Buổi tập huấn được đồng chủ trì bởi ông Nguyễn Thanh Thủy - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự và ông Kawanishi Hajime, Cố vấn trưởng Dự án JICA.
Dự hội nghị về phía Dự án JICA còn có ông Sakai Naoki, Chuyên gia Dự án JICA; Cơ quan chuyên môn thuộc Tổng cục Thi hành án dân sự, có ông Vũ Tiến Đức, Phó Vụ trưởng Vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo và các đồng chí là Thẩm tra viên chính, Thẩm tra viên Vụ Giải quyết khiếu nại, tố cáo - Tổng cục Thi hành án dân sự.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự đã cảm ơn phía Dự án JICA trong những năm qua đã đồng hành cùng Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự tổ chức các hội nghị lấy ý kiến xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Đối với lĩnh vực khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sư, Dự án JICA đã hỗ trợ Tổng cục tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý trước khi ban hành Thông tư số 02/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành quy định quy trình giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, đề nghị, kiến nghị, phản ánh trong thi hành án dân sự (sau đây gọi tắt là Thông tư về khiếu nại, tố cáo). Quá trình triển khai Luật thi hành án dân sự và Thông tư về khiếu nại, tố cáo, Dự án JICA tiếp tục hỗ trợ Tổng cục tổ chức Tọa đàm thực trạng triển khai thi hành Luật Thi hành án dân sự về giải quyết khiếu nại, tố cáo và các lớp “Tập huấn kỹ năng nghiệp vụ quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự” cho cán bộ, công chức các cơ quan thi hành án dân sự tại Hà Nội, Khánh Hòa. Đồng thời, Phó Tổng cục trưởng cũng nhấn mạnh nội dung và mục đích của việc tổ chức Tập huấn nhằm hệ thống và trao đổi các kỹ năng nghiệp vụ quản lý và nghiệp vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực thi hành án dân sự.
Về phía Dự án JICA Nhật Bản, ông Kawanishi Hajime, Cố vấn trưởng Dự án JICA thể hiện niềm vinh dự khi có mặt tại buổi tập huấn. Đồng thời, ông Kawanishi Hajime chia sẻ về những hoạt động của Dự án trong 20 năm qua tại Việt Nam (từ năm 1996 đến năm 2016), cụ thể: Thời gian đầu Dự án JICA hỗ trợ hoạt động xây dựng Bộ Luật dân sự, sau đó Dự án mở rộng các hoạt động hỗ trợ xây dựng các Luật khác trong đó có Luật thi hành án dân sự. Theo ông Kawanishi Hajime pháp luật dân sự của Nhật Bản và Việt Nam vừa có sự tương đồng vừa có sự khác biệt. Nếu không thực hiện tốt việc tổ chức thi hành án dân sự theo quy định pháp luật thì sẽ khó có được lòng tin của người dân đối với pháp luật nói chung và Luật thi hành án dân sự nói riêng. Xã hội càng phát triển ý thức pháp luật của người dân càng cao, theo đó khiếu nại sẽ không giảm mà có chiều hướng ngày càng tăng và phức tạp. Cán bộ công chức làm công tác thi hành án dân sự phải chịu áp lực từ phía đương sự, sự can thiệp của các cơ quan khác.
Khác với nội dung tập huấn tại Hà Nội, tại Khánh Hòa nội dung tập huấn tập trung vào các kỹ năng cụ thể trong hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự, cụ thể: Các Báo cáo viên của Tổng cục Thi hành án dân sự đã trình bày các chuyên đề: Kỹ năng tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự; Kỹ năng thiết lập hồ sơ giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự; Kỹ năng xác minh, làm việc với các cơ quan chức năng có liên quan; Kỹ năng nghiệp vụ quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự; Thực trạng quản lý công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực thi hành án dân sự của các cơ quan thi hành án dân sự từ Trung ương đến địa phương hiện nay.
Các ý kiến trao đổi, thảo luận tại hội nghị tập trung nêu lên thực trạng áp dụng pháp luật về thi hành án dân sự nói chung và pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự nói riêng; thực trạng, nguyên nhân, giải pháp giải quyết khiếu nại, tố cáo; kinh nghiệm giải quyết vụ việc khiếu nại đông người; vai trò của luật sư tham gia vào hoạt động thi hành án dân sự nói chung và hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự nói riêng; công tác phối hợp trong việc tổ chức thi hành án, đặc biệt là giải quyết các việc thi hành án dân sự trọng điểm, các vụ việc có khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, ...
Cũng tại hội nghị, các đại biểu cũng được nghe ông Sakai Naoki, Chuyên gia Dự án JICA đã chia sẻ ở Nhật Bản không có sự phân biệt khiếu nại và tố cáo; có một số loại khiếu nại khác nhau và có khiếu nại không quy định thời hiệu khiếu nại; khiếu nại trong thi hành án dân sự được chia làm hai nhóm, cụ thể: (01) Nhóm vi phạm pháp luật là thực hiện không đúng trình tự thủ tục trong thi hành pháp luật; (02) Nhóm làm chưa đúng theo yêu cầu; Thẩm phán có thẩm quyền giải quyết khiếu nại và việc giải quyết khiếu nại theo thủ tục rút gọn nên khiếu nại được giải quyết rất nhanh; khi giải quyết khiếu nại Thẩm phán rất dễ dàng nhận biết được người bị khiếu nại có vi phạm về trình tự, thủ tục thi hành án hay không?; khi tiếp nhận khiếu nại từ phía người có quyền lợi, người có thẩm quyền giải quyết nếu thấy vi phạm nằm trong nhóm vi phạm trình tự thủ tục thì dừng việc thi hành án để xử lý; nếu không có vi phạm thì trả lời đương sự và tiếp tục thi hành án. Theo ông Sakai Naoki, việc thi hành án dân sự đã có quy định trình tự thủ tục thi hành án rất cụ thể, chi tiết nếu Thủ trưởng, Chấp hành viên cơ quan thi hành án dân sự làm đúng sẽ không có khiếu nại.
Tiếp đó, ông Kawanishi Hajime, Cố vấn trưởng Dự án JICA cũng chia sẻ; ở Nhật Bản đối với vụ việc người bị khiếu nại khi còn đương chức có hành vi vi phạm nhưng khi bị phát hiện thì người này đã nghỉ hưu, hoặc chuyển công tác thì tùy từng hành vi vi phạm mà công chức đó sẽ bị xử lý hành chính hoặc theo quy định của Luật công chức, nếu vi phạm nghiêm trọng hơn công chức có thể bị xử lý hình sự. Vi phạm chỉ bị xử lý một lần, công chức có hành vi vi phạm đã bị xử lý rồi thì khi giữ chức vụ cao hơn sẽ không bị xử lý lại đối với hành vi vi phạm đã bị xử lý. Theo Luật công chức, người vi phạm bị xử lý hạ mức lương, tạm dừng làm việc hoặc buộc thôi việc.
Kết thúc buổi Tập huấn, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Thủy đã phát biểu trân trọng cảm ơn Dự án JICA Nhật Bản, ông Kawanishi Hajime, Cố vấn trưởng Dự án JICA và các đại biểu tham dự Tọa đàm. Đồng thời, hoan nghênh và đánh giá cao các nội dung chuyên đề do Vụ Giải quyết khiếu nại, tố cáo xây dựng. Tổng cục Thi hành án dân sự ghi nhận các ý kiến góp ý của các đại biểu và sẽ báo cáo Lãnh đạo Bộ Tư pháp giao Tổng cục tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự đảm bảo quyền khiếu nại của của công dân được ghi nhận trong Hiến Pháp 2013 và nâng cao hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Nguyễn Hằng – Vụ Giải quyết nại, tố cáo, Tổng cục THADS