Một số điểm mới trong việc triển khai thực hiện quy định số 377-QĐ/TW ngày 08/10/2025 của Bộ Chính trị

Quy định số 377-QĐ/TW có những điểm mới quan trọng về phân cấp quản lý cán bộ, công tác quy hoạch, bổ nhiệm và thẩm quyền quyết định đối với cán bộ. Điểm nổi bật là quy định mới chi tiết hơn về tiêu chuẩn, điều kiện quy hoạch cán bộ, trong đó nhấn mạnh cán bộ quy hoạch nhiệm kỳ kế tiếp phải đủ tuổi công tác hai nhiệm kỳ trở lên, và đặc biệt là việc quy định rõ hơn về chế độ, chính sách đối với cán bộ điều động, biệt phái và thẩm quyền, căn cứ xem xét tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ. Trong đó, có một số điểm mới chính, cụ thể như sau:
- Quy hoạch cán bộ: Quy định chi tiết tiêu chuẩn, điều kiện, độ tuổi để quy hoạch cán bộ; Yêu cầu cán bộ được quy hoạch nhiệm kỳ kế tiếp phải đủ tuổi công tác hai nhiệm kỳ trở lên, ít nhất là trọn 1 nhiệm kỳ (60 tháng); Nhấn mạnh phương châm quy hoạch là "động" và "mở", việc đánh giá cán bộ trước khi đưa vào quy hoạch phải chặt chẽ, dân chủ, công bằng, công khai, minh bạch, đúng quy trình; Hàng năm rà soát, đánh giá để kịp thời đưa những người không đủ tiêu chuẩn ra khỏi quy hoạch; việc quy hoạch cán bộ phải thường xuyên rà soát, bổ sung, bảo đảm tính liên tục và chọn lọc. Mỗi chức danh lãnh đạo chỉ quy hoạch tối đa ba cán bộ, và mỗi cán bộ không được nằm trong quá ba chức danh cùng cấp. Việc quy hoạch chỉ áp dụng cho chức danh cao hơn, không thực hiện đồng thời với bổ nhiệm hoặc giới thiệu ứng cử; Quy định cũng đặt yêu cầu về cơ cấu ba độ tuổi, tăng tỷ lệ cán bộ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số và cán bộ có trình độ khoa học công nghệ. Một điểm mới so với quy định trước là mở rộng khả năng xem xét đối với cán bộ có vi phạm nhưng chưa đến mức kỷ luật, hoặc đã hết thời hiệu kỷ luật và đã kiểm điểm, khắc phục hậu quả; Cán bộ bị khiển trách sau 24 tháng, cảnh cáo sau 36 tháng, nếu đạt yêu cầu, có thể được xem xét trở lại nguồn quy hoạch. Trường hợp đang bị điều tra, thanh tra, kiểm tra hoặc có thông tin liên quan trách nhiệm cá nhân trong vụ việc nhưng chưa có kết luận cuối cùng, cán bộ tạm thời chưa được đưa vào quy hoạch; So với các quy định cũ, Quy định số 377-QĐ/TW cho phép linh hoạt hơn trong việc sử dụng cán bộ, khuyến khích sửa sai và phấn đấu, nhưng vẫn bảo đảm nguyên tắc chặt chẽ trong rà soát tiêu chuẩn và phẩm chất.
Một trong những điểm mới quan trọng nhất của Quy định số 377-QĐ/TW là lần đầu tiên công tác quy hoạch cán bộ được đưa vào khuôn khổ kiểm soát quyền lực có chế tài cụ thể. Quy định nêu rõ: Các hành vi bị nghiêm cấm trong quy hoạch (chạy chọt, vận động, tác động, bao che vi phạm, lợi dụng quyền hạn...); Trách nhiệm của người đứng đầu khi đề xuất, thẩm định, phê duyệt sai hoặc để xảy ra vi phạm; Cơ chế kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm được giao cụ thể cho Ban Tổ chức, Ủy ban Kiểm tra và các cơ quan chức năng liên quan. Ngoài ra, Quy định số 377-QĐ/TW yêu cầu công khai danh sách, tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn cán bộ trong tập thể cấp ủy, có phản hồi, thảo luận, ghi nhận ý kiến khác biệt, bảo đảm dân chủ, minh bạch, khách quan. Nhờ đó, công tác quy hoạch được kiểm soát thực chất, hạn chế can thiệp cá nhân và phòng ngừa tiêu cực từ gốc.
Thành phần hồ sơ quy hoạch tại Quy định số 377-QĐ/TW tương tự hồ sơ bổ nhiệm, nhiều thành phần hồ sơ hơn so với Quy định số 50-QĐ/TW như: Bản tự nhận xét, đánh giá, Nhận xét, đánh giá nơi cư trú, Giấy khám sức khỏe. Dẫn đến khó khăn trong việc nhân sự chuẩn bị hồ sơ quy hoạch, có thể dẫn đến việc kéo dài thời gian thực hiện quy hoạch.
- Quy trình bổ nhiệm và giới thiệu ứng cử: Quy định nguyên tắc bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử tại Điều 31, dựa trên tiêu chuẩn, phẩm chất, đạo đức, năng lực, uy tín, yêu cầu nhiệm vụ chính trị, đảm bảo sự ổn định, kế thừa và phát triển liên tục của đội ngũ cán bộ; Quy định cụ thể hóa trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong việc xem xét, quyết định bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử theo thẩm quyền.
+ Tiêu chuẩn giới thiệu ứng cử chức vụ cao hơn: Cán bộ được giới thiệu phải có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, hồ sơ trong sạch và bản kê khai tài sản minh bạch; cán bộ phải được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ 3 năm liên tiếp trước khi được giới thiệu; Điểm thay đổi cơ bản là cán bộ được bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử giữ chức vụ cao hơn phải có thời gian giữ chức vụ đang đảm nhiệm hoặc chức vụ tương đương ít nhất là 1 năm (12 tháng), Quy định số 80-QĐ/TW trước đây là 2 năm.
+ Việc hiệp y nhân sự, trước đây áp dụng rộng rãi nhiều cơ quan, nhưng nay thu hẹp phạm vi hiệp y, chỉ thực hiện với cơ quan có tổ chức theo ngành dọc; các cơ quan không quản lý trực tiếp không phải hiệp y.
+ Bổ sung yêu cầu đánh giá cán bộ theo kết quả, năng lực đổi mới sáng tạo, mức độ hoàn thành nhiệm vụ và uy tín cá nhân trong tiêu chuẩn bổ nhiệm cán bộ.
- Bổ nhiệm và tái cử: Cán bộ cần hoàn thành nhiệm vụ trong nhiệm kỳ và đáp ứng các tiêu chuẩn của vị trí mới.
- Chế độ, chính sách: Quy định rõ chế độ, chính sách đối với cán bộ điều động, biệt phái, đặc biệt ưu tiên đối với cán bộ được điều động, biệt phái đến vùng khó khăn; Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng quy định cụ thể chế độ, chính sách liên quan đến công tác này.
- Tạm đình chỉ công tác: Quy định rõ căn cứ để xem xét tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ; Xác định thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ công tác, bao gồm cả thẩm quyền của người đứng đầu và của Bộ Chính trị đối với cán bộ thuộc diện quản lý; Phải thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự và thời hạn.
- Về kỷ luật cán bộ:
+ Cán bộ bị cách chức: Có thể được xem xét bổ nhiệm lại sau 5 năm.
+ Cán bộ xa dân có thể bị mất chức: Quy định cụ thể hóa các trường hợp cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm, trong đó bao gồm cả việc cán bộ xa rời quần chúng.
- Thôi giữ chức vụ khi năng lực hạn chế:
+ Quy định số 377-QĐ/TW nêu các căn cứ cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm, gồm: vi phạm kỷ luật, uy tín giảm sút, quan liêu, xa dân, sức khỏe yếu hoặc năng lực hạn chế. Cán bộ thuộc diện phải miễn nhiệm sẽ không được cho thôi chức hoặc từ chức, nhằm ngăn việc né tránh kỷ luật.
- Thời hạn bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý là 5 năm; riêng một số vị trí đặc thù được quy định thời hạn ngắn hơn. Với các chức danh do bầu cử, thời hạn giữ chức vụ theo nhiệm kỳ của tổ chức. Quy định này kế thừa nhưng cũng linh hoạt hơn so với các văn bản cũ, giúp phù hợp hơn với thực tế công tác cán bộ hiện nay.
- Bổ nhiệm sau kỷ luật nếu đủ điều kiện:
+ Một nội dung thay đổi đáng chú ý là cán bộ đã bị kỷ luật nhưng hết thời hạn và khắc phục vi phạm có thể được xem xét bổ nhiệm chức vụ cao hơn. Người bị khiển trách, cảnh cáo, cách chức sau 24, 36 hoặc 60 tháng, nếu đạt tiêu chuẩn, có năng lực và uy tín, có thể được đề nghị bổ nhiệm hoặc giới thiệu ứng cử vị trí cao hơn.
+ Trước đây theo quy định 41 năm 2021, các trường hợp này chỉ được bổ nhiệm lại vào vị trí tương đương sau khi hết thời hạn kỷ luật. Quy định số 377-QĐ/TW mở rộng phạm vi, giúp đánh giá cán bộ trên quá trình phấn đấu, thay vì chỉ căn cứ vào quá khứ vi phạm.
+ Cán bộ bị khiển trách hoặc cảnh cáo đã hết thời hạn kỷ luật nhưng chưa đủ thời gian như quy định sẽ chưa được bổ nhiệm chức vụ cao hơn, song vẫn có thể được xem xét tái cử hoặc bổ nhiệm lại. Người đang trong thời gian bị khiển trách, trừ trường hợp vi phạm quan điểm chính trị, nguyên tắc tổ chức Đảng hoặc chạy chức, trục lợi, có thể được cân nhắc bổ nhiệm lại nếu cấp có thẩm quyền xét thấy đủ điều kiện.
Căn cứ Quy định số 377-QĐ/TW, ngày 27/10/2025, Cục Quản lý Thi hành án dân sự đã có văn bản về việc triển khai thực hiện Quy định số 377-QĐ/TW (có Quy định  số 377-QĐ/TW và Công văn của Cục Quản lý Thi hành án dân sự kèm theo)./.