Số tiền thi hành xong đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay

Phóng viên (PV): Trong bối cảnh số việc và tiền thụ lý mới tiếp tục tăng so với năm 2018, nhưng trong năm 2019, các cơ quan THADS đã nỗ lực thi hành đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, đặc biệt số tuyệt đối thi hành xong về tiền đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay. Xin Tổng Cục trưởng chia sẻ đâu là yếu tố cơ bản dẫn đến thành công trên?

Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi : Trong những năm gần đây, số lượng việc và tiền được hệ thống THADS thụ lý và tổ chức thi hành liên tục tăng cao, riêng năm 2019, số lượng việc thụ lý mới tăng đột biến 24.200 việc (tăng 3,99%) và tăng trên 65.500 tỷ đồng so với năm 2018 (tăng 97,14%). Mặc dù số việc và tiền tăng cao nhưng các cơ quan THADS đã nỗ lực thi hành cơ bản đạt và vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, trong đó thi hành xong 579.256 việc; đạt tỉ lệ 78,59% tương ứng với số tiền trên 52.715 tỷ đồng, đạt tỉ lệ 35,43%. Đây là số tuyệt đối thi hành xong về tiền đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay.

Để đạt được kết quả trên, tôi cho rằng  trước hết là do công tác THADS ngày càng được nhận được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo từ Trung ương đến địa phương.

Tổng Cục trưởng THADS Mai Lương Khôi chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam

Bên cạnh đó,  nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, sát sao của Ban cán sự Đảng, lãnh đạo Bộ Tư pháp đối với công tác THADS, theo dõi THAHC, lãnh đạo Bộ, Lãnh đạo Tổng cục thường xuyên tổ chức các buổi làm việc trực tiếp hoặc trực tuyến với các địa phương để kịp thời nắm bắt tình hình, tiến độ tổ chức thi hành án cùng những khó khăn, vướng mắc phát sinh để có biện pháp, giải pháp chỉ đạo, tháo gỡ; thành lập tổ công tác chỉ đạo, giải quyết các vụ việc trọng điểm; chú trọng đẩy mạnh công tác kiểm tra định kỳ, đột xuất, chuyên đề để kịp thời phát hiện các sai phạm và có biện pháp xử lý phù hợp.

Mặt khác, công tác phối hợp liên ngành tiếp tục được quan tâm chú trọng ở cả Trung ương và địa phương, đặc biệt là đối với các ngành liên quan như Tòa án, Kiểm sát, Công an, Ngân hàng Nhà nước, Tài nguyên và Môi trường, qua đó tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc, thống nhất hướng dẫn áp dụng pháp luật và nâng cao hiệu quả THADS.

Đồng thời, để đạt được kết quả như trên, phải kể đến sự nỗ lực, cố gắng, quyết tâm của tập thể lãnh đạo, cấp ủy, công chức, viên chức trong hệ thống THADS. Ngoài ra, các cơ quan THADS cũng đã tập trung hoàn thiện phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, bảo đảm sự nhạy bén, kịp thời và phù hợp; nâng cao kỷ cương, kỷ luật hành chính, đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong hoạt động THADS.

PV: Thực tế cho thấy, tỷ lệ THAHC đạt thấp, kéo dài qua nhiều năm, nhất là trường hợp người phải thi hành án là UBND, Chủ tịch UBND các cấp. Điều này làm dấy lên nghi ngại của người dân khi chính cơ quan hành chính, cán bộ nhà nước lại không chấp hành đúng bản án, quyết định của Tòa án. Vấn đề này cần được nhìn nhận như thế nào, thưa ông? 

Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi: Thời gian qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã dành nhiều quan tâm, có nhiều chỉ đạo và đặt ra những yêu cầu đối với việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính (TTHC) và THAHC. Sau 03 năm triển khai thực hiện Luật TTHC năm 2015, tình hình chấp hành pháp luật TTHC và THAHC của các cơ quan hành chính nhà nước, trong đó có UBND, Chủ tịch UBND các cấp nhìn chung đã có những chuyển biến và đạt được những kết quả nhất định, trong đó đã có 713 bản án được UBND, Chủ tịch UBND các cấp thi hành, chỉ đạo thi hành xong.

Tuy nhiên, cũng cần phải thẳng thắn thừa nhận, số lượng các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính qua tổng hợp chưa được thi hành xong vẫn còn nhiều. 

Ở đây, nguyên nhân chính là do trên 90% các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính phải thi hành thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai, đây là lĩnh vực hết sức phức tạp, quá trình giải quyết đòi hỏi các cơ quan phải rà soát, tiến hành nhiều thủ tục trước khi ban hành quyết định giải quyết cuối cùng, tránh phát sinh các tranh chấp, khiếu kiện tiếp theo.

Đáng lưu ý, việc chấp hành pháp luật về THAHC ở một số địa phương vẫn chưa được UBND, Chủ tịch UBND các cấp quan tâm, thực hiện nghiêm túc.

Năm 2019 số bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính phải thi hành tăng cao với  637 bản án, quyết định, tăng 274 bản án, quyết định so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, quá trình tổ chức THAHC thực chất là quá trình cơ quan nhà nước thực hiện một quy trình ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành chính mới theo quy định của pháp luật. Vẫn còn tình trạng một số bản án khó thi hành và cơ quan phải thi hành án đang kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét lại theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm…

Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm

PV: Vậy theo ông cần có giải pháp “mạnh” nào để cải thiện tình trạng trên?

Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi: Trong năm 2020 và các năm tiếp theo, để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác tham mưu giúp lãnh đạo Bộ Tư pháp để giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và theo dõi thi hành án hành chính, Tổng cục THADS sẽ tiếp tục tăng cường tổ chức kiểm tra công tác thi hành án hành chính ở các Bộ, ngành, địa phương theo hướng có trọng tâm, trọng điểm tại các địa phương có số lượng vụ việc THAHC lớn, phức tạp, kéo dài nhằm xác định rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp bảo đảm thi hành dứt điểm các bản án hành chính đã có hiệu lực pháp luật. 

Phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao và các cơ quan có liên quan tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thi hành các bản án, quyết định của Tòa án, bao gồm nâng cao chất lượng xét xử để bảo đảm tính khả thi của các bản án, quyết định của Tòa án và phối hợp trong việc chuyển giao kịp thời, đầy đủ bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính cho cơ quan THADS để theo dõi.

Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, báo cáo, thống kê về THAHC, bảo đảm đáp ứng yêu cầu của công tác tham mưu giúp Chính phủ quản lý nhà nước về THAHC trên phạm vi cả nước. Rà soát các quy định của Luật TTHC năm 2015, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP của Chính phủ để kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả trên thực tế.

PV: Năm 2019, có thể nói kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế đã có bước chuyển đáng kể nhưng vẫn chưa đạt như mong muốn. Theo ông, khó khăn, vướng mắc chủ yếu do đâu?

Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi: Xét về tổng thể, năm 2019, kết quả thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế đã có những chuyển biến tích cực (đạt gần 30%). Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đạt được, công tác thu hồi tài sản tham nhũng còn gặp một số khó khăn, vướng mắc nhất định, ảnh hưởng đến kết quả chung, cụ thể như sau:

Nhiều vụ việc người phải thi hành án không có tài sản để thi hành án hoặc có tài sản nhưng giá trị thấp, không đủ để thi hành nghĩa vụ. Một số tài sản kê biên đảm bảo thi hành án có tình trạng pháp lý chưa rõ ràng, phức tạp, gây khó khăn trong việc xác minh và xử lý

Đáng chú ý, phần lớn người phải thi hành án trong các vụ việc loại này thường có tính toán từ trước nên đã chủ động tẩu tán, che giấu, hợp thức hóa tài sản phi pháp nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án. Một số trường hợp cố tình khiếu nại, tố cáo sai sự thật hoặc chống đối lực lượng chức năng nhằm cản trở, kéo dài thời gian thi hành án.

Mặt khác, công tác phối hợp trong xác minh, xử lý tài sản thi hành án tại một số địa phương có nơi, có lúc chưa thực sự hiệu quả, ảnh hưởng đến kết quả thu hồi tài sản tham nhũng. Một số bản án tuyên không rõ cần sửa chữa, đính chính, bổ sung, ảnh hưởng đến việc tổ chức thi hành án.

Bên cạnh những khó khăn, vướng mắc trên, còn có một số nguyên nhân xuất phát từ phía cơ quan THADS, như một số thủ trưởng cơ quan THADS còn chưa thực sự sâu sát, quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành; năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm của một bộ phận Chấp hành viên còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu, công việc, nhiệm vụ được giao.

Tập trung thi hành án tham nhũng, kinh tế

 PV: Năm 2020 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cũng là năm cả nước tiến hành đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ,Tổng cục đã đề ra các giải pháp trọng tâm gì, đặc biệt để giải quyết các vụ việc trọng điểm, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng thưa Tổng Cục trưởng?

Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi: Nhằm thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, năm 2020 trong lĩnh vực công tác THADS, Tổng cục THADS đã đề ra 09 giải pháp trọng tâm. Đặc biệt, năm 2020, Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp đã xác định việc đảm bảo hiệu quả công tác thu hồi tiền, tài sản của nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm cần được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.

Tổng Cục trưởng THADS Mai Lương Khôi chủ trì cuộc họp quán triệt, triển khai công tác phòng, chống tham nhũng tiêu cực tại cơ quan Tổng cục THADS.

Để nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ việc loại này, Tổng cục thường xuyên theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan THADS lập kế hoạch đối với từng vụ việc cụ thể để tổ chức thi hành kịp thời, hiệu quả. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành trung ương và địa phương trong công tác THADS, nhất là trong công tác xác minh, truy tìm tài sản, trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thực tiễn áp dụng pháp luật, trong tổ chức thi hành án để giải quyết dứt điểm các vụ việc. Tiếp tục tập trung chỉ đạo các cơ quan THADS kịp thời nắm bắt thông tin từ giai đoạn xét xử để chủ động có các biện pháp thi hành án hiệu quả hơn, đồng thời, đề nghị các cơ quan tiến hành tố tụng tăng cường các biện pháp kê biên, phong tỏa tài khoản, tài sản của các đối tượng phạm tội ngay từ giai đoạn điều tra để phòng ngừa, hạn chế tẩu tán tài sản.

Đối với các vụ việc trọng điểm, phức tạp, kéo dài, Tổng cục THADS luôn dành sự quan tâm đặc biệt và đã lồng ghép trong các giải pháp trọng tâm. Theo đó, Tổng cục sẽ giao các cơ quan THADS chủ động, tích cực đề xuất tham mưu cho cấp ủy và chính quyền địa phương, Ban Chỉ đạo THADS tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm, thấu tình đạt lý các vụ việc này; bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong tổ chức thi hành án, nhất là trong tổ chức cưỡng chế thi hành các vụ việc, có ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương. 

Để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ nêu trên, bên cạnh việc tích cực thực hiện các giải pháp đã đề ra, Tổng cục sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin theo tinh thần Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, chung tay xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, nhằm hiện đại hóa hành chính, xây dựng môi trường làm việc thân thiện, chuyên nghiệp, cải tiến công tác quản lý điều hành, gắn với tăng cường công tác phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong THADS. 

Trong đó, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của thủ trưởng cơ quan THADS, không để xảy ra tình trạng “khoán trắng” cho Chấp hành viên. Nâng cao năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm của Chấp hành viên; kịp thời chấn chỉnh, xử lý nghiêm khắc các sai phạm nhằm xây dựng hệ thống ngày càng trong sạch, bảo đảm vai trò, hiệu quả của công tác THADS, góp phần đảm bảo mọi bản án của Tòa án đều được thi hành theo quy định của Hiến pháp 2013, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.