Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh “ Công tác dân vận” là công việc của toàn bộ hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng tiến hành tập hợp vận động, đoàn kết nhân dân, đưa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, góp phần xây dựng sự đồng thuận xã hội, thực hiện đường lối cách mạng của Đảng.
Nhận thức rõ vị trí, vai trò quan trọng của công tác dân vận nói chung và trong thi hành án (THA)
dân sự nói riêng thì công tác tuyên truyền, vận động thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án không phải là thủ tục bắt buộc, nhưng từ hoạt động thực tiễn của các cơ quan thi hành án dân sự cho thấy, đây là phương pháp đầu tiên được các Chấp hành viên sử dụng trong bất kỳ vụ án, vụ việc nào dù đơn giản hay phức tạp. B
iện pháp “mềm” này đã giúp nhiều vụ việc thi hành án được giải quyết nhanh chóng, kịp thời.
Buổi làm việc vận động, thuyết phục đương sự
Trong THA dân sự, công tác tuyên truyền, vận động thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án không chỉ là trách nhiệm của riêng cơ quan Thi hành án mà còn là trách nhiệm của nhiều cấp, nhiều ngành và của toàn xã hội. Qua công tác vận động, giáo dục, thuyết phục nhiều đương sự đã tự nguyện chấp hành. Chấp hành viên, công chức thi hành án cần gặp gỡ, trao đổi, giải thích các quy định của pháp luật phù hợp với người phải thi hành án hoặc người có liên quan. Đây là việc làm tốt nhất để tuyên truyền về công tác thi hành án, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của mọi công dân, tổ chức. Trong công tác thi hành án dân sự, để có một sự thay đổi từ không hợp tác sang thái độ tự nguyện của đương sự là cả một quá trình kiên trì, khéo léo của các chấp hành viên. Cán bộ thi hành án phải thật sự nỗ lực rất nhiều trong công tác thuyết phục, vận động đương sự. Số vụ án đương sự tự nguyện thi hành tuy không nhiều, nhưng có thấu hiểu được hết những khó khăn trong công tác vận động, thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án mới thấy được hết sự tận tâm của các cán bộ thi hành án trong thực hiện nhiệm vụ của mình.
Xuất phát từ tôn trọng sự tự nguyện và thỏa thuận trong thi hành án dân sự của các đương sự được pháp luật quy định, phương châm coi giáo dục thuyết phục trong quá trình tổ chức thi hành án là quan trọng, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, tạo mối đoàn kết và tôn trọng sự lựa chọn của giữa các đương sự, rút ngắn thời gian tổ chức THA, không phải tổ chức cưỡng chế THA, tốn nhiều kinh phí và thời gian, tránh những vi phạm khác trong quá trình tổ chức cưỡng chế, bán đấu giá tài sản thi hành án, giảm việc khiếu nại của người dân, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương. Làm tốt công tác vận động, giáo dục thuyết phục người phải THA tự nguyện thi hành sẽ giảm áp lực cho chấp hành viên trong quá trình tổ chức THA. Từ việc thực hiện tốt công tác dân vận, động viên, thuyết phục đã góp phần tích cực vào hiệu quả công tác chung của toàn đơn vị và từng cá nhân cán bộ, công chức của đơn vị trong việc giải quyết án nhằm đảm bảo đạt các tỷ lệ, chỉ tiêu do cấp trên giao, trong đó đặc biệt là các vụ việc THA có liên quan đến việc tháo dỡ, di dời tài sản để giao trả lại quyền sử dụng đất cho bên được thi hành án.
Trong tháng 8/2023 Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Tiên qua quá trình làm việc nhiều lần, qua động viên, giải thích, thuyết phục đương sự đã giải quyết thi hành xong 01 vụ việc buộc tháo dỡ, di dời tài sản để giao trả lại quyền sử dụng đất (ban đầu bên phải thi hành án cũng cương quyết chống đối, không tự nguyện thi hành). Nội dung vụ việc thi hành theo Bản án số 21/2022/DS-ST, ngày 09 tháng 6 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, Bản án số 152/2022/DS-PT, ngày 17 tháng 8 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Kiên Giang và Quyết định thi hành án số 26/QĐ-CCTHADS, ngày 10 tháng 10 năm 2022 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Tiên. Nội dung thi hành buộc ông Trần Thanh Nguyên có nghĩa vụ tháo dỡ, di dời nhà bếp chiều ngang 1,8m, chiều dài 8,5m, nhà vệ sinh chiều ngang 1,8m, chiều dài 2,7m, sàn ván chiều ngang 3,4m, chiều dài 4,7m, bồn nước chiều ngang 0,4m, chiều dài 1,8m, để trả lại cho ông Trần Hùng Mạnh diện tích 80,7m2, đất tọa lạc tại ấp Ngã Tư, xã Thuận Yên, thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang tại vị trí đất có hình 6, 9, 12, 7, 6 cạnh 6, 9 = 5m, cạnh 9, 12 = 16,24m, cạnh 12, 7 = 5m, cạnh 7, 6 = 14,8m, theo biên bản xem xét thẩm định tại chổ ngày 27/8/2020 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Tiên bản trích đo hiện trạng khu đất tranh chấp ngày 16/10/2020 của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Xác định đây là một vụ việc nếu không tự nguyện thi hành thì phải áp dụng biện pháp cưỡng chế buộc tháo dỡ di dời và phải huy động lực lượng để cưỡng chế và sẽ rất phức tạp phải qua nhiều khâu như đề nghị xử phạt vi phạm hành chính do không thực hiện công việc buộc phải làm, xác minh khả năng chống đối, họp liên ngành…Tuy nhiên hiện nay, qua nhiều lần làm việc động viên, phân tích hiện các bên đương sự đã thống nhất tự thỏa thuận việc thi hành án theo nội dung đã nêu trên và ngày 15/8/2023 các bên đã thực hiện xong quyết định thi hành án số 26/QĐ-CCTHADS, ngày 10 tháng 10 năm 2022 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Tiên.
Trên thực tế hiện nay tại địa bàn thành phố Hà Tiên hiện còn đang phải thụ lý thi hành một số vụ việc có liên quan đến việc tháo dỡ, di dời tài sản để giao trả lại quyền sử dụng đất, trong đó có một vài vụ việc đã kéo dài nhưng chưa thi hành được do tính chất phức tạp (số lượng người phải thi hành án nhiều, cố tình chống đối quyết liệt và chưa có nơi ở khác), dự báo trong thời gian tiếp theo sẽ tiếp tục phát sinh các vụ việc loại này do nắm bắt tình hình đơn kiện tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Tiên hiện đang thụ lý giải quyết nhiều vụ việc liên quan đến tranh chấp đất đai và hiện đang trong quá trình giải quyết vụ án do đó trong thời gian tiếp theo đơn vị tiếp tục áp dụng mọi biện pháp, giải pháp để vận động, thuyết phục đối với các vụ việc phải giao trả quyền sử dụng đất và các vụ việc khác nhằm hạn chế đến mức thấp nhất phải áp dụng biện pháp cưỡng chế (được xác định là phải huy động lực lượng nhiều để thi hành) để giảm thiểu chi phí, thời gian, công sức đối với cơ quan thi hành án và các bên đương sự trong việc thi hành án.
Nhìn chung, công tác vận động, phân tích giáo dục, thuyết phục trong thi hành án dân sự đã góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao của đơn vị, qua đó cũng giúp Chấp hành viên phải nắm vững các quy định pháp luật về THADS và các quy định pháp luật khác có liên quan; tăng cường công tác phối hợp đặc biệt với cơ sở trong quá trình thuyết phục, vận động T.H.A. Mặt khác, qua thực hiện giúp chấp hành viên, thư ký và các cán bộ công chức khác rèn luyện kỹ năng về nghiệp vụ T.H.A, về đạo đức, tác phong trong quá trình thực thi công vụ đáp ứng nhu cầu công việc trong thời gian tới.
Phạm Cao Đài
Chi cục THADS TP Hà Tiên