Giải quyết triệt để các việc THA liên quan đến khoản thu NSNN và giải pháp tổng thế cho các việc THA chưa có điều kiện thi hành tồn đọng
Về phạm vi điều chỉnh của Đề án, theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực: “Đề án cần làm rõ phạm vi điều chỉnh theo hướng chỉ điều chỉnh các đối tượng không có điều kiện thi hành án và đối với khoản thu ngân sách nhà nước”. Về vấn đề này, đồng chí Nguyễn Văn Sơn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục THADS chia sẻ băn khoăn, hiện tại Khoản 6 Điều 3 và Điều 44a Luật THADS chưa có quy định về việc “thi hành án (THA) không có điều kiện thi hành”. Trên thực tế, các việc đang được phân loại “chưa có điều kiện THA” hiện nay chính là các vụ việc “không có điều kiện THA” hoặc trong số án chưa có điều kiện thi hành thì có cả án không có điều kiện thi hành. Vì vậy, nếu việc xây dựng Đề án theo hướng chỉ điều chỉnh các đối tượng không có điều kiện THA và đối với khoản thu, nộp ngân sách nhà nước sẽ vướng mắc về căn cứ pháp lý cũng như các giải pháp để tổ chức thực hiện. Hơn nữa, thực tiễn THADS cho thấy các vụ việc thu, nộp ngân sách nhà nước chưa có điều kiện THA chỉ là một phần trong số các loại việc THADS chưa có điều kiện thi hành nói chung và việc THA chưa có điều kiện thi hành, đã tồn đọng nhiều năm nói riêng. Để giải quyết tất cả những vướng mắc nêu trên cần sửa đổi, bổ sung Luật THADS, tuy nhiên theo dự kiến thì phải đến năm 2020 Luật này mới đưa vào chương trình. Nếu chờ sửa Luật thì án lại tiếp tục tồn đọng, điều này ảnh hưởng đến việc cải thiện môi trường kinh doanh, niềm tin pháp lý của người dân và doanh nghiệp.
Do đó, khi trình Đề án, Bộ Tư pháp đã đề xuất đổi tên và xây dựng Đề án thành “Đề án giải quyết việc THADS chưa có điều kiện THA, đã tồn đọng nhiều năm” để giải quyết một cách tổng thể những việc THADS chưa có điều kiện thi hành, đã tồn đọng nhiều năm nói chung, trong đó có bao gồm cả các khoản thu nộp cho ngân sách chưa có điều kiện thi hành (thực chất là không có điều kiện hoặc không đáp ứng được điều kiện miễn, giảm).
Còn vênh nhau trong tiêu chí thống kê
Một trong những chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực liên quan đến Đề án này là “trên cơ sở phân tích, phân loại, thống kê các đối tượng không có điều kiện THA, đối tượng chưa có điều kiện THA, Bộ Tư pháp báo cáo Ủy ban Tư pháp của QH về những khó khăn, nguyên nhân tồn đọng và hướng xử lý các việc THA tồn đọng, thể hiện số liệu thống kê phù hợp trong Báo cáo về THA của Chính phủ gửi QH, theo quy định của Luật THADS, bảo đảm công khai, minh bạch”. Đây cũng là vướng mắc chung liên quan đến các cơ quan tiến hành tố tụng. Đại diện  VKSNDTC chia sẻ, từ thực tiễn công tác thu hồi tài sản các vụ án tham nhũng gần đây cần bổ sung giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật về chế độ báo cáo thống kê. Hiện nay giữa các ngành còn vênh nhau trong tiêu chí thống kê. Cụ thể, các cơ quan tố tụng thì thống kê theo đầu vụ việc, đầu bản án; còn hệ thống cơ quan THADS là thống kê theo quyết định THA. Trong thời gian tới, các cơ quan THADS cần thống kê theo đầu bản, từ đó mới có thêm chỉ số thành phần có bao nhiêu quyết định THA, đối chiếu được bản án thụ lý. Đồng tình với ý kiến của đại diện VKSNDTC, đại diện TANDTC cũng có rằng, hiện nay đang có tình trạng “loạn hết cả lên” trong số liệu giữa các cơ quan. Cần có sự thống nhất để có được số liệu khoa học, phù hợp, từ đó mới đưa ra được các giải pháp phù hợp.
Trao đổi về vấn đề này, đại diện Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp cho biết, Bộ đã có văn bản yêu cầu các cơ quan THADS địa phương rà soát, báo cáo về một số nội dung liên quan đến việc thực hiện quy định miễn, giảm nghĩa vụ THADS theo hướng phân biệt rõ từng loại việc THA (án phí, tiền phạt, khoản thu khác cho ngân sách nhà nước), từng loại đối tượng (người phải THA là phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù; người phải THA không xác định được địa chỉ, nơi cư trú; người phải THA là người nước ngoài đã về nước không xác định được địa chỉ, nơi cư trú; người phải thi hành án là người già, neo đơn không nơi nương tựa, người ốm đau tàn tật, sống phụ thuộc vào người khác, người thuộc đối tượng chính sách).
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đánh giá cao ý kiến của các đại biểu và khẳng định Bộ Tư pháp sẽ tiếp thu các ý kiến trong cuộc họp. Tuy vậy, vẫn còn có những điểm cần phải giải trình thêm nhằm đưa đến một giải pháp tổng thể để thực hiện Kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình.