Chính sách hình sự của Nhà nước Việt Nam đối với những người phạm tội là nghiêm trị kết hợp với khoan hồng, trừng trị kết hợp với cải tạo. Bên cạnh việc nghiêm trị, nhà nước còn ban hành chính sách đặc xá đối với người phạm tội, thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam, phù hợp với qui định của pháp luật và đạo lý của dân tộc Việt Nam, thể hiện chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội bị kết án phạt tù đã cải tạo tiến bộ, thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. Để người bị kết án thực hiện đúng các nghĩa vụ theo bản án, quyết định của Toà án, có cơ sở để xem xét đặc xá, gắn việc chấp hành hình phạt tù với nghĩa vụ thực hiện trách nhiệm dân sự là một yêu cầu bắt buộc, trong đó bao gồm, nghĩa vụ thi hành các khoản án phí, tiền phạt, sung công và các khoản bồi thường khác theo bản án tuyên, nhằm sớm cải tạo họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân thủ pháp luật và quy tắc xử sự của cuộc sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới. Ngoài ra, việc thực hiện đúng các yêu cầu về công tác đặc xá có tác dụng khuyến khích những người bị kết án phạt tù đang chấp hành hình phạt tại các trại giam, trại tạm giam tích cực học tập, lao động, chấp hành tốt các quy định, nội quy của trại giam, lập công chuộc tội để có thể hưởng đặc xá, sớm trở về với gia đình và cộng đồng trong thời gian tới. Với ý nghĩa đó, trong thời gian qua các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng trong tỉnh, như: đài phát thanh và truyền hình tỉnh, báo Bình Định, các Sở, ban, ngành có liên quan trong tỉnh tuyên truyền, vận động người phải thi hành án hoặc thân nhân của người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tù tại trại giam, trại tạm giam nâng cao nhận thức, tích cực thi hành phần trách nhiệm dân sự trong bản án hình sự để hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước. Cục Thi hành án dân sự tỉnh thường xuyên chỉ đạo các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh tập trung việc rà soát toàn bộ các vụ việc đang thi hành án đối với các khoản nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự, tiến hành xác minh và có biện pháp xử lý kịp thời. Trong quá trình xác minh điều kiện tài sản, gặp nhân thân của người phải thi hành án, Chấp hành viên phối hợp với chính quyền địa phương trực tiếp phân tích, giải thích về quyền và nghĩa vụ của người phải thi hành án để thân nhân của những người này thực hiện thay phần trách nhiệm dân sự; mở các đợt thi hành án cao điểm phù hợp với điều kiện ở từng địa phương, từng vùng, tập trung thi hành phần dân sự trong bản án, quyết định về hình sự; phối hợp với trại giam Công an tỉnh, trại giam Kim Sơn - Hoài Ân, trại tạm giam các huyện, thành phố trong tỉnh thông báo, đôn đốc, hướng dẫn người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tù hoặc thân nhân của họ nộp tiền, tài sản tại các cơ quan Thi hành án dân sự địa phương hoặc tại trại giam, trại tạm giam; từng cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh đã phân công cán bộ, Chấp hành viên thường trực tại cơ quan (kể cả ngày nghỉ) để thu tiền, tài sản của người phải thi hành án hoặc do thân nhân của người phải thi hành án dân sự nộp thay và cấp giấy xác nhận kết quả thi hành án để làm cơ sở đề nghị xét đặc xá cho người phải thi hành án. Tất cả các trường hợp người chấp hành hình phạt tù phải thi hành án phần dân sự, người thân của người chấp hành hình phạt tù phải thi hành án phần dân sự khi có đơn tự nguyện thi hành án hoặc có đơn xin xác nhận việc thi hành án đều được các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh giải quyết kịp thời, đúng quy định của pháp luật và yêu cầu của công tác đặc xá. Trong năm 2010, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, phối hợp kịp thời với các cơ quan có liên quan nên mọi công tác thuộc trách nhiệm của các cơ quan Thi hành án dân sự ở tỉnh để phục vụ cho việc đặc xá được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, đúng theo yêu cầu của công tác đặc xá. Kết quả đạt được đó là: tổng số tiếp nhận, thụ lý và giải quyết 239 trường hợp yêu cầu xác nhận kết quả thi hành án phần dân sự, giải quyết xong 239 việc, trong đó có 293 đối tượng, số tiền thu được 1.190.840.530 đồng.
Đặc xá là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, thời gian tới các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh tiếp tục nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa việc tổ chức thi hành án phần dân sự trong bản án hình sự, phối hợp với các cơ quan liên quan tuyên truyền, vận động người phải thi hành án, thân nhân của người phải thi hành phần dân sự đang chấp hành hình phạt tù tích cực thi hành nghĩa vụ dân sự theo bản án, quyết định của toà án, đưa chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đặc xá nhanh chóng đến với mọi người dân để người phạm tội tự nguyện chấp hành.
Võ Công Hoàng