Bình Định là một trong số 12 địa phương (trừ Tp Hồ Chí Minh) được mở rộng thực hiện thí điểm chế định thừa phát lại theo Nghị quyết 36 của Quốc hội. Đây là chủ trương nhằm tiến tới xã hội hóa một số hoạt động tư pháp theo Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị. Thực hiện chủ trương này, tháng 3 năm 2014, Văn phòng Thừa phát lại Bình Định (VPTPL) là Doanh nghiệp đầu tiên của tỉnh được thành lập, đi vào hoạt động nhằm thực hiện các loại hình dịch vụ này. Vượt qua những khó khăn, thách thức trong thời gian đầu, đến nay, sau H một hơn một năm đi vào hoạt động, Thừa phát lại (TPL) tại Bình Định đã có bước khởi sắc, số lượng vụ việc và chất lượng dịch vụ không ngừng được cải tiến và nâng cao.
Đội ngũ Thừa phát lại và thư ký của VPTPL Bình Định
Những trở ngại từ nhận thức chưa đầy đủ về “Thừa phát lại”
Theo ghi nhận được từ các TPL, thời gian đầu mới thành lập, VP gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khi tiếp cận với người dân, họ chưa biết TPL là ai, làm những việc gì, ngay cả những cơ quan quản lý nhà nước cũng chưa biết nhiều về TPL, một số người vẫn còn “mù mờ” về khái niệm TPL và còn rất xa lạ với loại hình dịch vụ này. Một số cơ quan, tổ chức, cá nhân chưa có sự phối hợp, hỗ trợ cho TPL trong quá trình tác nghiệp, có trường hợp từ chối phối hợp, cung cấp thông tin theo yêu cầu vì cho rằng VPTPL là cơ quan tư nhân, không đủ thẩm quyền đề nghị hỗ trợ, phối hợp. Những nhận thức đó chính là sự trở ngại cho việc thực hiện chủ trương xã hội hóa một số hoạt động tư pháp, điều đó cũng đã làm cho VP lúc đầu hoạt động cầm chừng, doanh thu thấp, trong khi đó chi phí cho hoạt động hàng ngày không nhỏ.
Xác định việc tuyên truyền, tiếp cận người dân là điểm đột phá
Đại diện VPTPL cho biết: Bên cạnh khó khăn đó vẫn có những thuận lợi. Thuận lợi trước hết là lãnh đạo tỉnh rất quan tâm thực hiện chủ trương này, đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tổ chức tuyên truyền qui định này đến người dân; chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp và tạo điều kiện để TPL hoạt động. Về phía VPTPL Bình Định cũng không ỷ lại sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, đã chủ động tiên phong, xâm nhập vào đời sống xã hội bằng nhiều hình thức, từng bước tháo gỡ khó khăn, đổi mới phong cách phục vụ, tăng cường công tác tuyên truyền, tiếp cận với người dân, doanh nghiệp. Ngoài việc phát hành các tờ rơi, VPTPL còn phối hợp với Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp thành phố trong các đợt tuyên truyền, phổ biến pháp luật để lồng ghép giới thiệu các loại hình dịch vụ để mọi người biết và gần gũi hơn với TPL. Từ những “động thái” này, đã tạo sự chuyển biến rõ nét, khái niệm “TPL” đã dần đi vào nhận thức của người dân, doanh nghiệp và đến nay nhiều người biết về TPL và đến yêu cầu thực hiện ngày càng nhiều.
Phối hợp là công việc thường xuyên của TPL
VPTPL rất coi trọng công tác phối hợp, đã phối hợp với Cục THADS tỉnh, TAND tỉnh, Chi cục THADS Tp Quy Nhơn, TAND Tp Quy Nhơn ký kết các Quy chế phối hợp trong tổ chức THA, xác minh điều kiện THA, thông báo, tống đạt các giấy tờ của TA và THA; phối hợp với các cơ quan liên quan trong hoạt động hàng ngày; chủ động phối hợp, giới thiệu đến các tổ chức, cá nhân về việc lập vi bằng, đây là cơ sở pháp lý rất cần thiết để sử dụng và dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp lý khác. Đến nay, số lượng các vụ việc được yêu cầu xác minh, số vụ việc thông báo, tống đạt của các cơ quan THA và TA chuyển giao thực hiện và các loại vi bằng được yêu cầu thực hiện ngày càng tăng lên đáng kể so với trước đây, doanh thu của VP tính đến thời điểm này cơ bản đã trang trải được cho hoạt động hàng ngày. Cũng cần đánh giá rằng, hoạt động TPL chắc có lẽ vẫn còn khó khăn ở phía trước và vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng với những gì làm được trong thời gian qua cho thấy, TPL Bình Định đã có bước khởi sắc, góp phần chia sẻ, gánh vác trách nhiệm với xã hội, với TA và CQTHADS trong một số hoạt động tư pháp, điều đó cho thấy, TPL đã từng bước đi vào cuộc sống, bước đầu đã được XH và người dân Bình Định đón nhận. Hiện nay, tiếp tục mở rộng thực hiện dịch vụ này tại 2 địa phương là Tuy Phước, An Nhơn và cũng đã được các cơ quan và người dân đón nhận rất tích cực.
Ông Trần Quang Phụng, Trưởng VPTPL Bình Định chia sẻ: TPL là một hoạt động mang tính đặc thù, nhằm chia sẻ và thực hiện một số công việc của các cơ quan tư pháp mà có thể xã hội hóa để chuyển giao cho xã hội đảm nhận, nhằm giảm tải công việc cho cơ quan tư pháp. Hiện nay, bên cạnh những thuận lợi về cơ chế và tiềm năng khai thác, TPL của tỉnh vẫn còn những khó khăn trong công tác phối hợp, nhận thức của người dân vẫn còn thấp, cần phải tiếp tục tuyên truyền, rất mong các cấp chính quyền chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho TPL thực hiện nhiệm vụ. VPTPL Bình Định luôn luôn lắng nghe, chia sẻ, cùng gánh vách trách nhiệm với nhà nước, tiếp tục nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ để phục vụ ngày càng tốt hơn cho người dân và xã hội.
Võ Công Hoàng