1. Một số kết quả thi hành án dân sự, thi hành án hành chính nổi bật 6 tháng đầu năm 2020 (Từ ngày 01/10/2019 đến hết ngày 31/3/2020)
1.1. Kết quả thi hành án dân sự
Trong 06 tháng đầu năm 2020, các cơ quan THADS đã giải quyết là 638.383 việc. Tổng số phải thi hành là 632.362 việc, trong đó: Số có điều kiện thi hành là 489.765 việc, chiếm 77,45% trong tổng số phải thi hành. Kết quả: Đã thi hành xong là 259.558 việc, tăng 16.772 việc (tăng 6,91%) so với cùng kỳ năm 2019; đạt tỉ lệ 53,00%.
Về tiền, tổng số giải quyết là 248.653 tỷ 384 triệu 498 nghìn đồng. Tổng số phải thi hành là 238.530 tỷ 181 triệu 591 nghìn đồng, trong đó: Số có điều kiện thi hành là 144.888 tỷ 798 triệu 663 nghìn đồng, chiếm 60,74% trong tổng số phải thi hành. Kết quả: Thi hành xong 24.932 tỷ 859 triệu 166 nghìn đồng, tăng 6.515 tỷ 486 triệu 784 nghìn đồng (tăng 35,38%) so với cùng kỳ năm 2019; đạt tỉ lệ 17,21% (tăng 0,58%) so với cùng kỳ năm 2019.
1.2. Kết quả theo dõi thi hành án hành chính
Tòa án nhân dân các cấp đã chuyển giao cho cơ quan THADS 1.368 bản án, quyết định hành chính. Các cơ quan THADS đã thực hiện theo dõi và 579 việc (kỳ trước chuyển sang là 324 việc, trong kỳ báo cáo là 255 việc). Các cơ quan THADS đã ra văn bản thông báo tự nguyện thi hành án đối với 358 việc; đăng tải công khai 114 Quyết định buộc thi hành án hành chính của Tòa án; tổ chức làm việc với người phải thi hành án 119 vụ việc; có văn bản kiến nghị xử lý đối với 32 trường hợp do vi phạm nghĩa vụ thi hành án.
1.3. Công tác xây dựng đề án, văn bản
06 tháng đầu năm 2020, Bộ Tư pháp đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 15/11/2019 về việc tăng cường chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính; ban hành Nghị định 33/NĐ-CP ngày 17/3/2020 về sửa đổi, bổ sưng một số điều của Nghị định 62/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự; Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ký ban hành Thông tư số 06/2019/TT-BTP ngày 21/11/2019 về chế độ báo cáo thống kê THADS, theo dõi THAHC.
Việc ban hành các quy chế, quy trình nội bộ tiếp tục được Tổng cục THADS và các cơ quan THADS chú trọng, hoàn thiện với việc ban hành Quy trình điều động, luân chuyển cán bộ, Quy chế tiêu chí đánh giá công chức, viên chức, người lao động trong Hệ thống tổ chức THADS, Quy trình thực hiện thẩm định giá, đấu giá tài sản để THADS, Quy chế làm việc của Tổng cục,....
2. Một số khó khăn, vướng mắc
Bên cạnh những kết quả đạt được, Hệ thống THADS phải đối mặt với nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình thực hiện nhiệm vụ, chỉ tiêu được giao trong 06 tháng cuối năm 2020, cụ thể:
- Tình hình dịch bệnh Covid-19 kéo dài, diễn biến phức tạp, lây lan nhanh trên diện rộng, ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức thi hành án của các cơ quan THADS trong toàn Hệ thống, cụ thể như hiện nay, nhiều cơ quan không tổ chức tiếp công dân, tạm dừng thụ lý đơn của công dân, trong đó có TAND các cấp, dự báo trong 06 tháng cuối năm 2020, khi dịch bệnh chấm dứt, công tác giải quyết án của TAND hoạt động trở lại thì số vụ việc thi hành án sẽ tăng mạnh; nhiều vụ việc phải cưỡng chế nhưng phải tạm dừng; công tác xác minh điều kiện thi hành án, công tác họp liên ngành, phối hợp tổ chức thi hành án cũng tạm hoãn; nhiều vụ việc phải giao tài sản nhưng vẫn chưa thực hiện được do thiếu thành phần tham gia...; trong khi thời điểm kết thúc năm thi hành án là ngày 30/9, do vậy nhiều khả năng, một số cơ quan THADS sẽ phải rất cố gắng, nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao.
- Điều kiện thi hành án trong những vụ án tham nhũng, kinh tế lớn còn gặp nhiều khó khăn do giá trị phải thi hành án lớn nhưng đa phần tài sản đã bị che giấu, hợp lý hóa hoặc cố tình tẩu tán nên giá trị tài sản bảo đảm rất nhỏ hoặc thậm chí không có tài sản để thi hành án; đương sự đang phải chấp hành án phạt tù không có tài sản để thi hành án; nhiều vụ án tài sản phân tán ở nhiều địa phương khác nhau, tình trạng pháp lý không rõ ràng, khiến cho việc thi hành gặp rất nhiều khó khăn. Mặt khác, cơ chế quản lý, kiểm soát thu nhập cá nhân còn chưa hoàn thiện, cá nhân phần lớn sử dụng tiền mặt khiến cho việc xác minh, nắm bắt thông tin về tài sản, thu nhập của người phải thi hành án gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đáng kể kết quả thi hành án.
- Cơ chế thi hành án hành chính theo Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định số 71/2016/NĐ-CP là cơ chế tự thi hành, do đó, đối với những trường hợp bản án, quyết định bị chậm hoặc không được tổ chức thi hành vẫn chưa có những cơ chế cụ thể, đủ mạnh để thực hiện những biện pháp cưỡng chế thi hành án hành chính đối với người phải thi hành án.
- Còn tâm ý “e ngại” của người dân khi mua tài sản kê biên, bán đấu giá do đó nhiều tài sản kê biên, bán đấu giá nhiều lần vẫn không bán được dẫn đến thời gian thi hành án kéo dài (6 tháng đầu năm 2020, toàn quốc có 2.518 việc bán đấu giá nhiều lần chưa thành, trong đó có có 953 việc bán đấu giá từ 02 lần trở xuống, 814 việc bán đấu giá từ 3 đến 5 lần, 539 việc bán đấu giá từ 6 lần đến 10 lần, 146 việc từ bán đấu giá từ 11 đến 15 lần, 38 việc bán đấu giá từ 16 đến 19 lần, 28 việc bán đấu giá từ 20 lần trở lên).
- Ý thức chấp hành pháp luật của người phải thi hành án còn chưa cao, phần lớn người phải thi hành án thường tìm cách trì hoãn, kéo dài việc thi hành án, thậm chí có những trường hợp chống đối quyết liệt, đặc biệt là trong quá trình cưỡng chế giao tài sản trúng đấu giá hoặc lợi dụng quyền công dân, phương tiện thông tin đại chúng để khiếu nại nhiều lần, khiếu nại vượt cấp, gửi đơn đến nhiều cơ quan, ban ngành với nội dung không chính xác để kéo dài tiến độ giải quyết án, trong khi chưa có cơ chế chấm dứt giải quyết, gây dư luận không tốt trong xã hội; chế tài hành chính, hình sự chưa đủ mạnh để để răn đe đối với các trường hợp này.
Trên đây là thông tin Tổng cục THADS cung cấp liên quan đến một số kết quả công tác THADS, theo dõi THAHC 06 tháng đầu năm 2020. Trong thời gian tới, để hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, Tổng cục THADS rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, phối hợp của các cơ quan, ban, ngành; đặc biệt là các cơ quan thông tấn, báo chí trong việc chia sẻ những khó khăn của Hệ thống THADS, tiếp tục tăng cường truyền thông về lĩnh vực THADS, theo dõi THAHC qua đó góp phần nâng cao ý thức của cá nhân, tổ chức đối với việc chấp hành bản án, quyết định của Tòa án; lên án, phê phán hiện tượng chây ỳ, trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án; tạo sự quan tâm, đồng thuận của xã hội đối với công tác THADS./.
TỔNG CỤC THI HÀNH ÁN DÂN SỰ