Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác theo dõi thi hành án hành chính, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

17/03/2022
Thi hành án là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm cho bản án, quyết định của Tòa án được thi hành trên thực tế, nhằm bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Nếu như thi hành án dân sự, thi hành án hình sự, pháp luật quy định cơ chế một chủ thể thứ ba (cơ quan thi hành án hình sự, cơ quan thi hành án dân sự (THADS)) được Nhà nước giao trách nhiệm tổ chức thi hành bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực thi hành, thì thi hành án hành chính (THAHC) được thực hiện theo cơ chế “tự thi hành” của người phải thi hành án. Để nâng cao hiệu quả của công tác THAHC, Luật Tố tụng hành chính (TTHC) năm 2015 và Nghị định 71/2016/NĐ-CP đã quy định các biện pháp nhằm bảo đảm bản án, quyết định của Tòa án được thực thi trên thực tế, cụ thể là cơ chế Thủ trưởng trực tiếp và Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người phải thi hành án có trách nhiệm chỉ đạo, đôn đốc người phải thi hành án chấp hành án; cơ chế Tòa án ra quyết định buộc THAHC; cơ chế Viện kiemr sát kiểm sát hoạt động THAHC; cơ chế cơ quan THADS thực hiện theo dõi THAHC.


Theo dõi THAHC là việc cơ quan THADS chủ động nắm thông tin và cập nhật về tình hình thi hành bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính, trên cơ sở nội dung thông tin nắm được, đề nghị người phải thi hành án chấp hành nghiêm bản án, quyết định đã có hiệu lực thi hành; đồng thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền có giải pháp bảo đảm thực thi bản án, quyết định của Tòa án trên thực tế. Công tác theo dõi THAHC nếu được thực hiện một cách có hiệu quả, sẽ góp phần nâng cao kết thi hành các bản án hành chính trên thực tế, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Theo số liệu thống kê tại các Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án hàng năm[1], kết quả theo dõi THAHC của các cơ quan THADS được thể hiện cụ thể như sau: Năm 2019, các cơ quan THADS đã ban hành 605 văn bản thông báo tự nguyện thi hành án; đăng tải công khai 113 quyết định buộc thi hành án; tổ chức làm việc với người phải thi hành án trong 283 vụ việc; có 71 văn bản kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với vụ việc do vi phạm nghĩa vụ thi hành án; năm 2020, các cơ quan THADS đã ra 572 văn bản thông báo tự nguyện thi hành án; đăng tải công khai 201 quyết định buộc thi hành án; tổ chức làm việc với người phải thi hành án 318 việc; có 103 văn bản kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với vụ việc do vi phạm nghĩa vụ thi hành án; Năm 2021, các cơ quan THADS đã tổ chức làm việc với người phải thi hành án trong 258 vụ việc; có văn bản kiến nghị người có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với 67 vụ việc; đăng tải công khai và theo dõi đối với 322 quyết định buộc THAHC của Tòa án. Từ kết quả theo dõi THAHC nêu trên đã có tác động tích cực tới kết quả THAHC nói chung trên phạm vi cả nước, cụ thể: Năm 2019: Đã thi hành xong 298 việc, chưa thi hành xong 339 việc; Năm 2020: Đã thi hành xong 363 việc, chưa thi hành xong 467 việc; Năm 2021: Đã thi hành xong 455 việc, chưa thi hành xong 489 việc.
Như vậy có thể thấy rằng, Hệ thống THADS đã triển khai thực hiện tương đối hiệu quả trách nhiệm theo dõi THAHC, thể hiện ở việc các cơ quan THADS đã bảo đảm theo dõi được 100% bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính thuộc phạm vi theo dõi. Thông qua công tác theo dõi THAHC, Hệ thống THADS đã góp phần nâng cao tỷ lệ bản án, quyết định đã thi hành xong lên hàng năm, kịp thời cung cấp thực trạng THAHC phục vụ cho công tác chỉ đạo, quản lý nhà nước về công tác THAHC của Chính phủ.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác theo dõi THAHC vẫn còn có những tồn tại, hạn chế như: (1) vẫn có trường hợp một số cơ quan THADS chưa thực hiện đầy đủ, kịp thời nhiệm vụ được giao; (2) Theo số liệu Báo cáo của Bộ Tư pháp[2], tính đến hết ngày 30/9/2021, vẫn còn 209 bản án hành chính đã có quyết định buộc THAHC chưa được thi hành xong (chiếm tỷ lệ 64%), phần nào thể hiện công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS chưa đi sâu vào nội dung vụ việc THAHC, dẫn đến việc thực hiện trách nhiệm theo dõi THAHC còn mang nặng tính hình thức, việc tham mưu thiếu tính tổng thể, căn cơ và thực chất, bản án chậm được thi hành; (3) công tác thống kê, báo cáo về THAHC, theo dõi THAHC có lúc, có nơi chưa được kịp thời, đầy đủ và chính xác dẫn đến việc chưa phản ánh khách quan thực trạng công tác THAHC tại địa phương...
Những tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ các nguyên nhân khách quan và chủ quan chủ yếu như sau: (1) nhận thức của một bộ phận Thủ trưởng cơ quan THADS về công tác THAHC và trách nhiệm theo dõi THAHC theo Luật TTHC năm 2015 và Nghị định số 71/2016/NĐ-CP còn chưa đầy đủ, dẫn đến chưa dành sự quan tâm chỉ đạo đúng mức đối với công tác theo dõi THAHC; (2) tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức các cơ quan THADS được giao làm nhiệm vụ theo dõi THAHC còn tương đối hạn chế. Việc bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức thực hiện theo dõi THAHC còn khó khăn, chủ yếu là kiêm nhiệm và thường xuyên thay đổi nên trong quá trình tổ chức theo dõi THAHC còn có phần lúng túng, hiệu quả chưa cao; (3) công tác phối hợp giữa các cơ quan THADS với các cơ quan, đơn vị hữu quan, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp còn chưa chặt chẽ, chưa kịp thời phối hợp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác THAHC, theo dõi THAHC; (4) Theo quy định của Luật TTHC năm 2015, cơ quan THADS có trách nhiệm theo dõi THAHC đối với người phải thi hành án là Chủ tịch UBND, UBND, trong khi Hệ thống THADS là hệ thống cơ quan thuộc Trung ương đặt tại địa phương, chịu sự lãnh đạo về công tác Đảng ở địa phương và các quan hệ phối hợp, phụ thuộc khác với cấp ủy, chính quyền địa phương trong hoạt động THADS dẫn đến thực trạng không ít các cơ quan THADS, Chấp hành viên chưa quyết liệt trong việc có các văn bản kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án; (5) một số bản án hành chính của Tòa án có nội dung tuyên chung chung, chưa rõ ràng, thiếu thuyết phục và không khả thi trên thực tế. Điều này, gây khó khăn cho cơ quan THADS trong việc theo dõi và thống kê theo dõi THAHC.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, góp phần bảo đảm nguyên tắc Hiến định“Bản án, quyết định của Toà án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”, cần quán triệt, thực hiện đồng bộ, toàn diện, kịp thời và có hiệu quả các giải pháp cụ thể như sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với công tác theo dõi THAHC: Khoản 1 Điều 4 Hiến pháp năm 2013 đã quy định: “Đảng cộng sản Việt Nam…là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội”, vì vậy, cần phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác THAHC nói chung, theo dõi THAHC nói riêng để nâng cao hiệu quả công tác này, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước và xã hội. Bởi lẽ theo dõi THAHC là một trong những thiết chế được đặt ra để nâng cao hiệu quả công tác THAHC. Do đó, việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước và xã hội, trong đó có công tác THAHC cũng cần bao gồm cả tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác theo dõi THAHC. Đặc biệt. trong giai đoạn hiện nay, công tác THAHC, theo dõi THAHC tuy đã có một số chuyển biến tích cực, song vẫn còn những tồn tại, bất cập, hiệu lực, hiệu quả chưa cao. Với nhận thức đó, các cấp ủy Đảng phải xem xét, có nghị quyết, chỉ thị lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan có liên quan, trong đó có cơ quan THADS trong việc chấp hành pháp luật THAHC và theo dõi THAHC, coi đây là một nhiệm vụ chính trị quan trọng của cấp ủy, là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, người đứng đầu, cán bộ, công chức.
Hai là, hoàn thiện pháp luật về THAHC, theo dõi THAHC: Hoàn thiện pháp luật về theo dõi THAHC không tách rời và cần bắt đầu từ hoàn thiện pháp luật về THAHC. Theo đó, pháp luật THAHC cần tăng cường hơn nữa các biện pháp có tính “cưỡng chế” trong THAHC; tăng cường và mở rộng thẩm quyền của Tòa án, UBND trong công tác THAHC; phân định rõ trình tự, thủ tục thi hành giữa bản án, quyết định Tòa án tuyên bác đơn yêu cầu khởi kiện và bản án, quyết định Tòa án tuyên chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu khởi kiện trên nguyên tắc đơn giản hóa thủ tục thi hành đối với bản án, quyết định tuyên bác đơn yêu cầu khởi kiện; bảo đảm sự bình đẳng về quyền và nghĩa vụ giữa cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước với các tổ chức, cá nhân, công dân; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành và phải tiến hành song song với hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước về ngành, lĩnh vực. Về lâu dài cần xem xét, nghiên cứu xây dựng Luật THAHC nhằm điều chỉnh toàn diện các vấn đề cơ bản của hoạt động THAHC.
Trên cơ sở hoàn thiện pháp luật về THAHC cần xem xét, hoàn thiện pháp luật về theo dõi THAHC, trong đó quy định cụ thể thẩm quyền, phạm vi, nội dung, trình tự, thủ tục theo dõi THAHC... Có như vậy, công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS mới được thuận lợi, góp phần bảo đảm việc theo dõi THAHC của các cơ quan THADS được thực hiện đúng và có hiệu quả trên thực tế.
Ba là, quán triệt, nâng cao nhận thức của lãnh đạo các cơ quan THADS đứng đầu là Thủ trưởng cơ quan THADS đối với công tác theo dõi THAHC: Lãnh đạo các cơ quan THADS, đứng đầu là Thủ trưởng cơ quan THADS phải tiếp tục quán triệt nghiêm túc, thực hiện có hiệu quả Luật Tố tụng hành chính năm 2015, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP, Chỉ thị số 26/CT-TTg và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan cấp trên đối với công tác THAHC, theo dõi THAHC, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật THAHC, theo dõi THAHC. Đề cao trách nhiệm nêu gương của Thủ trưởng cơ quan THADS trong công tác theo dõi THAHC và xác định trách nhiệm theo dõi THAHC là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của đơn vị, thực hiện tốt công tác theo dõi THAHC sẽ góp phần nâng cao kết quả THAHC, bảo đảm quyền công dân, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, qua đó nâng cao vai trò của của cơ quan THADS trên địa bàn.
Bốn là, xác định rõ trách nhiệm của Chấp hành viên, công chức khác, đề cao trách nhiệm của lãnh đạo các cơ quan THADS trong công tác theo dõi THAHC: Trong công tác theo dõi THAHC, Thủ trưởng cơ quan THADS có vai trò quan trọng, là nhân tố có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công tác theo dõi THAHC. Với địa vị pháp lý là người đứng đầu cơ quan THADS được giao thực hiện chức năng theo dõi THAHC, Thủ trưởng cơ quan THADS vừa là người trực tiếp ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền liên quan đến công tác theo dõi THAHC (quyết định phân công Chấp hành viên thực hiện theo dõi; yêu cầu Tòa án giải thích bản án để thi hành; kiến nghị người có thẩm quyền kháng nghị đối với bản án, quyết định…), vừa là người chỉ đạo, điều hành hoạt của cơ quan THADS. Đối với Chấp hành viên là người được phân công thực hiện theo dõi, trực tiếp làm việc với người phải thi hành án để yêu cầu thi hành án, lập hồ sơ theo dõi THAHC... Do đó, Thủ trưởng cơ quan THADS, Chấp hành viên có vai trò rất quan trọng đối với hiệu quả của công tác theo dõi THAHC. Qua thực tiễn kiểm tra công tác theo dõi THAHC tại một số cơ quan THADS cho thấy, ở đâu, cơ quan THADS nào Thủ trưởng cơ quan THADS quan tâm, quán triệt, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, Chấp hành viên thực hiện đầy đủ, quyết liệt, có hiệu quả trách nhiệm theo dõi THAHC thì ở đó số lượng, tỷ lệ các bản án được thi hành xong rất cao, không để xảy ra tồn đọng các bản án hành chính không có khó khăn, vướng mắc mà chưa được thi hành. Vì vậy, thời gian tới khi hoàn thiện hệ thống pháp luật theo dõi THAHC hay ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện cần chú trọng đến việc xác định rõ trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan THADS, Chấp hành viên trong công tác theo dõi THAHC.
Năm là, tăng cường tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật tố tụng hành chính 2015, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP: Trong công tác THAHC, theo dõi THAHC có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc chấp hành án chưa nghiêm, nhiều nơi chưa nhìn nhận đúng đắn chức năng và vai trò của công tác theo dõi THAHC đối với công tác THAHC, trong đó một trong những nguyên nhân phải kể đến là công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật THAHC nói chung, các quy định về theo dõi THAHC nói riêng đến các cơ quan, tổ chức và người dân chưa đi vào chiều sâu, thiếu trọng tâm, trọng điểm. Cần nhìn nhận và xác định rõ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật THAHC, theo dõi THAHC không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan THADS mà còn là nhiệm vụ chung của các cơ quan có liên quan.
Vì vậy, trong thời gian tới, cơ quan THADS, Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp… cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật THAHC, theo dõi THAHC, trong đó việc tuyên truyền cần phải bám sát, căn cứ vào tình hình thực tế tại mỗi địa phương, tập trung tuyên truyền, phổ biến tại các địa bàn có số lượng án hành chính lớn, kéo dài, nơi nhận thức của người dân còn hạn chế về pháp luật THAHC, theo dõi THAHC. Đa dạng các hình thức tuyên truyền như tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến; phối hợp với Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh phát hành các số chuyên đề và các bài tin trên các số tập san, ấn phẩm, tuyên truyền qua Đài truyền hình, Đài tiếng nói hoặc lồng ghép thông qua các buổi sinh hoạt…
Sáu là, tăng cường kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác theo dõi THAHC, kịp thời có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế: Tăng cường hoạt động kiểm tra, thực hiện tốt việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác theo dõi THAHC của Tổng cục THADS, các Cục THADS và Chi cục THADS, tập trung vào những địa bàn còn tồn đọng nhiều vụ việc theo dõi THAHC, tỷ lệ theo dõi thi hành án xong thấp, nhất là những vụ việc theo dõi có đơn thư phản ánh, kiến nghị, được dư luận xã hội quan tâm. Việc kiểm tra cần làm rõ nguyên nhân những tồn tại, vi phạm, kiến nghị các biện pháp khắc phục, xử lý trách nhiệm, theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận kiểm tra.
Cục THADS phải tăng cường kiểm tra công tác theo dõi THAHC của Chi cục THADS và đơn vị chuyên môn, làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan THADS và Chấp hành viên liên quan đến việc thực hiện theo dõi THAHC. Khi phát sinh khiếu nại, tố cáo cần kịp thời xem xét và xử lý, bảo đảm theo quy định của pháp luật và bảo đảm tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Thông qua kiểm tra, giải quyết khiếu nại sẽ làm rõ những mặt đã đạt được, những mặt chưa đạt được, những khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân khách quan và chủ quan đối với công tác theo dõi THAHC trên địa bàn, từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời, đồng thời, xử lý nghiêm các vi phạm trong công tác theo dõi THAHC.
Bảy là, phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân các cấp và các cơ quan khác trong công tác theo dõi THAHC: Tăng cường tính chủ động, trách nhiệm trong công tác phối hợp của cơ quan THADS với Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và các cơ quan thuộc UBND cùng cấp trên địa bàn trong hoạt động theo dõi THAHC. Cụ thể, để công tác theo dõi THAHC ngày càng có hiệu quả, các cơ quan THADS cần tiếp tục tăng cường phối hợp với Tòa án nhân dân, Viện kiếm sát nhân dân, trong đó có nội dung về: (1) Chuyển giao bản án, quyết định (bao gồm quyết định buộc thi hành án) đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan THADS để theo dõi theo quy định; (2) Giải thích những điểm chưa rõ, đính chính sai sót trong bản án, quyết định để thi hành. Trường hợp cần thiết, đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét lại các bản án có nội dung tuyên không rõ, khó thi hành nhằm đảm bảo việc theo dõi THAHC của các cơ quan THADS kịp thời, đúng quy định của pháp luật; (3) kiểm sát việc tuân theo pháp luật của đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc THAHC, theo dõi THAHC; (4) thông tin kết quả giải quyết các vụ án hành chính, việc ra quyết định buộc THAHC, kết quả kiểm sát THAHC; (5) nắm bắt những khó khăn, vướng mắc trong quá trình THAHC, từ đó tham mưu đề xuất UBND, Chủ tịch UBND có hướng giải quyết căn cơ, hiệu quả, bảo đảm theo đúng quy định pháp luật THAHC...
Tổng cục THADS cần tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Tư pháp tổ chức các buổi làm việc theo định kỳ 6 tháng, hàng năm hoặc đột xuất giữa Bộ Tư pháp với Tòa án nhân dân tối cao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao liên quan đến công tác THAHC, theo dõi THAHC, trên cơ sở đó chỉ đạo các cơ quan THADS địa phương thực hiện thống nhất. Về lâu dài, cần nghiên cứu, xây dựng Quy chế phối hợp về công tác theo dõi THAHC giữa các cơ quan THADS, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân.
Tám là, hoàn thiện về tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, Chấp hành viên, tăng cường cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về thi hành án hành chính, theo dõi thi hành án hành chính: Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, theo dõi THAHC, việc sắp xếp tổ chức, bộ máy của các cơ quan được giao chức năng, nhiệm vụ một cách khoa học, hợp lý là vấn đề có ý nghĩa quan trọng. Vì vậy, cần tiếp tục nghiên cứu tổng thể, toàn diện và mang tính chiến lược nhằm kiện toàn tổ chức, bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, Chấp hành viên cơ quan THADS theo hướng phân công công việc rõ ràng, hợp lý, khoa học; đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kiến thức cho cán bộ, Chấp hành viên được giao nhiệm vụ tham mưu quản lý, theo dõi THAHC; có chế độ, chính sách phù hợp nhằm khuyến khích, động viên cán bộ, Chấp hành viên làm công tác này. Chú trọng đến việc phân bổ ngân sách, cấp kinh phí hợp lý cho hoạt động quản lý, theo dõi THAHC. Để tạo điều kiện cho cán bộ có điều kiện tích lũy kinh nghiệm, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thì ngoài việc đầu tư cho cho công tác đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, thì việc bố trí ổn định cán bộ làm công tác này là một yêu cầu hết sức cần thiết.
Bên cạnh đó, cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc cho Tổng cục THADS và các cơ quan THADS, đáp ứng yêu cầu tham mưu quản lý nhà nước về công tác THAHC, theo dõi THAHC.
Chín là, phát huy vai trò giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức, đoàn thể và quần chúng nhân dân đối với công tác theo dõi THAHC: Để nâng cao hiệu quả công tác theo dõi THAHC, ngoài các giải pháp nêu trên, cần tăng cường hoạt động giám sát nhà nước và giám sát xã hội đối với công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS.
Về giám sát nhà nước, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Hội đồng nhân các cấp cần tiếp tục tăng cường giám sát thông qua hình thức cử đoàn giám sát về các địa phương giám sát công tác theo dõi THAHC, kết hợp giám sát công tác THAHC với công tác theo dõi THAHC nhằm bảo đảm tính toàn diện, bao quát. Đồng thời đề cao vai trò giám sát của các đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân thông qua những hình thức phù hợp. Kết thúc giám sát cần có kiến nghị các biện pháp để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được cũng như kiến nghị giải quyết những tồn tại, hạn chế; kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm đối với cá nhân, tổ chức (nếu có); theo dõi, giám sát việc thực hiện các kiến nghị nhằm bảo đảm công tác giám sát được thực hiện hiệu quả và đi vào thực chất.
Về giám sát xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác cần tăng cường giám sát công tác theo dõi THAHC thông qua các hình thức phù hợp đã được pháp luật quy định. Khi có kiến nghị giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội khác, yêu cầu cơ quan THADS phải tổ chức thực hiện nghiêm túc, kịp thời báo cáo kết quả thực hiện. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò của báo chí, dư luận quần chúng nhân dân đối với công tác theo dõi THAHC và đề cao trách nhiệm giải trình, kịp thời cung cấp thông tin công khai, minh bạch của các cơ quan THADS đối với công tác theo dõi THAHC.
Mười là, thực hiện tốt công tác tổng hợp, báo cáo, thống kê về theo dõi THAHC: Công tác tổng hợp, báo cáo, thống kê về theo dõi THAHC là một trong những nội dung quan trọng được Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS quan tâm chỉ đạo, thực hiện. Thời gian qua, Tổng cục THADS thường xuyên yêu cầu các cơ quan THADS thực hiện đầy đủ, nghiêm túc nên nhìn chung, các cơ quan THADS đã thực hiện ngày càng đi vào nền nếp. Tuy nhiên, một số cơ quan THADS báo cáo còn sơ sài, số liệu báo cáo còn thiếu, chưa chính xác và chưa thống nhất nên chưa đem lại nhiều hiệu quả trong việc tổng hợp, đánh giá chung tình hình, kết quả công tác THAHC trên địa bàn thời gian qua. Điều này hạn chế đến công tác tham mưu, quản lý nhà nước về công tác THAHC của Bộ Tư pháp đối với Chính phủ. Vì vậy, trong thời gian tới, cần chỉ đạo các cơ quan THADS thực hiện nghiêm túc, kịp thời và đảm bảo chất lượng chế độ báo cáo, thống kê về công tác THAHC theo đúng quy định của pháp luật. Bởi lẽ từ việc nắm bắt được tình hình và kết quả THAHC, theo dõi THAHC trên phạm vi cả nước và ở mỗi địa phương, Chính phủ, Bộ Tư pháp sẽ có những giải pháp phù hợp nâng cao hiệu quả công tác THAHC, theo dõi THAHC.
Nguyễn Thanh Nam, Vụ Nghiệp vụ 3, Tổng cục THADS
 

[1] Báo cáo số 387/BC-CP ngày 09/10/2021; Báo cáo số 528/BC-CP ngày 15/10/2020; Báo cáo số 486/BC-CP ngày 14/10/2019.
[2] Báo cáo số 244/BC-TCTHADS ngày 11/11/2021 của Bộ Tư pháp.