Thực tế qua công tác tự kiểm tra, kiểm tra toàn diện, kiểm tra chuyên đề; thông qua các kết luận, kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân các cấp trong quá trình kiểm sát việc thi hành án; qua công tác hướng dẫn nghiệp vụ và giải quyết khiếu nại, tố cáo cho thấy có một số cơ quan THADS vẫn còn lúng túng, sai sót trong quá trình ra quyết định thi hành án. Đặc biệt là trong việc ra quyết định thi hành án và tổ chức các vụ việc theo đơn yêu cầu.
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 31 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) cơ quan thi hành án dân sự từ chối yêu cầu thi hành án trong trường hợp “
bản án, quyết định không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của các đương sự theo quy định của Luật này”. Cụ thể hóa nội dung này, Khoản 5 Điều 1 Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17/3/2020sửa đổi, bổ sung Khoản 4 Điều 7 Nghị định số 62/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự xác định đây là trường hợp “
bản án, quyết định không xác định cụ thể người phải thi hành án hoặc nghĩa vụ phải thi hành”. Theo quy định tại điểm a Khoản 5 Điều 31 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) và Khoản 5 Điều 1 Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17/3/2020 Sửa đổi, bổ sung Khoản 4 Điều 7 Nghị định số 62/2015/NĐ-CP của Chính phủ thì trường hợp này cơ quan Thi hành án dân sự sẽ từ chối yêu cầu thi hành án.
Sau đây là một tình huống cụ thể để các cơ quan THADS trên địa bàn tham khảo, rút kinh nghiệm:
Như vụ việc báo chí đã đưa tin, trong thời gian qua tại Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm- Hà Nội. Theo đó, từ tháng 12-2020 đến tháng 3-2021, Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm đã ban hành quyết định thi hành án số 528 và một số quyết định thi hành án liên quan đến vụ án tranh chấp hợp đồng hợp tác đầu tư giữa Công ty cổ phần đầu tư và phát triển giáo dục TDS (TDS) cùng một số đơn vị liên quan. Các đương sự liên quan liên tục có đơn tố cáo một số sai phạm trong thi hành án của Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm. Nội dung tố cáo cho rằng những sai phạm này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích của các đương sự liên quan. Cục THADS thành phố Hà Nội đã ban hành kết luận nội dung tố cáo đối với Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm. Theo kết luận, ngày 28-12-2020, ông Nguyễn Quốc Hùng- Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Bắc Từ Liêm đã ra quyết định số 528 với nội dung "cho phép Trường THCS và THPT Newton (
Trường Newton) có quyền làm các thủ tục theo quy định pháp luật tại cơ quan có thẩm quyền để khôi phục tư cách cổ đông trên giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của Công ty TDS đối với 10,5% cổ phần…" là không đúng quy định pháp luật, vì quyết định thi hành án nêu trên không có khoản phải thi hành án, không có người phải thi hành án, không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của các đương sự nên không phải tổ chức thi hành án. Ngoài ra, ông Hùng còn ký 2 quyết định thi hành án khác có nội dung thiếu sót như: đưa người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vào quyết định thi hành án không đúng quy định; không xác định rõ tên, địa chỉ người phải thi hành án…Do đó, Cục THADS thành phố Hà Nội yêu cầu kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với ông Hùng và yêu cầu thu hồi quyết thi hành án số 528 trái pháp luật và sửa đổi, bổ sung 3 quyết định thi hành án khác có liên quan đến cùng vụ án.
Từ vụ việc trên và nhìn lại các vụ việc trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có khiếu nại, tố cáo trong thời gian qua thì rất cần thiết trong thời gian tới sớm rà soát, tổng kết một số sai sót thường gặp trong quá trình ra quyết định thi hành án nói riêng, tổ chức thi hành án nói chung để rút kinh nghiệm chung toàn ngành. Đồng thời, tăng cường quản lý, điều hành, chỉ đạo cũng như đánh giá, bố trí cán bộ có trình độ, năng lực phù hợp với việc thụ lý, ra quyết định và tổ chức thi hành án; Các chi cục trưởng hạn chế việc trực tiếp THA mà tăng cường công tác quản lý, điều hành; Tăng cường kiểm tra nghiệp vụ THA, kỷ luật, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm; Tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, nâng cao phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, chấp hành kỷ luật trong công việc… Để hạn chế những vi phạm, sai sót trong việc ra quyết định thi hành án, tổ chức thi hành án, đảm bảo hoạt động THADS đúng pháp luật, có hiệu quả, củng cố niềm tin của người dân đối với hoạt động THADS nói chung, THADS tỉnh Thái Nguyên nói riêng.
Theo Phòng Nghiệp vụ và Tổ chức thi hành án