khai trên môi trường số; tổ chức tập huấn và phối hợp với các đơn vị công nghệ có kinh nghiệm.
3. Kết quả đạt được
Chuyển đổi số quy trình xử lý hồ sơ nghiệp vụ giúp người dân và doanh nghiệp:
- Tiết kiệm thời gian: người dân có thể dùng điện thoại hoặc máy tính để nộp tiền tạm ứng án phí trực tuyến…
- Tiết kiệm chi phí: việc tra cứu, nộp hồ sơ trực tuyến giúp giảm chi phí đi lại, in ấn.
- Minh bạch, hạn chế tiêu cực: Khi mọi thông tin được công khai, rõ ràng, người dân yên tâm hơn, giảm tình trạng khiếu nại hoặc nghi ngờ.
Trong thời gian tới, Cục Quản lý THADS sẽ triển khai Phần mềm hỗ trợ ra quyết định có chức năng cho phép người dân nộp đơn yêu cầu THA qua môi trường mạng.
4. Nhiệm vụ trong thời gian tới
Thứ nhất, đẩy mạnh ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong hoạt động THADS nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành gắn với cải cách thủ tục hành chính, đổi mới phương thức lãnh đạo. Chuyển đổi số thống nhất, toàn diện trong tất cả các hoạt động nghiệp vụ quản lý, tổ chức THA tại Cục Quản lý THADS và các cơ quan THADS địa phương.
Thứ hai, ứng dụng CNTT và chuyển đổi số hướng đến nâng cao hoạt động, giảm thiểu thủ tục hành chính và nâng cao trải nghiệm của cán bộ công chức, người dân và doanh nghiệp.
Thứ ba, tăng cường số hóa, hiện đại hóa quy trình xử lý hồ sơ, giảm thiểu thủ tục hành chính, nâng cao sự minh bạch và công khai. Xây dựng CSDL đồng bộ, liên thông với các cơ quan liên quan, phục vụ tốt hơn nhu cầu tra cứu và thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực THADS.
Thứ tư, tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng vững chắc cho công tác chuyển đổi số tại Cục Quản lý THADS và các cơ quan THADS trong những năm tiếp theo; nâng cao nhận thức, trách nhiệm, thúc đẩy các đơn vị thuộc Cục Quản lý THADS, các cơ quan THADS địa phương sử dụng nền tảng số, thực hiện chuyển đổi số, tạo môi trường làm việc văn minh, thuận lợi, an toàn và hiệu quả.
Thứ năm, xác định nội dung công việc, thời hạn, cách thức triển khai, tiến độ thực hiện, trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị thuộc Cục Quản lý THADS, các cơ quan THADS địa phương nhằm đảm bảo triển khai hiệu quả.
Thứ sáu, các đơn vị thuộc Cục Quản lý THADS, các cơ quan THADS địa phương tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao; phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với nhau nhằm tổ chức, thực hiện đúng tiến độ và có hiệu quả các nhiệm vụ theo nội dung Báo cáo.
Thứ bảy, xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá kết quả chuyển đổi số theo từng giai đoạn để kịp thời điều chỉnh. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, định kỳ báo cáo Lãnh đạo Cục Quản lý THADS các vấn đề mới phát sinh, vượt quá thẩm quyền.
========
Trân trọng kính mời các đồng chí và quý vị khán thính giả lắng nghe chia sẻ của các khách mời đến từ Cục Quản lý THADS và cơ quan THADS địa phương tại Podcast  “Thi hành án thời công nghệ – Không còn là chuyện riêng trong phòng hồ sơ”, phát sóng trên kênh VOV2 – Đài Tiếng nói Việt Nam.
Trân trọng kính mời các đồng chí và quý khán thính giả lắng nghe Podcast tại link dưới đây:
https://vov2.vov.vn/podcast/nhip-song-24h/thi-hanh-an-thoi-cong-nghe-khong-con-la-chuyen-rieng-trong-phong-ho-so-54859;
Hoặc:
https://open.spotify.com/episode/0JgOIv1swWkYyVUFiu3OOt?si=AFdt7PhUQPOMr8YFNi7B4A&nd=1&dlsi=a8eb82ec34724b1e