Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “ Tư pháp là cơ quan trọng yếu của chính quyền”, người từng viết: “Cán bộ Tư pháp phải tuyệt đối trung thành, “ các bạn là những người phụ trách thi hành luật pháp, lẽ tất nhiên các bạn phải nêu cao tấm gương
“ phụng công thủ pháp, chí công vô tư” cho nhân dân noi theo”. Những lời dạy của Bác đã đi theo những thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp, nhắc nhở chúng ta không ngừng nỗ lực học tập phấn đấu, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, xây dựng nhà nước pháp quyền thực sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Cùng với sự phát triển và lớn mạnh không ngừng của ngành Tư pháp, Thi hành án dân sự nói chung và cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Sơn La nói riêng đã trải qua những dấu mốc quan trọng của lịch sử, bộ máy tổ chức từng bước được kiện toàn. Năm 1993, ngay sau khi Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 1993 ra đời và có hiệu lực thi hành, cơ quan Thi hành án dân sự được tách từ Tòa án nhân dân sang cơ quan Chính phủ, là bước ngoặt lịch sử, là mốc thời gian quan trọng đánh dấu sự hình thành và phát triển hoạt động thi hành án dân sự. Đây là văn bản pháp luật quan trọng cho việc xây dựng hệ thống cơ quan thi hành án dân sự độc lập với hệ thống Tòa án nhân dân, bước đầu tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, thúc đẩy công tác thi hành án dân sự ngày càng hoàn thiện. Việc chuyển giao công tác thi hành án dân sự từ Tòa án nhân dân sang Sở Tư pháp cấp tỉnh, phòng Tư pháp cấp huyện được triển khai thực hiện đồng bộ, nhanh chóng, ổn định tổ chức, nơi làm việc và kịp thời triển khai nhiệm vụ trong điều kiện khó khăn mọi mặt như biên chế mỏng, cơ sở vật chất, trang thiết bị nghèo nàn, Phòng Thi hành án dân sự được bố trí trụ sở làm việc chung với Sở Tư pháp, các Đội thi hành án dân sự được bố trí 01 phòng làm việc trong trụ sở UBND cấp huyện. Đến năm 2004 trong bối cảnh nền kinh tế xã hội có sự chuyển đổi mạnh mẽ, lúc này công tác thi hành án dân sự đòi hỏi phải thực sự đáp ứng yêu cầu trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ trật tự an ninh xã hội. Trên cở sở thể chế hóa đường lối chính sách của Đảng và qua tổng kết thực tiễn 10 năm công tác thi hành án dân sự, Pháp lệnh thi hành án dân sự năm 2004 được Ủy ban thường vụ Quốc hội thông qua ngày 14/01/2004 với nhiều đổi mới quan trọng về trình tự, thủ tục cũng như về tổ chức cán bộ của các cơ quan Thi hành án dân sự, với cơ chế pháp lý khá chặt chẽ và hiệu quả hơn nên công tác thi hành án dân sự lúc này tương đối thuận lợi, các quy định về thủ tục cưỡng chế, kê biên, đấu giá, xử phạt...đã tạo hành lang pháp lý rất thuận lợi, hiệu quả công tác thi hành án ngày càng được nâng cao. Vai trò quản lý nhà nước đối với công tác Thi hành án dân sự ở địa phương tiếp tục được quan tâm chỉ đạo, bước đầu hình thành cơ chế phối hợp giữa các ngành hữu quan. Cơ sở vật chất tiếp tục được Bộ Tư pháp quan tâm, UBND các cấp tạo điều kiện thuận lợi để các cơ quan thi hành án dân sự trong tỉnh có địa điểm xây dựng trụ sở làm việc, cùng với đó công tác tổ chức cán bộ từng bước được kiện toàn, đội ngũ Chấp hành viên, cán bộ thi hành án được tăng cường, bộ máy cơ quan thi hành án dân sự được củng cố từ cấp tỉnh đến cấp huyện, chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức được đảm bảo.
Theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 26/6/2005 của Bộ chính trị về Chiến lược Cải cách Tư pháp đến năm 2020, ngày 14/11/2008 Quốc hội khóa XII thông qua Luật thi hành án dân sự năm 2008, có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2009. Đến nay, hệ thống cơ quan thi hành án dân sự tỉnh Sơn La được thành lập và kiện toàn Cục Thi hành án dân sự cấp tỉnh với 04 phòng chuyên môn và 12 Chi cục Thi hành án dân sự các huyện, thành phố. Đội ngũ cán bộ, công chức thi hành án phát triển cả về số lượng và chất lượng với 130 biên chế về trình độ có 106 Đại học, 21 trung cấp, các đơn vị đã kiện toàn đủ các chức danh Lãnh đạo phục vụ yêu cầu công tác quản lý, điều hành. Cùng với việc kiện toàn về bộ máy, tổ chức cán bộ, Công tác giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo luôn được lãnh đạo Cục Thi hành án dân sự tỉnh Sơn La quan tâm, chú trọng, nhằm giải quyết dứt điểm khiếu nại tố cáo ngay tại nơi phát sinh, hạn chế đến mức thấp nhất đơn thư khiếu nại tố cáo kéo dài, vượt cấp. Bên cạnh đó công tác thi hành án dân sự trong những năm qua đã thu được những thành tựu đáng tự hào. Kết quả công tác thi hành án dân sự từ năm 2009 đến năm 2015 đều đạt và vượt các chỉ tiêu được Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự giao. Nhất là năm 2014, tỷ lệ thi hành xong về việc đạt 93,67%, tỷ lệ thi hành xong về tiền đạt 86,13%, các vụ án tồn đọng được giải quyết, thường xuyên rà soát, xác minh, phân loại án và tổ chức các đợt cao điểm giải quyết việc thi hành án tồn đọng làm giảm dần số việc tồn đọng đạt chỉ tiêu hàng năm. Có thể nói công tác thi hành án dân sự đã có những chuyển biến tích cực qua từng năm. Tuy số việc, số tiền phải thi hành ngày càng cao nhưng với sự quyết tâm, nỗ lực không ngừng cả về nhận thức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, các cơ quan Thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Sơn La đã từng bước khẳng định vị thế của cơ quan Thi hành án dân sự. Kết quả Ngành Thi hành án dân sự tỉnh Sơn La vinh dự nhận 01 Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ; 03 Cờ thi đua của Bộ Tư pháp; 02 Bằng khen của Bộ Tư pháp; 01 Bằng khen của UBND tỉnh...Công tác chỉ đạo phối hợp trong hoạt động thi hành án dân sự đã được tăng cường và đạt hiệu quả cao, đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật đều được đưa ra thi hành nghiêm minh và đúng quy định và đúng quy định về trình tự, thủ tục thi hành án dân sự; quyền lợi ích hợp pháp của các bên được đảm bảo, góp phần quan trọng vào việc giữ gìn trật tự kỷ cương pháp luật của Nhà nước và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.
Năm 2014, với yêu cầu sửa đổi Luật thi hành án dân sự để đáp ứng yêu cầu cấp thiết của thực tiễn công tác thi hành án dân sự trong giai đoạn hiện nay, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi hành án dân sự đã được Quốc hội khóa XIII thông qua vào ngày 25/11/2014, có hiệu lực từ ngày 01/7/2015, tiếp tục hoàn thiện thể chế về thi hành án dân sự, tạo cơ sở pháp lý cho sự chuyển biến cơ bản, bền vững, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thi hành án, góp phần đảm bảo thực hiện quy định của Hiến pháp năm 2013, theo đó bản án, quyết định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức cá nhân tôn trọng. Đây là bước tiến quan trọng đối với Ngành Thi hành án dân sự.
Hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống thi hành án dân sự, Ngành Thi hành án dân sự tỉnh Sơn La đã triển khai đồng bộ các mặt công tác, từ công tác chuyên môn đến các phong trào thi đua, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, từ đó nâng cao nhận thức, niềm tin, tinh thần phấn khởi, tự hào về Ngành, tạo động lực tinh thần, cổ vũ, động viên cán bộ công chức, người lao động trong toàn ngành phát huy truyền thống, đề cao tinh thần trách nhiệm, tính chủ động sáng tạo và trí tuệ, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, xây dựng ngành Tư pháp nói chung và Thi hành án dân sự nói riêng ngày càng vững mạnh./.
Lê Thị Hải Thương
Cục THADS tỉnh Sơn La