Ngày 17/4/2024, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 24/2024/TT-BTC Hướng dẫn Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp, thay thế các Thông tư: (1) Thông tư số 107/2027/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính về hướng dẫn Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp; (2) Thông tư số 108/2018/TT-BTC ngày 15/11/2018 của Bộ Tài chính về hướng dẫn kế toán dự trữ quốc gia; (3) Thông tư số 76/2019/TT-BTC ngày 05/11/2019 của Bộ Tài chính về hướng dẫn kế toán tài sản kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi; (4) Thông tư số 79/2019/TT-BTC ngày 14/11/2019 của Bộ Tài chính về hướng dẫn Chế độ kế toán áp dụng cho ban quản lý dự án sử dụng vốn đầu tư công. Thông tư có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 và áp dụng từ năm tài chính 2025.
Thông tư số 24/2024/TT-BTC gồm 3 chương, 15 điều và 4 phụ lục. Thông tư này hướng dẫn Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp gồm chứng từ kế toán, danh mục hệ thống tài khoản và phương pháp hạch toán tài khoản kế toán; danh mục mẫu sổ và phương pháp lập sổ kế toán; danh mục mẫu báo cáo và phương pháp lập và trình bày báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán ngân sách; quy định về lưu trữ hồ sơ, tài liệu kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Một số điểm mới thay đổi trong Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp như sau:
1. Tài khoản kế toán
- Phân loại lại tài khoản để đảm bảo phản ánh đúng bản chất của đối tượng kế toán như phân loại các đối tượng thuộc nợ phải thu, nợ phải trả, tài sản thuần.
- Bổ sung các tài khoản mới để phản ánh đầy đủ các nội dung nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh tại đơn vị hành chính sự nghiệp như TK 135, TK 137, TK 172, TK TK 212, TK 215, TK 341, TK 352…
- Bỏ một số tài khoản và bố trí vào nội dung tài khoản khác như TK 227, TK 366, kết cấu lại TK 353 và TK 431.
- Sắp xếp, kết cấu lại một số tài khoản trong bảng; Sắp xếp lại các tài khoản ngoài bảng, phân theo các nhóm.
2. Chứng từ kế toán
Các đơn vị kế toán được tự thiết kế chứng từ kế toán của đơn vị để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh phù hợp yêu cầu quản lý, đảm bảo đủ các thông tin phục vụ hạch toán kế toán, trừ trường hợp đã có quy định mẫu biểu chứng từ kế toán tại các văn bản pháp luật có liên quan.
3. Sổ kế toán
Đơn vị tự thiết kế mẫu sổ kế toán theo danh mục sổ kế toán, quy định các yếu tố tối thiểu cần phải có trên từng mẫu sổ kế toán, theo Hướng dẫn nội dung sổ kế toán tại Phụ lục II “Hệ thống sổ kế toán”.
4. Báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động
- Quy định cụ thể hơn về việc lập và nộp báo cáo trong các trường hợp:
+ Đơn vị thuộc ngân sách cấp trên được ngân sách cấp dưới cấp hỗ trợ kinh phí (như trường hợp cơ quan thuế, hải quan, kho bạc,… đóng trên địa bàn);
+ Đơn vị sử dụng kinh phí ủy quyền của đơn vị thuộc ngân sách cấp trên (ví dụ như cơ quan lao động thương binh xã hội tại địa phương nhận kinh phí ủy quyền để chi trả chính sách người có công,…).
- Biểu B01/BCQT
+ Điều chỉnh, bổ sung một số chỉ tiêu liên quan đến quyết toán nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài để phù hợp với pháp luật về quản lý nợ công và quy định về quản lý kinh phí viện trợ nước ngoài.
+ Bổ sung một số chỉ tiêu liên quan đến quyết toán nguồn phí được khấu trừ để lại (liên quan đến số liệu kinh phí giảm trong năm, số liệu kinh phí nhận trong năm nhưng đến cuối năm chưa được cấp có thẩm quyền giao dự toán chi), nguồn hoạt động được để lại (liên quan đến số liệu kinh phí giảm trong năm).
5. Báo cáo tài chính
- Nêu rõ việc bỏ sót thông tin, số liệu các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong năm không trình bày trên báo cáo tài chính của đơn vị kế toán được coi là hành vi để ngoài sổ kế toán.
- Quy định nguyên tắc điều chỉnh thông tin, số liệu trình bày trên Báo cáo tài chính đã nộp cho cơ quan có thẩm quyền hoặc đã công khai; các trường hợp được điều chỉnh hồi tố, áp dụng hồi tố số liệu vào số dư đầu năm hoặc số liệu năm trước.
- Mẫu Báo cáo tài chính: Gồm 6 mẫu biểu báo cáo thành phần, bỏ báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp và mẫu B05/BCTC- Báo cáo tài chính đơn giản, bổ sung mẫu báo cáo thay đổi tài sản thuần, bổ sung mẫu thuyết minh tài sản hạ tầng.
6. Quy trình in, sắp xếp, đóng để lưu trữ tài liệu kế toán
- Tất cả các hồ sơ, tài liệu kế toán của đơn vị phải được bảo quản đầy đủ, an toàn trong quá trình sử dụng và trong thời gian phải lưu trữ theo quy định của pháp luật kế toán.
- Đơn vị phải kiểm tra, phân loại để không đưa vào lưu trữ các tài liệu không thuộc trách nhiệm lưu trữ của kế toán.
- Nghiêm cấm việc để thất lạc hồ sơ, tài liệu kế toán đang trong thời gian phải lưu trữ theo quy định.
7. Quy định về sử dụng phần mềm kế toán
- Đơn vị có thể sử dụng các phần mềm kế toán để thực hiện công việc kế toán theo quy định tại Thông tư này.
- Đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy trình quy định tại chế độ kế toán.
- Thủ trưởng đơn vị, kế toán trưởng/phụ trách kế toán và những người có liên quan phải chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của thông tin, số liệu kế toán trình bày trên sổ kế toán và các báo cáo được kết xuất từ dữ liệu phần mềm kế toán.
8. Kết chuyển số dư sang 2025
- Chuyển đổi số dư tài khoản trong bảng: phải phân loại chi tiết để chuyển số dư
+ Một số tài khoản vẫn kế thừa nhưng có phân loại lại tài khoản chi tiết.
+ Một số tài khoản không còn sử dụng
+ Đơn vị có hoạt động đặc thù được Bộ Tài chính chấp thuận mở thêm tài khoản kế toán.
- Chuyển đổi số dư tài khoản ngoài bảng: tiếp tục theo dõi chỉnh lý hoặc điều chỉnh số liệu trong thời gian quyết toán để lập báo cáo quyết toán năm 2024.
- Đơn vị phải rà soát, đối chiếu các tài khoản còn số dư để kịp thời phát hiện các trường hợp đã hạch toán nhầm để kết chuyển số dư về tài khoản mới theo đúng nội dung kết cấu của tài khoản theo quy định.
- Một số trường hợp điều chỉnh hồi tố, áp dụng hồi tố sau khi ghi sổ kế toán phải tính toán lại số dư đầu năm để trình bày trên báo cáo tài chính năm 2025 của đơn vị (cột số dư đầu năm).
Mai Thùy Hóa