Thời gian qua, quá trình kê biên và bán đấu giá tài sản là đất đai, nhà ở trong THADS trên địa bàn thành phố, gặp rất nhiều khó khăn, đã làm ảnh hưởng đến quá trình THADS. Việc đo vẽ phục vụ cho hoạt động kê biên, xác minh thực trạng tài sản, thông thường chủ sử dụng đất không hợp tác (người có nghĩa vụ phải thi hành án), không chỉ rõ ranh đất, không cho cắm mốc, thậm chí liên hệ các bên giáp ranh đất kê biên không hợp tác, vắng mặt… Bên cạnh đó, một số trường hợp hiện trạng đất không giống với sơ đồ bản vẽ đất đã được cấp giấy. Thực tế này là do quá trình đo vẽ trước và sau chưa được thống nhất về diện tích, đất tiếp cận chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, như vụ ông N.KN trên địa bàn quận Thốt Nốt (nội dung vụ việc: ông N.V.N bảo lãnh tài sản cho ông N.K.N vay tiền trên 1,5 tỷ (gồm gốc và lãi) nhưng ông N.K.N không có tài sản để THA đã bỏ địa phương, cơ quan THADS kê biên tài sản bảo lãnh để đảm bảo nghĩa vụ THA nhưng trong quá trình này ông N.V.N luôn tìm cách lẫn tránh, bên cạnh đó đất tiếp cận chưa được cấp giấy chứng nhận QSDĐ, trên thực tế ông N.V.N đã tự đổi đất với chủ đất lân cận để thuận tiện canh tác và cất nhà ở nên đã tạo nhiều khó khăn cho cơ quan THADSD); có vụ việc Tòa án tuyên khó thi hành như vụ ông Nguyễn Quốc Tuấn trên địa bàn quận Cái Răng (nội dung vụ việc: Bản án số 00/2014/DSPT ngày 00/00/2014 của TAND TP có nội dung ổn định cho hộ ông V.V.H và ông H.V.Q được sử dụng diện tích đất là S sau khi hoàn trả số tiền T cho ông N.Q.T nhưng ông H và ông Q không có tài sản nào khác để THA về nguyên tắc, nếu có sự đồng thuận có thể kê biên phần diện tích nói trên để THA nhưng bản án tuyên chư rõ nên đã gây khó khăn cho quá trình THADS). Một số trường hợp tài sản là nhà ở duy nhất mà sau khi kê biên, bán đấu giá thành, công tác giao tài sản cũng gặp rất nhiều khó khăn như: đượng sự cản trở, chống đối, việc xử lý chỗ ở cho đương sự khó khả thi, người được thi hành án không hỗ trợ chi phí di dời, thuê nhà và địa phương cũng gặp khó trong việc giải quyết chỗ ở như vụ ông Nguyễn Tấn Tài trên địa bàn huyện Phong Điền (trường hợp này cũng rơi vào diện bảo lãnh tài sản để vay vốn, theo đó ông T bảo lãnh cho ông N.C.N vay tiền trên 1,2 tỷ (gồm gốc và lãi) trong khi ông N không có đủ tài sản để THA nên cơ quan THADS kê biên tài sản bảo lãnh để THA, tài sản là nhà ờ duy nhất đã bán đấu giá thành nhưng khi chuẩn bị giao cho người mua lại gặp nhiều khó khăn do chống đối, mặc dù cơ quan THA đã nhiều lần thuyết phục, vận động, gia đình ông T là gia đình có công nên ông T cho rằng không được cưỡng chế, việc tìm kiếm chỗ ở khác, vận động mua lại tài sản cũng không khả thi, nên có rất nhiều khó khăn cần tiếp tục nghiên cứu tìm giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới).
Thông thường trong nhiều trường hợp tình hình tài chính của đương sự, người thân của đương sự không “sáng sủa” nên khó có giải pháp nào khác ngoài việc phải thực hiện kê biên, bán đấu giá tài sản là nhà và đất, có nhiều trường hợp là nhà ở duy nhất. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản chuyển động chưa thật sự tích cực, cùng với thực tế sử dụng đất của người dân chưa tuân thủ quy định pháp luật đầy đủ như: tự đổi đất cho nhau để thuận lợi trong quá trình sử dụng, canh tác…, chuyển đổi mục đích sử dụng đất (chuyển từ trồng lúa, cây ăn trái sang nuôi cá…), chuyển đổi cây trồng, xây dựng không phép… mà không thông qua thủ tục pháp lý.
Cũng cần nói thêm, công tác phối hợp giữa một số tổ chức tín dụng với cơ quan THADS và người vay (người phải THADS) chưa được nhịp nhàng, một số tổ chức tín dụng chưa có giải pháp tốt trong việc giảm lãi suất, nhận tài sản để cấn trừ vào các khoản nợ đã cho vay nên tình trạng kê biên bán đấu giá tài sản trong các vụ việc liên quan đến các tổ chức tín dụng với giá trị cao là thường xuyên xảy ra.
Nhằm giúp công tác THADS trên địa bàn thành phố có bước tiến triển tốt hơn, rút ngắn quá trình THADS, tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong THADS đặc biệt là giải quyết được tốt hơn công tác kê biên bán đấu giá tài sản và giao tài sản trúng đấu giá thì cần thiết các ngành phải vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa trong công tác phối hợp, giúp ngành THADS giải quyết những khó khăn nêu trên, đặc biệt là Viện Kiểm sát, Tòa án, Công an thành phố và các Ban chỉ đạo THADS, cũng như UBND các cấp. Bên cạnh đó, ngành THADS thành phố phải rất cần sự nỗ lực hết mình của từng Chấp hành viên, từng công chức người lao động với sự quan tâm sâu sắc hơn nữa, đoàn kết hơn nữa của lãnh đão ngành THADs thành phố các cấp.
Theo TS. Nguyễn Duy Quốc