Sign In

Chuyển đổi số trong thi hành án dân sự - Đòn bẩy cho nền tư pháp minh bạch, liêm chính

24/10/2025

Chuyển đổi số trong thi hành án dân sự - Đòn bẩy cho nền tư pháp minh bạch, liêm chính
Từ ngày 01/7/2025 đến nay, cùng với việc kiện toàn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, từ 63 tỉnh, thành phố sáp nhập còn 34 tỉnh, thành phố; kết thúc hoạt động của chính quyền cấp huyện, hệ thống Thi hành án dân sự (THADS) được tổ chức vận hành theo mô hình cơ quan THADS một cấp ở địa phương (từ 63 Cục THADS giảm còn 34 THADS tỉnh, thành phố; 693 Chi cục THADS cấp huyện xuống còn 355 Phòng THADS khu vực). Trong tình hình mới, Cục Quản lý THADS xác định ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu, không thể lùi và là một trong những yếu tố quyết định sự thành công của mô hình hệ thống THADS mới. Hệ thống THADS đang tập trung nghiên cứu triển khai Nền tảng số trong lĩnh vực THADS đáp ứng yêu cầu quản lý, chỉ đạo điều hành của hệ thống và yêu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương và cung cấp các tiện ích phục vụ người dân và doanh nghiệp.
1. Kết quả đạt được
Một số những thay đổi tích cực khi đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động THADS
(i) Quản lý hồ sơ điện tử: Hồ sơ THA được quản lý, lưu trữ, khai thác trên hệ thống thông tin, phần mềm nghiệp vụ nên dễ tra cứu, giảm sai sót, giảm thất lạc hồ sơ;
(ii) Minh bạch và công khai: Người dân, doanh nghiệp có thể nộp tiền tạm ứng án phí qua Cổng dịch vụ công quốc gia…
(iii) Tiết kiệm thời gian, chi phí: Quy trình điện tử giúp giảm thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý, hỗ trợ ra quyết định nhanh hơn.
(iv) Kết nối, chia sẻ dữ liệu với các Bộ, ngành có liên quan: Công nghệ giúp liên thông dữ liệu với Bộ Công an, Tòa án… để chia sẻ, khai thác dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu đã có.
Một số kết quả đáng ghi nhận về chuyển đổi số như sau:
- 100% văn bản gửi nhận qua phần mềm quản lý văn bản;
- Dữ liệu công chức được lưu trữ trên Phần mềm quản lý công chức THADS;
- Dữ liệu về kế toán hành chính và kế toán nghiệp vụ THADS được xử lý trên phần mềm;
- Hệ thống họp giao ban trực tuyến sẵn sàng đáp ứng nhu cầu triển khai các cuộc họp trực tuyến với điểm cầu trung ương và các điểm cầu địa phương tại 34 cơ quan THADS tỉnh/thành phố;
- Người dân, doanh nghiệp có thể nộp tiền tạm ứng án phí tòa án trên Cổng dịch vụ công quốc gia.
(Kết quả triển khai dịch vụ tư pháp công trực tuyến thu, nộp tạm ứng án phí, lệ phí tòa án trên CDVCQG từ ngày 01/01/2025 đến ngày 30/9/2025, như sau:
+ Tổng số thông báo nộp tiền tạm ứng án phí: 30.766 thông báo
+ Tổng số thông báo đã nộp thành công: 20.752 thông báo (đạt 67%)
+ Tổng số tiền đã thu qua cổng dịch vụ công trực tuyến: xấp xỉ 30 tỷ đồng
- Triển khai thí điểm thành công gửi thông báo THADS tại THADS Thành phố Hồ Chí Minh và sắp tới sẽ triển khai trên toàn quốc (THADS thành phố Hồ Chí Minh đã gửi 1.742 thông báo THADS cho đương sự qua ứng dụng VNeID);
- Triển khai ký số và phát hành Biên lai điện tử trên toàn quốc. Từ ngày 01/07/2025 đến ngày 29/9/2025: Tổng số biên lai đã phát hành: 171.937; với tổng số tiền đã thu trên 17.000 tỷ đồng.
Người dân, doanh nghiệp được hưởng lợi từ việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số
- Người dân, doanh nghiệp có thể ở bất kỳ đâu và ở bất cứ thời điểm nào đều có thể thực hiện nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, nộp tiền nghĩa vụ thi hành án thay vì phải trực tiếp đến trụ sở của các cơ quan THADS để thực hiện và sau khi thực hiện nghĩa vụ. Qua đó, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại cho người dân, doanh nghiệp.
- Người dân, doanh nghiệp có thể lưu giữ biên lai điện tử dưới dạng dữ liệu điện tử, có thể tra cứu ở bất kỳ đâu và ở thời điểm nào, không lo bị mất hoặc rách nát. Điều này rất có ý nghĩa đối với các trường hợp người phải thi hành án chứng minh đã hoàn thành nghĩa vụ để được hưởng các chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước như giảm thời gian chấp hành hình phạt tù, đặc xá…
Mục tiêu trong thời gian tới là người dân, doanh nghiệp có thể theo dõi quá trình, tiến độ cơ quan THADS thực hiện việc tổ chức thi hành án, bảo đảm công khai, minh bạch và kiểm soát của người dân, doanh nghiệp đối với quá trình tổ chức thi hành án của cơ quan THADS, Chấp hành viên.
2. Khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chuyển đổi số
(i) Tâm lý ngại thay đổi của một bộ phận không nhỏ trong đội ngũ công chức của hệ thống THADS. Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin đồng nghĩa với việc thay đổi phương pháp, cách thức giải quyết công việc từ thủ công trên môi trường thủ công sang môi trường điện tử. Trong khi kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác hiệu quả các hệ thống thông tin, phần mềm ứng dụng, kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng của đội ngũ lãnh đạo, công chức còn chưa cao.
Giải pháp: Tiếp tục đào tạo, tập huấn, hỗ trợ người dùng.
(ii) Đội ngũ công chức chuyên ngành công nghệ thông tin còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu hướng dẫn, triển khai, vận hành các hệ thống thông tin, phần mềm ứng dụng trong lĩnh vực THADS.
Giải pháp: Xây dựng hệ thống vị trí việc làm có vị trí việc làm về công nghệ thông tin để tiếp tục tuyển dụng; động viên, khuyến khích các công chức làm công tác nghiệp vụ có năng lực, am hiểu về công nghệ thông tin để tham mưu, đề xuất và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan, đơn vị của hệ thống; Rà soát, đánh giá lại thực trạng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức về chuyển đổi số theo yêu cầu của Bộ Nội vụ và Bộ Khoa học và Công nghệ; Triển khai các hình thức sử dụng chuyên gia linh hoạt như ký hợp đồng thuê chuyên gia theo từng dự án, nhiệm vụ, không phụ thuộc vào biên chế, nhằm thu hút các chuyên gia hàng đầu tham gia giải quyết những bài toán chuyển đổi số phức tạp của quốc gia, theo hướng dẫn của Bộ Nội vụ.
(iii) Hệ thống cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống máy tính được trang cấp cho công chức đã sử dụng nhiều năm, cấu hình thấp không đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin.
Giải pháp: Khẩn trương xây dựng và đưa vào vận hành nền tảng hoặc hệ thống thông tin phục vụ số hóa, tạo lập, cập nhật, kết nối, chia sẻ dữ liệu trong các cơ sở dữ liệu được giao, đảm bảo các yêu cầu:
+ Vận hành xuyên suốt từ Trung ương tới địa phương;
+ Có khả năng kết nối với các nền tảng, hệ thống khác trong hệ thống chính trị;
+ Tuân thủ Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số, Khung Kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị, quản lý dữ liệu và Từ điển dữ liệu dùng chung và Quy định số 05-QĐ/BCĐTW ngày 27/8/2025 của Ban Chỉ đạo.
Hiện nay Cục Quản lý THADS đang xây dựng Đề án tổng thể trang cấp trang thiết bị làm việc để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm căn cứ triển khai thực hiện, trong đó bao gồm hệ thống thiết bị tin học, máy tính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, chuyển đổi số trong hệ thống THADS.
3. Định hướng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thời gian tới
Mục tiêu chung: Số hoá toàn diện quy trình rà soát, thụ lý và tổ chức THADS, từ đó hình thành Cơ sở dữ liệu THADS đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung” phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, báo cáo thống kê trên toàn hệ thống; chia sẻ dữ liệu với CSDL quốc gia, các cơ sở dữ liệu và phần mềm chuyên ngành có liên quan; cung cấp tiện ích cho người dân, doanh nghiệp; đa dạng hóa hình thức giao tiếp, nâng cao chất lượng hoạt động THADS đáp ứng yêu cầu của chính phủ, cơ quan, tổ chức và cá nhân.
Mục tiêu cụ thể:
(i) Tạo chuyển biến toàn diện, mạnh mẽ, thực chất, nâng cao chất lượng trong phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, phong cách công tác, lề lối làm việc và nâng cao hiệu quả, giảm thời gian giải quyết công việc của công chức, góp phần quan trọng vào cải cách thủ tục hành chính.
(ii) Số hoá toàn diện quy trình rà soát, thụ lý và tổ chức THADS nhằm khắc phục các hạn chế hiện tại, đáp ứng yêu cầu đổi mới toàn diện Hệ thống THADS, đáp ứng nhu cầu sắp xếp bộ máy, tổ chức.
(iii) Tổ chức hạ tầng số, nền tảng số tổng thể, đồng bộ, hiện đại; tăng cường năng lực, tái cấu trúc hạ tầng kỹ thuật và tổ chức, phát triển các hệ thống thông tin, dữ liệu theo kiến trúc thống nhất, tập trung, đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng.
(iv) Mở các cổng liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu, tra cứu trích xuất thông tin gửi, nhận văn bản điện tử giữa Cục Quản lý THADS với các cơ quan, đơn vị liên quan toàn quốc; đồng thời bảo đảm an toàn, an ninh, bảo mật và xác thực thông tin theo quy định của pháp luật; phù hợp, tương đồng với định hướng, chương trình chuyển đổi số của Bộ Tư pháp, kiến trúc Chính phủ điện tử Bộ Tư pháp.
(v) Hình thành đầy đủ và cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình đối với các thủ tục giải quyết công việc của người dân liên quan đến hoạt động của cơ quan THADS trên môi trường mạng, bao gồm cả nền tảng di động.
Các ứng dụng then chốt triển khai trong thời gian tới
Cục Quản lý THADS sẽ tập trung triển khai các ứng dụng nhằm bảo đảm hoạt động thi hành án thông suốt, hiệu quả, phù hợp mô hình tổ chức mới cũng như nâng cao hiệu quả điều hành và cải thiện chất lượng phục vụ công dân. Cục Quản lý THADS sẽ tập trung vào các nhiệm vụ:
(1) Tiếp tục hoàn thiện và đưa vào sử dụng 03 phân hệ trên Nền tảng số trong lĩnh vực THADS: Thụ lý, tổ chức thi hành án; Biên lai điện tử và Tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư và quản lý giải quyết khiếu nại, tố cáo.
(2) Triển khai Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh IOC.
(3) Hệ thống phòng họp trực tuyến đến tận Phòng THADS khu vực.
========
Trân trọng kính mời các đồng chí và quý vị khán thính giả lắng nghe chia sẻ của Đ/c Nguyễn Thị Hoàng Giang - Phó Cục trưởng Cục Quản lý THADS, Bộ Tư pháp trên chuyên mục Chuyện hôm nay, phát sóng trên kênh VOV2 – Đài Tiếng nói Việt Nam với chủ đề “Chuyển đổi số trong thi hành án dân sự - Đòn bẩy cho nền tư pháp minh bạch, liêm chính”.
Trân trọng kính mời các đồng chí và quý khán thính giả lắng nghe Podcast tại link dưới đây:
https://web.facebook.com/share/v/17MRbyX5D3/?mibextid=wwXIfr&_rdc=1&_rdr

Các tin đã đưa ngày: