Công tác Thi hành án dân sự là một lĩnh vực hết sức khó khăn, phức tạp. Trong điều kiện kinh tế - xã hội phát triển nhanh, đòi hỏi các cơ quan THADS phải nỗ lực, phấn đấu cao mới hoàn thành được chỉ tiêu, nhiệm vụ. Mặc dù, còn nhiều khó khăn, thành tích chưa cao, nhưng các cơ quan THADS đã làm được một số công việc góp phần vào tiến trình cải cách tư pháp của tỉnh nhà. Trong phạm vi bài viết, chúng tôi xin đề cập đến một số kết quả đạt được và giải pháp chủ yếu trong thời gian tới:
Việc quán triệt, tiếp tục triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Quyết định của Bộ trưởng, của Tổng cục trưởng về thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ hàng năm:
Thực hiện Nghị quyết số 111/2015/QH13 của Quốc hội; Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Quyết định của Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) về việc giao chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, Cục THADS Quảng Bình đã xây dựng Kế hoạch công tác hàng năm của toàn ngành, đã được Ủy ban nhân dân tỉnh xác nhận, Tổng Cục THADS phê duyệt.
Trên cơ sở Quyết định giao chỉ tiêu của Tổng cục THADS, Cục THADS Quảng Bình đã ra quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho các Phòng chuyên môn, Chấp hành viên thuộc Cục THADS tỉnh và các Chi cục THADS trực thuộc đảm bảo cơ bản sự công bằng giữa các đơn vị, giữa các Chấp hành viên; thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ như: tăng cường, phối hợp với chính quyền địa phương tìm các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự trên địa bàn và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác thi hành án dân sự ở cơ sở; tập trung chỉ đạo quyết liệt đối với những địa bàn có nhiều án hoặc còn nhiều hạn chế, yếu kém, nhất là kết quả thi hành án đạt thấp; tiếp tục triển khai Kế hoạch xử lý các vụ việc có liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng.
Các Chi cục THADS cũng đã tổ chức quán triệt, thực hiện nghiêm túc Nghị quyết của Quốc hội, Quyết định giao chỉ tiêu, Kế hoạch công tác của Tổng cục Thi hành án dân sự, Cục Thi hành án dân sự tỉnh... Các Chi cục Thi hành án dân sự thường xuyên đôn đốc các Chấp hành viên tổ chức phân loại án chính xác, đồng thời đẩy nhanh tiến độ tổ chức thi hành án...
Về tình hình triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành:
Cục Thi hành án dân sự tỉnh đã triển khai tập huấn các nội dung mới và chỉ đạo tổ chức áp dụng thực hiện có hiệu quả Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thi hành án dân sự năm 2014; Nghị định 62/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật THADS và các văn bản hướng dẫn thi hành đến toàn thể cán bộ, công chức trong toàn ngành. Đồng thời chỉ đạo Chấp hành viên áp dụng một số vấn đề cụ thể của Luật sửa đổi như xác minh phân loại án, ra quyết định án chưa có điều kiện thi hành; áp dụng đúng các quy định của Bộ Luật dân sự, Luật đất đai trong quá trình kê biên, bán đấu giá…
Công tác phối hợp trong thi hành án dân sự:
Các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương hai cấp tỉnh, huyện thường xuyên quan tâm, quản lý, chỉ đạo sát sao đối với công tác thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh. Các Ban chỉ đạo thi hành án dân sự hoạt động tích cực, có hiệu quả, đã chỉ đạo các cấp, các ngành liên quan phối hợp chặt chẽ cùng với cơ quan THADS địa phương kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tập trung giải quyết dứt điểm những vụ việc khó khăn, vướng mắc, khó thi hành tại địa phương.
Công tác phối hợp giữa các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh với Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân được duy trì thường xuyên, chặt chẽ, nhất là phối hợp giải quyết những vụ việc thi hành án dân sự có khó khăn, vướng mắc. Phối hợp với trại giam, trại tam giam, cơ quan công an, BHXH, NHNN trong việc thi hành án đối với người phải thi hành án đang chấp hành án tại các trại giam, trại tạm giam, các vụ án liên quan đến tín dụng ngân hàng, BHXH (Cục THADS tỉnh đã ký kết Quy chế phối hợp với các cơ quan này).
* Kết quả THADS năm 2016 và 04 tháng đầu năm 2017:
Với sự tập trung chỉ đạo của lãnh đạo Cục, năm 2016, kết quả thi hành án dân sự trên một số chỉ tiêu như sau:
- Về việc:
Tổng số phải thi hành là 3.741 việc, Kết quả xác minh, phân loại thì có: 3.261 việc có điều kiện giải quyết (chiếm tỷ lệ 87%) và 480 việc chưa có điều kiện giải quyết (chiếm tỷ lệ 13%). Trong số có điều kiện, đã giải quyết xong 2.956 việc, đạt tỷ lệ 90,65% (so với chỉ tiêu được Quốc hội giao, vượt 16,65%).
So với những năm 2011 - 2012, số việc phải thi hành tăng trung bình (từ 2013 – 2016) mỗi năm gần 300 việc (năm 2011, tổng số việc phải thi hành là 3.415 việc, năm 2016 tổng số việc phải thi hành là 3.741 việc).
- Về tiền:
Tổng số phải thi hành là 272.542.093.000 đồng. Kết quả xác minh, phân loại: có 132.677.879.000đ có điều kiện giải quyết (chiếm tỷ lệ 48,68%) và 139.864.214.000đ chưa có điều kiện giải quyết (chiếm tỷ lệ 44,5%). Trong số có điều kiện, đã giải quyết xong 46.378.753.000 đồng, đạt tỷ lệ 34,96% (so với chỉ tiêu Quốc hội giao, vượt 2,96%).
Số tiền phải thi hành cũng tăng nhanh qua các năm. Nếu năm 2010 tổng số tiền phải thi hành là trên 42 tỷ đồng thì đến năm 2016, tổng số tiền phải thi hành tăng gấp 6,5 lần (272 tỷ đồng).
Theo số liệu cập nhật trong 04 tháng đầu năm 2017, kết quả thi hành đạt: Về việc, đạt tỷ lệ 60,1%, so với chỉ tiêu của Tổng cục giao cả năm là 75% trên tổng số việc có điều kiện thi hành. Về tiền, đạt tỷ lệ 11,17%, so với chỉ tiêu giao cả năm là 32% trên tổng số tiền có điều kiện thi hành.
Công tác tổ chức, cán bộ:
Cục THADS tỉnh Quảng Bình được thành lập vào ngày 06/11/2009 theo Quyết định số 2836/QĐ–BTP của Bộ Tư pháp. Đơn vị có 04 Phòng chuyên môn và 08 Chi cục trực thuộc; biên chế công chức hành chính có mặt hiện nay: 106/107 biên chế (cấp tỉnh có 26 biên chế; cấp huyện có 80 biên chế); biên chế Hợp đồng lao động theo Nghị định 68/2000/NĐ-CP có mặt 20/21 (cấp tỉnh có 04 biên chế; cấp huyện có 16 biên chế).
Tổ chức bộ máy, cán bộ của các cơ quan THADS Quảng Bình tiếp tục được củng cố, kiện toàn cả về số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý: Cục THADS tỉnh Quảng Bình có Cục trưởng, 03 Phó Cục trưởng; 09 lãnh đạo cấp Phòng và 21 lãnh đạo cấp Chi cục.
Công chức có chức danh tư pháp: Toàn tỉnh có 45 Chấp hành viên (15 Chấp hành viên trung cấp, 30 Chấp hành viên sơ cấp); 10 Thẩm tra viên (01 Thẩm tra viên chính, 09 Thẩm tra viên) và 24 Thư ký thi hành án. Có 02 đồng chí có trình độ Thạc sĩ, 06 đồng chí đang học Thạc sĩ, 01 đồng chí đang nghiên cứu sinh học vị Tiến sĩ về luật quốc tế tại Đại học quốc gia Hà Nội.
Cục THADS Quảng Bình đã bổ nhiệm chức vụ theo thẩm quyền cho 21 đồng chí (02 đồng chí Trưởng phòng chuyên môn, 05 đồng chí Phó Trưởng phòng chuyên môn; 10 đồng chí Phó Chi cục trưởng; 04 đồng chí Kế toán trưởng). Tổng cục THADS bổ nhiệm 01 đồng chí Phó Cục trưởng và 02 đồng chí Chi cục trưởng; Bộ trưởng Bộ tư pháp điều động và bổ nhiệm 01 đồng chí Cục trưởng.
Thực hiện Nghị định 158/2017/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ Quy định danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức; Quyết định số 45-QĐ/BCS ngày 31/3/2014 của Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp về việc phê duyệt kế hoạch luân chuyển công chức lãnh đạo, quản lý trong hệ thống các cơ quan THADS giai đoạn 2014-2016. Theo đó, hàng năm Cục THADS tỉnh Quảng Bình xây dựng và thực hiện Kế hoạch chuyển đổi vị trí công tác đối với công chức, Chấp hành viên và coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên nhằm thực hiện tốt công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong THADS...
Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã thực hiện điều động 41 đồng chí (giữa các chi cục 26 đồng chí, giữa các phòng chuyên môn 05 đồng chí, Cục về chi cục 04 đồng chí, Chi cục lên Cục 06 đồng chí); luân chuyển 02 đồng chí từ Cục về Chi cục; chuyển đổi vị trí công tác 05 Chấp hành viên (giữa các Chi cục 03 đồng chí, Cục về Chi cục 01 đồng chí, Chi cục lên Cục 01 đồng chí). Nhìn chung các đồng chí được điều động, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác đã xác định trách nhiệm, chấp hành sự phân công của tổ chức, khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Thực hiện Công văn số 1159/TCTHADS-TCCB ngày 22/5/2013 của Tổng cục THADS về việc điều động biệt phái Chấp hành viên cho THADS tỉnh Tây Ninh, Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã lựa chọn, giới thiệu cho Tổng cục THADS biệt phái 02 Chấp hành viên sơ cấp đến nhận công tác tại Cục THADS tỉnh Tây Ninh. Qua hơn thời gian biệt phái một năm (2013 - 2014), hai Chấp hành viên của Cục THADS tỉnh Quảng Bình được Tổng cục THADS và Cục THADS tỉnh Tây Ninh đánh giá hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Về cơ sở vật chất, điều kiện làm việc:
Được sự quan tâm của Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS, các cơ quan THADS được đầu tư xây dựng trụ sở làm việc, kho vật chứng, hệ thống phương tiện, máy tính phục vụ công việc cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hiện nay. Có 08/09 cơ quan THADS đã được đầu tư, xây dựng trụ sở làm việc; 01 đơn vị đang tiến hành thi công (Chi cục Quảng Trạch). Có 03/09 đơn vị được cấp ô tô phục vụ công tác.
Thực hiện chủ trương cải cách hành chính, giảm tối đa việc sử dụng văn bản giấy, các cơ quan THADS đã tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong việc chỉ đạo, điều hành, trao đổi thông tin thông qua hệ thống thư điện tử công vụ của ngành. Hệ thống thông tin, Hội nghị truyền hình được trang bị tại Cục THADS trong thời gian qua đã giúp công tác tiếp nhận thông tin chỉ đạo từ Tổng cục đến Cục THADS được nhanh chóng và cắt giảm thời gian, chi phí đi lại, các cuộc họp trực tuyến mang lại hiệu quả thiết thực hơn.
Một số giải pháp cơ bản:
Thực hiện chủ trương về tinh giản biên chế của Trung ương Đảng, Chính phủ, Cục Thi hành án dân sự Quảng Bình sẽ không được bổ sung tăng biên chế trong năm 2017 và những năm tiếp theo, trong khi số việc, số tiền thụ lý hàng năm đều tăng. Dự báo khả năng hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng với sự nỗ lực, quyết tâm của đội ngũ công chức, người lao động các cơ quan THADS và sự chỉ đạo của lãnh đạo Cục, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần vào công cuộc cải cách tư pháp của tỉnh nhà. Một số giải pháp chủ yếu như sau:
- Tham mưu, giúp Tỉnh ủy ban hành văn bản về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác THADS trên địa bàn; tham mưu, giúp UBND tỉnh xây dựng Kế hoạch triển khai Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 06/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác THADS.
- Tiếp tục tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền địa phương và Ban chỉ đạo Thi hành án dân sự các cấp; sự phối hợp với các cơ quan trong khối nội chính; các cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương nhằm kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn về thi hành án dân sự để tập trung thi hành dứt điểm các vụ án ở từng địa phương, cơ sở.
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, nhất là vai trò của người đứng đầu; quan tâm chỉ đạo việc tổ chức thi hành án đối với các đơn vị có nhiều án, án phức tạp, những đơn vị có nhiều hạn chế, yếu kém. Tăng cường công tác kiểm tra và tự kiểm tra, kịp thời phát hiện và khắc phục sữa chữa những hạn chế, tồn tại trong công tác nghiệp vụ, công tác tài chính – kế toán...
- Tập trung khắc phục những hạn chế về công tác TCCB theo Kết luận chuyên đề của Tổng cục THADS. Kiện toàn, sắp xếp công chức, người lao động đúng vị trí, năng lực. Lãnh đạo Cục THADS tỉnh đã xác định yếu tố con người và công tác tổ chức cán bộ đóng vai trò hết sức quan trọng để thực hiện hoàn thành các nhiệm vụ chính trị được giao cũng như đóng góp vào tiến trình cải cách tư pháp của tỉnh và Trung ương.
- Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, công chức trong đơn vị, phát huy tính đoàn kết, thống nhất trong nội bộ cơ quan, đơn vị; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và rèn luyện phẩm chất đạo đức, chính trị, ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức thi hành án. Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, gắn với việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khoá XII) “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “ tự diễn biến”, “ tự chuyển hoá” trong nội bộ” .
Thực tiễn cho thấy, vị thế, vai trò quan trọng của cơ quan THADS ngày càng được khẳng định. Do vậy. Các cơ quan THADS cần tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy, chính quyền các cấp, đồng thời công chức, người lao động phải có sự quyết tâm, kiên trì, vượt khó, thể hiện vai trò cá nhân, tập thể, phát huy tinh thần đoàn kết, trí tuệ, thống nhất mới hoàn thành nhiệm vụ chính trị, đáp ứng yêu cầu về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, góp phần xây dựng – phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật, thực hiện công bằng xã hội.
Mai Mạnh Cường – Cục THADS