Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/BCSĐ ngày 29/3/2022 của Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp về lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm thi hành án dân sự (THADS), thi hành án hành chính (THAHC) giai đoạn 2022 – 2026; thực hiện Quyết định số 246 /QĐ-BTP ngày 12/12/2023 của Bộ Tư pháp ban hành Chương trình công tác trọng tâm trong lĩnh vực THADS, theo dõi THAHC năm 2023, trong năm 2023, mặc dù số thụ lý mới về việc và giá trị tăng cao , thị trường bất động sản trầm lắng, trong khi phải thực hiện tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy theo chủ trương của Đảng, Chính phủ đặt ra yêu cầu, thách thức lớn cho toàn Hệ thống THADS. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao, linh hoạt của Chính phủ, Bộ Tư pháp, sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, sự nỗ lực, quyết tâm của toàn Hệ thống THADS, đến nay kết quả thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đạt và vượt chỉ tiêu giao, kết quả thi hành xong về việc, về tiền đều tăng so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, kết quả thi hành xong về tiền đã đạt trên 89.412 tỷ đồng (đạt 46,78%), tăng trên 14.376 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022 (trong đó, kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng tăng trên 6.038 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022). Công tác theo dõi THAHC ngày càng nền nếp, khắc phục tình trạng nể nang, né tránh việc kiến nghị xử lý trách nhiệm. Tổ chức bộ máy các cơ quan THADS không ngừng được củng cố, kiện toàn; công tác quán triệt, chỉ đạo, giáo dục chính trị, tư tưởng đối với đội ngũ công chức, Chấp hành viên được các cấp đặc biệt chú trọng; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát góp phần kiểm soát, phòng ngừa từ sớm, từ xa các vi phạm trong THADS; sự phối hợp giữa các bộ, ban, ngành, địa phương ngày càng kịp thời, hiệu quả, bài bản, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác THADS; cơ sở vật chất, điều kiện làm việc của Hệ thống THADS từng bước được đảm bảo, cơ bản đáp ứng yêu cầu. Kết quả cụ thể như sau:
* Kết quả thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ giao
(1) Triển khai nghiêm túc, hiệu quả, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, theo dõi THAHC được giao theo Nghị quyết số 96/2019/QH14.
Kết quả: có 6/9 chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao đã hoàn thành[1], 3/9 chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao cơ bản hoàn thành[2]. Đặc biệt năm 2023 Hệ thống THADS đã hoàn thành vược định mức đối với chỉ tiêu tỷ lệ thi hành xong về việc, về tiền trong số có điều kiện và đạt mức cao nhất cả về tỷ lệ và số tuyệt đối từ trước đến nay (thi hành xong 574.819, với số tiền 89.412 tỷ 138 triệu 998 nghìn đồng, đạt tỷ lệ 83,25% về việc và 46,78% về tiền). Cụ thể:
Năm 2023, Tổng cục THADS tiếp tục triển khai thực hiện các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác THADS, theo dõi THAHC: ban hành Quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ cho các cơ quan THADS địa phương; gửi kết quả THADS, THAHC định kỳ đến Chủ tịch UBND, Trưởng Ban chỉ đạo THADS để phối hợp chỉ đạo; ban hành nhiều văn bản quán triệt, đôn đốc, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt trong khắc phục những tồn tại, hạn chế và đề ra các giải pháp tập trung hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao năm 2023; chấn chỉnh kỷ luật kỷ cương trong thi hành công vụ tại cơ quan THADS; tiếp tục chủ động, phòng ngừa, xử lý nghiêm sai phạm, tiêu cực, tham nhũng...
Công tác chỉ đạo THA tín dụng[3], tham nhũng, kinh tế tiếp tục được quan tâm chỉ đạo thực hiện, bám sát Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, Chỉ thị số 04-CT/TW, Kết luận số 05-KL/TW, các Kết luận của các cấp có thẩm quyền, nhờ đó kết quả THA đã đạt hiệu quả cao (THA kinh tế, tham nhũng, xong 2.264 việc, tăng 369 việc (tăng 19,47%) so với cùng kỳ năm 2022; đạt tỉ lệ 67,10%; thi hành được 20.405 tỷ 278 triệu 948 nghìn đồng, tăng 4.415 tỷ 686 triệu 733 nghìn đồng (tăng 27,62%) so với cùng kỳ năm 2022; đạt tỉ lệ 41,11% (tăng 4,43%) so với cùng kỳ năm 2022.
Công tác theo dõi THAHC, Tổng cục THADS đã tham mưu trình Lãnh đạo Bộ ban hành Kế hoạch triển khai công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc chấp hành pháp luật TTHC và THAHC năm 2023[4], Kế hoạch triển khai thực hiện kiến nghị của Ủy ban Tư pháp[5] và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ[6]; ban hành văn bản hướng dẫn các cơ quan THADS địa phương nghiệp vụ theo dõi THAHC[7]. Tham mưu Lãnh đạo Bộ ký văn bản đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, chỉ đạo thực hiện và báo cáo tình hình chấp hành pháp luật TTHC và kết quả THAHC; Tổ chức kiểm tra liên ngành, tình hình chấp hành pháp luật TTHC và THAHC của UBND, Chủ tịch UBND các cấp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Đắk Lắk^[8]; Tham mưu Lãnh đạo Bộ Tư pháp có văn bản gửi UBND một số địa phương có số lượng lớn án hành chính phải thi hành đề nghị báo cáo tình hình chấp hành pháp luật TTHC và THAHC phục vụ công tác kiểm tra hoặc tổ chức buổi làm việc với địa phương[9]; Kiểm tra chuyên đề về công tác theo dõi THAHC tại Cục THADS tỉnh Bình Thuận, Long An, Bình Định[10]. Do đó, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nên tính đến hết ngày 30/9/2023 đã thi hành xong 582/1.375 bản án (tăng 153 bản án so với năm 2022).

(4) Đẩy mạnh cải cách hành chính, nghiên cứu cắt giảm hồ sơ, giấy tờ trong các thủ tục hành chính; rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Tổng cục THADS đã xây dựng và ban hành Kế hoạch cải cách hành chính năm 2023 của toàn Hệ thống THADS; đồng thời tiếp tục phối hợp với các cơ quan có liên quan để chỉnh lý, hoàn thiện phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến các thủ tục hành chính (TTHC) trong công tác THADS.
(5) Thực hiện kịp thời các nhiệm vụ liên quan công tác THADS phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, Tổng cục THADS đã chỉ đạo và phối hợp với Cục CNTT tiếp tục duy trì, vận hành và hỗ trợ người dùng các phần mềm đã được triển khai; nghiên cứu ban hành các Kế hoạch triển khai Ứng dụng công nghệ thông tin trong Hệ thống THADS cho từng năm và cả giai đoạn 2021-2025; phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao triển khai dịch vụ tư pháp công trực tuyến thu, nộp tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án trên Cổng dịch công quốc gia; nghiên cứu xây dựng Quy hoạch ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số của Hệ thống THADS giai đoạn 2023-2030; Phối hợp triển khai nâng cấp Phần mềm Quản lý quá trình thụ lý, Tổ chức THA và Báo cáo thống kê THADS.
(6) Công tác quản lý tài chính, đầu tư công, Tổng cục THADS đã chủ động, điều hành linh hoạt, chú trọng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí khi triển khai các nhiệm vụ; việc rà soát, sắp xếp lại, xử lý các cơ sở nhà, đất tiếp tục được thực hiện nghiêm; việc tổ chức mua sắm tài sản tập trung được thực hiện hiệu quả, cơ bản đáp ứng kịp thời cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc cho các cơ quan, đơn vị trong hệ thống THADS. Công tác đầu tư xây dựng trụ sở cho cơ quan THADS tiếp tục thực hiện với tinh thần quyết liệt, khẩn trương, bám sát chỉ đạo, hướng dẫn của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan. Bộ Tư pháp đã chỉ đạo tập trung mọi nguồn nhân lực để quyết toán các dự án hoàn thành. Chủ động hướng dẫn chủ đầu tư tổ chức triển khai bài bản đối với các dự án theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; thường xuyên tổ chức các buổi làm việc với các Chủ đầu tư nhằm kịp thời phát hiện, hướng dẫn, phối hợp để đôn đốc, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác triển khai các dự án.
Với những kết quả nổi bật đạt được trong năm qua, công tác THADS, theo dõi THAHC đã góp phần quan trọng, tích cực vào việc bảo vệ tính nghiêm minh của pháp luật, đảm bảo an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, được Quốc hội, Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần có giải pháp tập trung khắc phục trong thời gian tới, cụ thể:
* Tồn tại, hạn chế:
- Công tác quản lý, chỉ đạo điều hành từ Tổng cục, đến Cục THADS, Chi cục THADS có lúc, có nơi chưa kịp thời, chất lượng chưa cao; việc thực hiện chỉ đạo của cấp trên một số trường hợp chưa nghiêm, chưa đầy đủ, nhất là ở cấp Chi cục.
- Hướng dẫn nghiệp vụ nhiều trường hợp còn chậm, chưa cụ thể. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo có việc chưa triệt để. Quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, hướng dẫn nghiệp vụ chưa thực sự chú trọng phát hiện, xử lý các nguy cơ phát sinh BTNN, đảm bảo tài chính.
- Công tác kiểm tra, tự kiểm tra mặc dù đã được triển khai, nhưng chất lượng chưa có, có lúc, có nơi vẫn còn hình thức, đặc biệt việc xử lý hậu kiểm tra chưa nghiêm, chưa triệt để, vẫn có vi phạm trong thực hiện quy chế kiểm tra.
- Số việc và tiền thi hành án chuyển kỳ sau còn nhiều, kết quả thu hồi nợ cho các tổ chức tín dụng chưa cao; vẫn còn một số quyết định thi hành án không chính xác, phải thu hồi (501/636.006 quyết định, chiếm tỷ lệ 0,08%)[12].
- Số đơn thư khiếu nại, tố cáo về THADS có chiều hướng tăng; đơn khiếu nại, tố cáo vượt cấp vẫn còn nhiều; vẫn còn một số trường hợp vi phạm pháp luật.
- Công tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế, cải cách hành chính thụ động, phụ thuộc, chưa theo kịp tiến trình so với các cơ quan tư pháp khác; công tác truyền thông, xử lý thông tin báo chí về THADS còn thiếu chủ động, chưa đạt yêu cầu, chưa xây dựng được diễn đàn trao đổi về chuyên môn, nghiệp vụ của ngành, lĩnh vực công tác.
- Việc triển khai các kế hoạch đầu tư công còn chậm; công tác kế toán nghiệp vụ chưa được kiểm tra thường xuyên theo đúng kế hoạch.
* Nguyên nhân:
- Nguyên nhân chủ quan
+ Năng lực, trình độ của đội ngũ công chức, Chấp hành viên một số cơ quan THADS chưa đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; kỷ cương, kỷ luật hành chính trong một số cơ quan THADS chưa nghiêm, việc quản lý, chỉ đạo, điều hành của một số lãnh đạo chưa chặt chẽ. Vẫn còn trường hợp vi phạm kỷ luật bị xử lý.
+ Hiệu quả công tác phối hợp giữa cơ quan THADS với các cơ quan có liên quan trong một số trường hợp chưa cao; có lúc, có việc còn chậm, chưa tích cực, nhất là trong các khâu xác minh tài sản THA, xác định hiện trạng ranh giới tài sản, đất đai, đặc biệt là trong cưỡng chế THADS.
- Về khách quan:
+ Số lượng việc, tiền phát sinh tăng (năm 2023 tăng gần 90 ngàn việc, trên 34 ngàn tỷ so với năm 2022), trong khi biên chế, số lượng CHV giảm (do tinh giản hơn 100 biên chế), nên mặc dù kết quả thi hành án năm 2023 cao hơn so với năm 2022, nhưng vẫn không thể giảm được số chuyển kỳ sau.
+ Số lượng việc người phải thi hành án chưa có điều kiện chiếm số lượng lớn trên 200 ngàn việc (chiếm 62,32 tổng số chuyển kỳ sau), nhưng cơ quan THADS không thể trả đơn (đối với thi hành án theo đơn yêu cầu), không thể làm thủ tục xét miễn do chưa đủ điều kiện miễn, giảm theo Điều 61 Luật THADS (đối với khoản thu ngân sách nhà nước). Chưa kể đối với loại việc này, dù biết chưa có điều kiện thi hành nhưng định kỳ vẫn phải xác minh (mất rất nhiều thời gian).
+ Nhiều vụ việc đang trong thời hạn tự nguyện THA và thực hiện tác nghiệp thủ tục thi hành án theo quy định (như: xác minh điều kiện thi hành án; áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế THADS, đương sự đang thỏa thuận về giá, về lựa chọn tổ chức thẩm định giá, bán đấu giá hoặc yêu cầu thẩm định giá lại...).
+ Một số vụ việc có điều kiện thi hành án, nhưng tài sản duy nhất của đương sự là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà có giá trị lớn hơn rất nhiều so với nghĩa vụ phải thi hành án (rất khó nhận được sự đồng tình của địa phương).
+ Ở các địa bàn trọng điểm như: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng có giá trị phải thi hành lớn, tính chất phức tạp, tài sản phải xử lý nhiều, chủ yếu là quyền sử dụng đất, nhưng đang có tranh chấp hoặc đang có vướng mắc về pháp luật như dự án chưa hoàn thiện hồ sơ pháp lý...; thị trường nhà đất năm 2023 trầm lắng.
+ Nguồn lực bảo đảm chưa đáp ứng (cả nhân lực, vật lực). Bình quân 1 Chấp hành viên phải thi hành 230 việc tương ứng số tiền hơn 102 tỷ đồng (năm 2022 trung bình 1 CHV phải thi hành 221 việc tương ứng số tiền trên 90 tỷ đồng). Một số nơi rất cao như Bình Dương , thành phố Hồ Chí Minh...
+ Thể chế: còn nhiều bất cập.
* Đề xuất chỉ tiêu nhiệm vụ năm 2024
(1) Nguyên tắc chung giao chỉ tiêu, nhiệm vụ
Đảm bảo phù hợp với các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của Viện Kiểm sát nhân dân, TAND và công tác THA; quy định của Thông tư số 06/2019/TT-BTP ngày 21/11/2019 của Bộ Tư pháp quy định Chế độ báo cáo thống kê THADS, theo dõi THAHC, Nghị quyết số 23-NQ/BCSĐ ngày 29/3/2022 của BCSĐ Bộ Tư pháp về lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm THADS, theo dõi THAHC giai đoạn 2022-2026, các quy định của pháp luật và thực tiễn THADS, đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS trong điều kiện bình thường mới.
(2) Số lượng chỉ tiêu, nhiệm vụ giao
Hiện tại, các chỉ tiêu giao trong những năm trước đây phần lớn được thực hiện ổn định, phù hợp thực tiễn, do đó Tổng cục đề nghị tiếp tục duy trì 6/6 chỉ tiêu, nhiệm vụ nhằm tăng cường hiệu quả trong quản lý, điều hành hoạt động THADS. Đối với Nhóm chỉ tiêu triển khai nghiêm túc, hiệu quả, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, theo dõi THAHC được giao theo Nghị quyết số 96/2019/QH14 đề nghị giao Tổng cục trưởng Tổng cục THADS nghiên cứu và cụ thể hóa trong quyết định của Tổng cục trưởng Tổng cục THADS cho các địa phương phù hợp tình hình thực tế (phải đảm bảo hoàn thành đạt trên 83 % về việc và 46% về tiền trong số có điều kiện thi hành).
 
 

---