Quy định việc bầu chi ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ

06/05/2025
Ngày 20/01/2025, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định 232-QĐ/TW năm 2025 thi hành Điều lệ Đảng. Theo đó, từ ngày 20/01/2025 sẽ áp dụng Quy định 232-QĐ/TW năm 2025 thay vì Quy định 24-QĐ/TW năm 2021 về thi hành Điều lệ Đảng trước đây.


Quy định 232-QĐ/TW năm 2025 của Ban Chấp hành Trung ương quy định việc bầu chi ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ (kể cả chi bộ cơ sở) như sau:
- Chi bộ có 9 đảng viên chính thức trở lên bầu chi ủy; chi bộ đông đảng viên bầu không quá 7 chi ủy viên. Chi bộ trực tiếp bầu chi ủy trước, sau đó bầu bí thư, bầu một phó bí thư trong số chi ủy viên. Chi bộ có dưới 9 đảng viên chính thức bầu bí thư, nếu cần bầu một phó bí thư.
- Trường hợp chi bộ bầu đến lần thứ ba mà không có đồng chí nào đủ số phiếu trúng cử bí thư chi bộ thì cấp ủy cấp trên căn cứ vào tình hình cụ thể của chi bộ để chỉ định một đồng chí trong số chi ủy viên hoặc đảng viên (nơi không có chi ủy) làm bí thư để điều hành hoạt động của chi bộ.
- Khi thật cần thiết, cấp ủy cấp trên trực tiếp chỉ định bí thư, phó bí thư, chi ủy viên.
Quy định 232-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương quy định quy trình, thủ tục đại hội thực hiện theo hướng dẫn của Ban Bí thư. Hiện nay, theo Hướng dẫn 01-HD/TW năm 2021 của Ban Chấp hành Trung ương về một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng do Ban Chấp hành Trung ương ban hành hướng dẫn quy trình tổ chức đại hội đảng bộ có thể tiến hành hai phiên:
(1) Phiên trù bị thực hiện các nội dung: Bầu đoàn chủ tịch, đoàn thư ký, ban thẩm tra tư cách đại biểu, thông qua nội quy, chương trình làm việc của đại hội, quy chế bầu cử, quy chế làm việc, hướng dẫn sinh hoạt của đại biểu, có thể thảo luận văn kiện của cấp trên.
(2) Phiên chính thức thực hiện những nội dung quy định tại các Điều 15, 18,22, 24 của Điều lệ Đảng, phù hợp với mỗi cấp.
Việc bầu cử trong Đảng thực hiện theo quy định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Điều 17 Quyết định 190-QĐ/TW, ngày 10/10/2024 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về Quy chế bầu cử trong Đảng, trong đó quy định trình tự, thủ tục bầu cấp ủy quy định bầu cấp ủy như sau:
1. Đoàn chủ tịch đại hội báo cáo với đại hội về yêu cầu, tiêu chuẩn, cơ cấu, số lượng của cấp uỷ khoá mới do cấp uỷ cấp triệu tập đại hội chuẩn bị, đại hội thảo luận về yêu cầu, tiêu chuẩn, cơ cấu cấp uỷ khoá mới, biểu quyết về số lượng cấp uỷ viên (theo sự chỉ đạo và hướng dẫn của cấp uỷ cấp trên về khung số lượng cấp uỷ viên ở mỗi đảng bộ).
2. Đoàn chủ tịch đại hội đề cử danh sách nhân sự do cấp uỷ cấp triệu tập đại hội chuẩn bị.
3. Tiến hành ứng cử, đề cử.
4. Đoàn chủ tịch tổng hợp danh sách những người ứng cử, được đề cử, đề xuất những trường hợp được rút và không được rút khỏi danh sách bầu cử, báo cáo đại hội xem xét, quyết định.
Việc lấy phiếu xin ý kiến đối với những người ứng cử, được đề cử tại đại hội (hội nghị): Mục 5 Hướng dẫn 04-HD/TW, ngày 31/12/2024 của Ban Chấp hành Trung ương hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng quy định:
- Đoàn chủ tịch (chủ tịch) đại hội (hội nghị) thực hiện việc lấy phiếu xin ý kiến tại đại hội (hội nghị) đối với các trường hợp ứng cử, được đề cử quy định tại Khoản 4, Điều 17. Các trường hợp quy định tại Khoản 6 Điều 20, Khoản 4 Điều 21, Khoản 5 Điều 22, Khoản 7 Điều 23, Khoản 3 Điều 24, Khoản 6 Điều 25, Khoản 5 Điều 26, Khoản 3 Điều 27, Khoản 4 Điều 28 và Khoản 5 Điều 29: Đoàn chủ tịch, ban thường vụ cấp ủy hoặc Bộ Chính trị xem xét, quyết định việc lấy phiếu xin ý kiến.
- Đoàn chủ tịch (chủ tịch) đại hội (hội nghị) lập tổ giúp việc kiểm phiếu xin ý kiến là những thành viên của đoàn thư ký. Trường hợp cần thiết đoàn chủ tịch (chủ tịch) đại hội (hội nghị) có thể lựa chọn một số đại biểu chính thức (trong đại hội đại biểu hoặc trong hội nghị) hoặc một số đảng viên chính thức (trong đại hội đảng viên) không có tên trong danh sách ứng cử, được đề cử tham gia tổ giúp việc kiểm phiếu.
- Phiếu xin ý kiến đại hội (hội nghị) thực hiện theo mẫu (Mẫu số 4), đóng dấu của cấp ủy triệu tập đại hội (hội nghị) ở góc trái phía trên của phiếu (đối với chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở hoặc đảng ủy bộ phận; đảng bộ bộ phận đóng dấu của đảng ủy cơ sở). Phiếu in họ và tên những người ứng cử, được đề cử tại đại hội (hội nghị) xếp thứ tự tên người theo vần A, B, C,... nếu có nhiều người trùng tên thì xếp theo họ; nếu trùng cả họ thì xếp theo tên đệm; nếu cả 3 dữ kiện này đều trùng thì người có tuổi đảng cao hơn được xếp tên trên (nơi không có điều kiện in phiếu, tổ giúp việc có thể ghi danh sách trên phiếu; tổ giúp việc cử 1 người chịu trách nhiệm ghi phiếu từ ban đầu cho đến khi ghi xong phiếu, sử dụng một loại bút và mực để bảo đảm sự thống nhất).
- Đại biểu (đại hội hoặc hội nghị) hoặc đảng viên lựa chọn, đánh dấu X vào ô đồng ý hoặc ô không đồng ý tương ứng với họ và tên người trong phiếu xin ý kiến.
- Tổ giúp việc kiểm phiếu hướng dẫn cách thức bỏ phiếu, kiểm tra, niêm phong thùng phiếu, phát phiếu, kiểm đếm và báo cáo đại hội (hội nghị) về số lượng phiếu phát ra và phiếu thu về; kiểm phiếu (tính kết quả phiếu xin ý kiến, phiếu hợp lệ, phiếu không hợp lệ được thực hiện tương tự như quy định về tính kết quả bầu cử), lập biên bản kiểm phiếu (Mẫu số 5), báo cáo đoàn chủ tịch (chủ tịch) để đoàn chủ tịch (chủ tịch) trình đại hội (hội nghị) xem xét, quyết định.
5. Lập danh sách bầu cử; lấy biểu quyết của đại hội thông qua số lượng và danh sách bầu cử.
6. Đoàn chủ tịch giới thiệu danh sách ban kiểm phiếu gồm một trưởng ban và một số uỷ viên là những đại biểu không có tên trong danh sách bầu cử. Đại hội biểu quyết thông qua danh sách ban kiểm phiếu.
7. Ban kiểm phiếu hướng dẫn cách thức bỏ phiếu; kiểm tra và niêm phong thùng phiếu trước khi bỏ phiếu; phát phiếu bầu cử cho đại biểu. Đại hội tiến hành bầu cử; ban kiểm phiếu tiến hành kiểm tổng số phiếu phát ra, thu về báo cáo đại hội; kiểm phiếu và công bố kết quả bầu cử cấp uỷ khoá mới.
8. Đại hội chi bộ trực tiếp bầu chi uỷ, sau đó bầu bí thư, phó bí thư trong số chi uỷ viên; nơi không bầu chi uỷ thì chi bộ bầu bí thư, nếu cần thì bầu một phó bí thư chi bộ.
9. Về lấy phiếu giới thiệu bí thư cấp ủy tại đại hội đảng bộ (từ cấp cơ sở đến đảng bộ trực thuộc Trung ương) bầu trực tiếp bí thư cấp ủy được thực hiện theo hướng dẫn tại mục 8 Hướng dẫn 04-HD/TW năm 2024 của Ban Chấp hành Trung ương, cụ thể:
- Sau khi đại hội bầu được cấp ủy khóa mới, đoàn chủ tịch (chủ tịch) đại hội chủ trì việc lấy phiếu giới thiệu của Đại hội đối với nhân sự bí thư cấp ủy trong số các đồng chí vừa trúng cử cấp ủy viên. Ban kiểm phiếu của đại hội tổ chức kiểm phiếu, báo cáo kết quả với đoàn chủ tịch (chủ tịch) đại hội và cấp ủy cấp trên (thông qua đồng chí có thẩm quyền được cấp ủy cấp trên cử về dự và chỉ đạo); bàn giao biên bản kiểm phiếu và phiếu giới thiệu cho cấp ủy khóa mới (thông qua đồng chí triệu tập viên theo quy định tại Khoản 1, Điều 19 Quy chế bầu cử trong Đảng).
- Cấp ủy khóa mới tiếp tục thực hiện quy trình để bầu bí thư cấp ủy theo tinh thần Hướng dẫn số 34-HD/BTCTW, ngày 08/10/2009 của Ban Tổ chức Trung ương; tổ chức công bố kết quả giới thiệu của đại hội. Nếu kết quả giới thiệu của đại hội khác với phương án nhân sự được duyệt thì không tiến hành bầu cử và phải báo cáo ban thường vụ cấp ủy cấp trên cho ý kiến chỉ đạo.
Về số lượng cấp ủy viên, số lượng ủy viên ban thường vụ và số lượng ủy viên ủy ban kiểm tra của cấp ủy các cấp: Mục 14 Quy định 232-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương quy định:
- Việc quy định số lượng cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, ủy viên ủy ban kiểm tra của cấp ủy mỗi cấp căn cứ vào nhiệm vụ chính trị, vị trí, đặc điểm của mỗi cấp, vào số lượng đơn vị trực thuộc và số lượng đảng viên của mỗi đảng bộ.
- Số lượng ủy viên ban thường vụ cấp ủy mỗi cấp không quá một phần ba tổng số cấp ủy viên. Đối với các đảng ủy trực thuộc Trung ương mới thành lập (không bao gồm Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương) trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, nhiệm kỳ 2025 - 2030 thì số lượng ủy viên ban thường vụ có thể nhiều hơn một phần ba nhưng dưới một phần hai tổng số cấp ủy viên và do Bộ Chính trị quyết định. Đối với các đảng ủy xã, phường, thị trấn trong nhiệm kỳ 2025 - 2030 thì số lượng ủy viên ban thường vụ có thể nhiều hơn một phần ba nhưng dưới một phần hai tổng số cấp ủy viên và do Bộ Chính trị quyết định, ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh quy định cụ thể.
Trên đây là một số điểm mới Quy định 232-QĐ/TW năm 2025 của Ban Chấp hành Trung ương quy định việc bầu chi ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ./.
 Nguyễn Thị Thu Hằng, Văn phòng Đảng ủy Tổng cục THADS