Ngoài giới thiệu những nội dung, quy định mới của Luật Thi đua khen thưởng năm 2022; các văn bản hướng dẫn thi hành nói chung, và các văn bản quy định về công tác thi đua, khen thưởng trong ngành Tư pháp, Hội nghị đã giành thời gian để trao đổi, thảo luận, giải đáp các vướng mắc trong áp dụng các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng trong ngành tư pháp và đối với hệ thống Thi hành án dân sự.
Theo đó, việc thực hiện công tác thi đua, khen thưởng từ năm 2024 đối với các cơ quan THADS cần lưu ý một số quy định mới sau đây:
1. Hệ thống văn bản áp dụng:
- Luật thi đua khen thưởng năm 2022, có hiệu lực từ 01/01/2024;
- Nghị định số 98/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng, có hiệu lực từ 01/01/2024;
- Thông tư số 01/2024/TT-BNV ngày 24/02/2024 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ quy định biện pháp thi hành Luật Thi đua, khen thưởng và Nghị định số 98/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng, có hiệu lực từ 15/4/2024;
- Thông tư số 11/2023/TT-BTP ngày 29/12/2023 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng đối với ngành Tư pháp, có hiệu lực từ 12/02/2024;
- Thông tư số 09/2015/TT-BTP ngày 26/6/2015 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định việc phân cấp quản lý công chức, viên chức, người lao động thuộc Tổng cục Thi hành án dân sự và các cơ quan thi hành án dân sự.
2. Một số quy định mới:
2.1 Bỏ quy định đăng ký thi đua là căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua (Điều 7 Luật TĐKT). Theo đó, có 03 căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua gồm: Phong trào thi đua – Thành tích thi đua – Tiêu chuẩn danh hiệu thi đua.
2.2 Giấy khen trong hệ thống thi hành án dân sự: chỉ có Tổng cục trưởng Tổng cục THADS mới có thẩm quyền tặng Giấy khen cho tập thể, cá nhân thuộc quyền quản lý. Điều 75, Luật TĐKT năm 2022 quy định: “a) Giấy khen của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị có tư cách pháp nhân thuộc và trực thuộc Bộ, ban, ngành”. Đối với hệ thống thi hành án dân sự, Tổng cục THADS là cơ quan trực thuộc Bộ Tư pháp, còn Cục THADS cấp tỉnh là cơ quan trực thuộc Tổng cục THADS.
2.3 Hội đồng thi đua khen thưởng: khoản 5 Điều 48 Nghị định 98/2023/NĐ-CP quy định:“Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có tư cách pháp nhân thuộc cấp Bộ có trách nhiệm thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thành phần, tổ chức và hoạt động của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình để tham mưu, tư vấn về công tác thi đua, khen thưởng thuộc phạm vi quản lý”. Như vậy, Cục THADS cấp tỉnh không phải là đơn vị thuộc Bộ Tư pháp nên không được thành lập Hội đồng thi đua - khen thưởng.
2.4 Quy định về thẩm quyền khen thưởng: khoản 1 Điều 80 Luật Thi đua khen thưởng năm 2022 quy định: “Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị có tư cách pháp nhân thuộc Bộ, ban, ngành, Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và tương đương quyết định tặng danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến”, “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, “Lao động tiên tiến” và giấy khen.” Như vậy, Cục THADS cấp tỉnh là đơn vị trực thuộc Tổng cục THADS trực thuộc Bộ Tư pháp nên Cục trưởng Cục THADS không có thẩm quyền quyết định tặng các danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến”, “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, “Lao động tiên tiến” và Giấy khen.
2.5 Về tiêu chuẩn “Tổ chức đảng trong sạch vững mạnh”: Luật thi đua khen thưởng và Thông tư số 11/2023/TT-BTP quy định tiêu chuẩn đối với tập thể phải có tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh đối với một số danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng: Cờ thi đua Chính phủ; Cờ thi đua ngành Tư pháp; Huân chương Độc lập các hạng; Huân chương Quân công các hạng… Theo hướng dẫn của Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương tại Công văn số 419/BTĐKT-P.I, tiêu chuẩn “Tổ chức đảng trong sạch vững mạnh” là tổ chức đảng được công nhận “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” (viễn dẫn Văn bản số 6355-CV/BTCTW ngày 02/4/2024 của Ban Tổ chức Trung ương).
2.6 Về danh hiệu Chiến sĩ thi đua (cấp toàn quốc; cấp bộ, ban, ngành, tỉnh; cấp cơ sở): Luật đã quy định cụ thể tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua; bổ sung tiêu chuẩn “có đề án khoa học”,“công trình khoa học và công nghệ” vì trên thực tế có nhiều cá nhân có đề án nghiên cứu khoa học, công trình khoa học đã được nghiệm thu và được áp dụng có hiệu quả; bỏ từ “nhất” trong cụm từ “tiêu biểu xuất sắc nhất”, vì việc so sánh, đánh giá mức độ “nhất” giữa các cá nhân trong bộ, ban, ngành, địa phương chưa có tiêu chí để thực hiện, nhất là đối với các bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực hoặc các cá nhân trong cùng một địa phương gồm nhiều đối tượng khác nhau (Điều 21, Điều 22 và Điều 23).
Về công nhận hiệu quả áp dụng, khả năng nhân rộng của
sáng kiến; hiệu quả áp dụng, phạm vi ảnh hưởng của đề tài khoa học, đề
án khoa học, công trình khoa học và công nghệ để làm căn cứ xét tặng
danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng được quy định cụ thể tại Điều 7, Thông tư 01/2024/TT-BNV ngày 24/02/2024 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ.
2.7 Danh hiệu “Tập thể lao động xuất sắc”: bỏ tiêu chuẩn “không có cá nhân bị kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên”. Danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến” tăng tỷ lệ cá nhân đạt danh hiệu lao động tiên tiến từ 50% lên 70%.
- Danh hiệu Cờ thi đua cấp Bộ, ban, ngành, tỉnh:
Bỏ quy định tiêu chuẩn: “Có nhân tố mới, mô hình mới để các tập thể khác thuộc bộ, ngành, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, đoàn thể trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương học tập” khi xét tặng Cờ thi đua của Bộ, ban, ngành, tỉnh (Điều 26).
Bổ sung tiêu chuẩn xét tặng cờ thi đua của Bộ, ban, ngành, tỉnh cho tập thể dẫn đầu phong trào thi đua theo chuyên đề do Bộ, ban, ngành, tỉnh phát động có thời gian thực hiện từ 03 năm trở lên khi tổng kết phong trào (khoản 2 Điều 26).
2.9 Danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” để tặng cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn: (1) Đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc “Chiến sĩ tiên tiến”; (2) Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hoặc có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận (Điều 23 Luật TĐKT). Bỏ quy định “được áp dụng” đối với đề tài, đề án khoa học, chỉ yêu cầu điều kiện đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu.
2.10 Bổ sung phạm vi thi đua đối với Cụm, Khối thi đua do Hội đồng Thi đua – Khen thưởng các cấp tổ chức (điểm c khoản 2 Điều 16); bỏ tiêu chuẩn “sáng kiến” trong xét tặng các hình thức khen thưởng cấp nhà nước đối với cá nhân. Quy định lấy danh hiệu thi đua (chiến sĩ thi đua cơ sở, chiến sĩ thi đua cấp bộ, ban, ngành, tỉnh…) và kết quả xếp loại thực hiện nhiệm vụ (hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ) làm tiêu chuẩn xét tặng các hình thức khen thưởng cấp nhà nước…
Sơn Bình – Phòng TCCB, Cục THADS tỉnh Bắc Giang