Tham dự Hội nghị, về phía Tổng cục Thi hành án dân sự, có đồng chí Nguyễn Thanh Thủy – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự; đồng chí Lê Tuấn Sơn – Phó Vụ trưởng Vụ Nghiệp vụ 2. Về phía địa phương, có đồng chí Nguyễn Minh Tân – Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, đồng chí Trần Văn Chiến – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự tỉnh, các thành viên Ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự tỉnh, thành viên Tổ công tác chỉ đạo việc thi hành Bản án số 81. Về phía Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh, có Lãnh đạo Cục, Lãnh đạo phòng chuyên môn thuộc Cục, Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự các huyện, thành phố.
Tại Hội nghị, đồng chí Lê Văn Tiễn – Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh thông qua dự thảo báo cáo tổng kết việc tổ chức thi hành Bản án số 81. Theo báo cáo, sau khi Bản án số 81 có hiệu  lực thi hành, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh đã thụ lý và tổ chức thi hành bản án theo thẩm quyền, quá trình thực hiện được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền; sự phối hợp của các ngành có liên quan, đến tháng 04/2014, Cục Thi hành án dân sự đã thực hiện lập biên bản bàn giao hiện trạng quyền sử dụng đất do các ông Nguyễn Văn Sỹ, Nguyễn Ngọc Thạnh, Trần Hoàn Kiếm quản lý, sử dụng với diện tích 212,7445 ha tại ấp Tân Lâm, xã Tân Hà, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh và 22 ha đất của Tổ sản xuất (do Trương Thị Kim Chi, Dương Thành Dân, Bùi Thanh Nghị (vợ là Phạm Thị Thơm), Đào Ngọc Hiệp, Huỳnh Văn Trương quản lý sử dụng) cho UBND huyện Tân Châu quản lý theo nội dung của bản án tuyên. Tuy nhiên, việc tổ chức thi hành Bản án số 81 vẫn chưa kết thúc, phần tài sản trên đất chưa được xử lý, do đó việc thi hành án kéo dài trong nhiều năm không kết thúc được bởi các lý do sau: (1) Một phần nội dung của Bản án tuyên chưa rõ, khó thi hành như: “Đối với tài sản trên đất như cây cao su, các cây trái khác và tài sản khác trên đất (nếu có) giao Ủy ban nhân dân huyện Tân Châu báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh để có hướng xử lý theo chủ trương chung của Tỉnh”. Do án tuyên như trên nên sau khi Cục Thi hành án dân sự bàn giao hiện trạng diện tích đất cho Ủy ban nhân dân huyện Tân Châu, nhưng trên thực tế các hộ dân vẫn tiếp tục quản lý sử dụng và khai thác tài sản trên đất như cây cao su, cây mì... (2) Trong quá trình tổ chức thi hành bản án, quan điểm về việc xử lý tài sản trên đất theo nội dung bản án tuyên còn khác nhau dẫn đến khó thực hiện phải xin ý kiến nhiều lần, mất nhiều thời gian; (3) Diện tích đất phải thi hành rất lớn nhưng không tập trung, địa bàn rộng và có đoạn giáp với biên giới Việt Nam – Campuchia nên việc tổ chức cưỡng chế thi hành sẽ ảnh hưởng nhất định đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương (4) Người phải thi hành án ở nhiều địa phương khác nhau, đương sự không hợp tác, việc thực hiện các thủ tục tống đạt, làm việc gặp nhiều khó khăn, tình hình khiếu kiện đông người về việc đòi lại đất nông, lâm trường trước đây còn diễn biến phức tạp. Xác định đây là việc thi hành án (phần dân sự) trong bản án hình sự, tài sản phải thi hành có giá trị lớn (ước tính giá trị toàn bộ diện tích đất và tài sản trên đất là trên 150 tỷ đồng), nhiều người cùng quản lý, đã thực hiện việc chuyển nhượng tài sản trước và sau bản án; nhiều người phải thi hành án hoặc có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, do còn có quan điểm khác nhau về xử lý tài sản trên đất... nên việc thi hành nhiều năm chưa kết thúc. Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và đảm bảo thực hiện đúng chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc thi hành Bản án số 81, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh đã ban hành kế hoạch số 629/KH-CTHADS ngày 13/7/2017 về việc tổ chức thi hành phần tài sản trên đất theo Bản án số 81 và Công văn giải thích bản án số 61/GTBA-HS ngày 12/7/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh; thành lập Tổ công tác tổ chức thi hành Bản án số 81 theo quyết định số 648/QĐ-CTHADS ngày 14/7/2017, mời đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh tham gia Tổ công tác và thực hiện chức năng kiểm sát công tác thi hành Bản án số 81 nhằm đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Thực hiện Kế hoạch số 629/KH-CTHADS ngày 13/7/2017 và các Kết luận, chỉ đạo của Chính phủ, bộ, ngành trung ương và Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh về việc tổ chức thi hành Bản án số 81, trong khoảng thời gian 06 tháng (từ ngày 14/7/2017 đến 25/01/2018), Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh đã tổ chức thi hành xong Bản án số 81. Cụ thể đã xử lý xong toàn bộ tài sản trên diện tích đất và bàn giao cho Ủy ban nhân dân huyện Tân Châu diện tích là 234,7445 ha và thu 19,118 tỷ đồng tiền bán đấu giá tài sản trên đất nộp ngân sách nhà nước, kết thúc việc thi hành Bản án số 81. Quá trình tổ chức thi hành án, công tác bảo đảm an ninh trật tự thực hiện tốt, không xảy ra điểm nóng hoặc hành vi chống người thi hành công vụ; đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của người dân đã được Cục Thi hành án dân sự thụ lý, giải quyết đúng theo thẩm quyền và đúng quy định của pháp luật. Kết quả thi hành Bản án số 81 được các cấp, các ngành và người dân địa phương đồng tình, ủng hộ, góp phần tăng cường pháp chế, bảo đảm bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật phải được thi hành.
Đạt được kết quả trên là do có sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự tỉnh. Công tác tổ chức thi hành bản án số 81 được tổ chức thực hiện bài bản theo kế hoạch cụ thể, chấp hành nghiêm túc sự chỉ đạo của cấp trên, thực hiện đúng quy định của pháp luật; quá trình thực hiện gặp khó khăn, vướng mắc xin ý kiến chỉ đạo và xử lý kịp thời. Sự phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm và hiệu quả của các cơ quan có liên quan. Đã có sự kết hợp tốt giữa việc cưỡng chế thi hành án với việc kiên trì vận động, giáo dục, thuyết phục người dân tự nguyện thi hành án; tạo được sự đồng thuận của người dân và người phải thi hành án tự nguyện thi hành, giảm thiểu các biện pháp cưỡng chế, rút ngắn thời gian kết thúc việc thi hành bản án. Tổ công tác chỉ đạo việc tổ chức thi hành Bản án số 81 thực hiện tốt chế độ họp định kỳ và chế độ thông tin báo cáo cho Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự, Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh để nắm và chỉ đạo kịp thời. Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Thanh Thủy – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực, quyết tâm và tinh thần trách nhiệm của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh đối với kết quả thi hành Bản án số 81. Đồng chí Phó Tổng Cục trưởng khẳng định, việc tổ chức thi hành dứt điểm Bản án số 81 là một điểm nhấn quan trọng của công tác Thi hành án dân sự tại Tây Ninh trong năm 2017, thể hiện được tinh thần thượng tôn pháp luật, bản án đã có hiệu lực phải được tổ chức thi hành dứt điểm. Đồng chí Nguyễn Thanh Thủy cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự phối hợp của các cơ quan, ban ngành liên quan đối với việc tổ chức thi hành Bản án số 81 đạt kết quả tốt; mong muốn thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Đồng chí Trần Văn Chiến – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh, Trưởng Ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự tỉnh khẳng định việc tổ chức thi hành dứt điểm Bản án số 81 đã thể hiện quyết tâm chính trị lớn của các cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh, có được kết quả trên là nhờ có sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị địa phương đến Trung ương và bản lĩnh vững vàng, tinh thần trách nhiệm của cán bộ công chức thực thi nhiệm vụ.
Để kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong quá trình thi hành Bản án số 81, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh đã quyết định tặng Bằng khen cho 04 tập thể (Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh; Chi cục Thi hành án dân sự huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh; Công an huyện Tân Châu và Ủy ban nhân dân xã Tân Hà, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) và 21 cá nhân vì đã có thành tích xuất sắc trong chỉ đạo, tổ chức thi hành Bản án hình sự sơ thẩm số 81/2009/HSST ngày 28/10/2009 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh.
Qua việc tổ chức thi hành dứt điểm Bản án số 81, rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
Một là, đây là vụ việc thi hành án phức tạp, khó thi hành cần có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và sâu sát của cấp có thẩm quyền; đồng thời phát huy vai trò chỉ đạo điều hành của Trưởng Ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự; đây là yếu tố quyết định sự thành công của việc thi hành bản án.
Hai là, khi đã có chủ trương chỉ đạo, công tác tổ chức thực hiện phải làm bài bản, khoa học; phân công trách nhiệm thực hiện rõ người, rõ việc, lộ trình thực hiện rất cụ thể, trong quá trình thực hiện phải có kiểm tra, đôn đốc, sâu sát công việc; kịp thời báo cáo xin ý kiến chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tổ chức thực hiện kịp thời, quyết liệt, không đùn đẩy trách nhiệm, phó thác cho cấp dưới.
Ba là, phải đảm bảo công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp phải nhịp nhàng, chặt chẽ, linh hoạt và hiệu quả, là yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của việc tổ chức thi hành bản án.
Bốn là, bằng nhiều biện pháp linh hoạt phải chú trọng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, giải thích pháp luật cho người dân hiểu và tự giác thi hành bản án, hạn chế thấp nhất biện pháp cưỡng chế nhưng vẫn đảm bảo thi hành xong bản án trong thời gian dự kiến.
Năm là, cán bộ thực thi nhiệm vụ phải công tâm, khách quan, nắm vững chuyên môn nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm cao và phải có bản lĩnh vững vàng để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Trương Thị Hồng Hoa