1. Về yêu cầu của Nhà nước pháp quyền đối với đội ngũ công chức làm công tác thi hành án
Ngày 09/11/2022 Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, liên quan đến đội ngũ công chức Nghị quyết đã xác định mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể đến năm 2030.
Đặc biệt, Nghị quyết số 27-NQ/TW đã xác định định hướng tổ chức và hoạt động của công tác THADS trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới tại nhóm nhiệm vụ và giải pháp thứ bảy “Xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân”.
Công tác THADS mang đặc trưng là một trong những hoạt động tư pháp, đồng thời là một trong những công tác do Chính phủ quản lý. Do đó, định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả chất lượng công chức làm công tác THADS cũng gắn với nhiệm vụ và đòi hỏi tổ chức và hoạt động của cơ quan tư pháp, hoạt động của Chính phủ
[1]. Phát triển nhân lực cơ quan THADS cần định hướng phát triển đội ngũ công chức và nguồn nhân lực THADS đến năm 2030 phải bám sát và kịp thời thể chế hoá các nội dung được nêu trong Nghị quyết số 27-NQ/TW.
2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức làm công tác THADS đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030
* Phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong bảo đảm nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan THADS trong tình hình mới. Nội dung này cần tập trung tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng và phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS. Trong những năm qua, Đảng ta đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận, trong đó xác định tiếp tục củng cố kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ các cơ quan trong hệ thống chính trị, bảo đảm đủ về số lượng, vững về chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Đối với các cơ quan tư pháp, trong đó có hệ thống cơ quan THADS, Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.
- Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về nguồn nhân lực cơ quan THADS, trong đó tập trung nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; nâng cao nâng lực của các cơ sở đào tạo bồi dưỡng, nhất là chất lượng đội giảng viên, đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng công chức phù hợp với tình hình mới, cập nhật các kiến thức mới về chính trị, pháp luật, kinh tế xã hội, chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp và giải quyết các khó khăn vước mắc trong thực tiễn. Thực hiện quản lý công chức gắn quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng với sử dụng cán bộ.
- Nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy, đảng cơ quan THADS các cấp đối với bảo đảm nguồn nhân lực của ngành.
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức cơ quan THADS về đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực trong tình hình mới. Quán triệt để đội ngũ công chức cơ quan THADS nắm vững chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước về xây dựng và phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS, hướng tới xây dựng đội ngũ công chức THADS có cơ cấu hợp lý, bảo đảm đủ số lượng, vững về chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, thực sự liêm, chính, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.
* Về mô hình, tổ chức bộ máy, phân cấp phân quyền cơ quan THADS và hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến đội ngũ công chức làm công tác THADS
- Về mô hình, tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền
+ Thực hiện sắp xếp, đổi mới tổ chức bộ máy Hệ thống THADS như sau:
+ Sắp xếp các đơn vị trực thuộc Tổng cục THADS đảm bảo tinh gọn theo nguyên tắc một đơn vị phụ trách nhiều lĩnh vực và một lĩnh vực do một đơn vị chủ trì phụ trách.
+ Sắp xếp các phòng và tương đương thuộc Cục THADS bảo đảm tinh gọn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và các tiêu chí thành lập.
+ Sắp xếp lại hệ thống và đảm bảo năng lực tổ chức thi hành án cho Chi cục THADS,
+ Rà soát, sắp xếp, bố trí, sắp xếp đủ số lượng cấp trưởng, số lượng cấp phó các đơn vị trong Hệ thống tổ chức THADS theo đúng quy định, bảo đảm sự ổn định, kế thừa, có lộ trình, bảo đảm chế độ, chính sách đối với công chức lãnh đạo, quản lý.
+ Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đảm bảo quản lý thống nhất, phát huy tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các cấp THADS - cơ quan - cá nhân.
- Về thể chế, chính sách liên quan đến đội ngũ công chức làm công tác THADS
+ Xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạp pháp luật về phát triền nguồn nhân lực để các cơ quan THADS xây dựng, áp dụng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cơ quan THADS, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định về cán bộ, công chức cơ quan THADS không còn phù hợp, bảo đảm gắn kết giữa các khâu trong công tác cán bộ như tuyển dụng, đánh giá, đào tạo bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật... Trước mắt, thời gian tới tập trung sửa đổi, ban hành một số văn bản: (i) Xây dựng Luật THADS (sửa đổi), xác định rõ bản chất, tính chất của hoạt động THADS là khâu cuối cùng của việc thực hiện hoạt động tư pháp, là một lĩnh vực, nhiệm vụ quan trọng trong tổng thể Chiến lược cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước.
+ Cải cách chính sách tiền lương và nhà ở công vụ đối với công chức; có cơ chế, chính sách để phát hiện, bồi dưỡng, thu hút trọng dụng nhân tài; cơ chế thu hút, tuyển chọn những người có tâm huyết, có đức, có tài vào làm việc ở các cơ quan THADS; thu hút, tạo nguồn đối với những cơ quan THADS thuộc vùng sâu, vùng xa, miền núi... khó khăn về nguồn cán bộ.
+ Đổi mới cơ chế, phương pháp, nội dung và hình thức tuyển chọn cán bộ phù hợp với vị trí việc làm, năng lực công tác; Tiếp tục rà soát và hoàn chỉnh quy hoạch chức danh lãnh đạo quản lý nhiệm kỳ 2021-2026 và nhiệm kỳ 2026-2031; Rà soát, đánh giá để bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ có hiệu quả, phù hợp với năng lực, sở trường đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; Đổi mới công tác bổ nhiệm, bố trí, sử dụng cán bộ. Bố trí, sắp xếp cán bộ có năng lực, triển vọng đảm nhiệm các công việc quan trọng, nhất là đối với cán bộ trong diện quy hoạch chức danh lãnh đạo, quản lý; Hoàn thiện hệ thống tiêu chí đánh giá đội ngũ Chấp hành viên, công chức ngành THADS dựa trên kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao bằng sản phẩm cụ thể và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp; Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ quan THADS như trụ sở, kho vật chứng, điều kiện, phương tiện làm việc.... bảo đảm để công chức thực hiện nhiệm vụ được giao.
+ Hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hệ thống THADS.
* Xây dựng, hoàn thiện Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS giai đoạn đến năm 2030. Xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS nhằm xây dựng nguồn nhân lực đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng, có cơ cấu hợp lý nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cơ quan THADS trong tình hình mới. Việc xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS đến năm 2030 cần lưu ý các nội dung: (i) Bám sát chiến lược, quy hoạch phát triển nguồn nhân lực của Đảng, Nhà nước để xác định quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS. Xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS giai đoạn từ nay đến năm 2030, cần bám sát chiến lược, quy hoạch nguồn nhân lực Việt Nam và của ngành Tư pháp từ nay đến năm 2030. Trên cơ sở chiến lược, quy hoạch tổng thể, xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực phù hợp với đặc thù của cơ quan THADS. (ii) Làm tốt công tác dự báo nhu cầu phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS đến năm 2030. Dự báo nhu cầu nguồn nhân lực là dự đoán tình trạng thừa - thiếu nguồn nhân lực cho giai đoạn tới; tình trạng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, cơ cấu ngạch... từ đó các cơ quan THADS cần chủ động chuẩn bị các biện pháp phù hợp để điều chỉnh chiến lược, quy hoạch cho phù hợp đáp ứng yêu cầu của hệ thống, đón trước dự báo sự phát triển để có kế hoạch, phương án phù hợp. Cơ quan THADS căn cứ vào kế hoạch tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy theo chủ trương của Đảng, Nhà nước để xây dựng chiến lược, quy hoạch nguồn nhân lực cho phù hợp, đúng với chủ trương của Đảng, Nhà nước. (iii) Việc quy hoạch phải trên cơ sở đánh giá kết quả thành tích công tác của cán bộ, công chức và coi năng lực, hiệu quả công việc thực tiễn, chiều hướng và triển vọng phát triển của cán bộ, công chức là cơ sở quan trọng để xét duyệt quy hoạch, bố trí sử dụng và bổ nhiệm cán bộ. Công bằng, công khai, dân chủ trong công tác xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS.
* Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cơ quan THADS gắn với cải cách chính sách đào tạo, bồi dưỡng. Đây là một trong những giải pháp quan trọng giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Đào tạo, bồi dưỡng có hiệu quả sẽ cung cấp cho cán bộ, công chức các kiến thức và kỹ năng làm việc tốt hơn để đạt hiệu suất công việc cao hơn. Kết quả của việc đào tạo, bồi dưỡng chính là khối lượng kiến thức, kỹ năng mà cán bộ, công chức tiếp thu được thể hiện qua các văn bằng, chứng chỉ mà họ nhận được phù hợp với kiến thức, kỹ năng đó. Đổi mới nội dung và chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức; thực hiện việc đào tạo, bồi dưỡng theo các hình thức: bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch công chức; đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý; bồi dưỡng bắt buộc kiến thức, kỹ năng tối thiểu trước khi bổ nhiệm và bồi dưỡng hàng năm.
Gắn công tác đào tạo, bồi dưỡng với công tác quy hoạch, đánh giá, sử dụng cán bộ. Chú trọng công tác đánh giá cán bộ, gắn với việc bố trí, sắp xếp, sử dụng cán bộ phù hợp với năng lực, sở trường. Có chính sách để giữ và thu hút những người có trình độ chuyên gia, người có phẩm chất, trình độ cao; thực hiện chế độ đãi ngộ, khen thưởng xứng đáng theo năng suất lao động, tạo động lực nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp. Xây dựng môi trường làm việc minh bạch, công bằng và lành mạnh để các công chức có cơ hội thể hiện khả năng, cống hiến và phát triển bản thân.
Tăng cường hợp tác quốc tế, vận dụng sáng tạo kinh nghiệm của các nước phát triển để phát triển nguồn nhân lực cơ quan THADS. Kết hợp đào tạo ở trong nước và nước ngoài. Đa dạng hóa hình thức, phương pháp hợp tác. Tăng cường cử cán bộ, công chức đi đào tạo nước ngoài. Khuyến khích các cơ sở đào tạo mở rộng hợp tác, liên kết đào tạo với các cơ sở đào tạo có uy tín có nền giáo dục phát triển. Tăng cường hợp tác và thu hút tài trợ của các dự án quốc tế cho công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực của cơ quan THADS./.
[1] Nhiệm vụ và giải pháp thứ sáu: “
tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức với ba trụ cột chính: Tổ chức bộ máy; công vụ, công chức; hành chính điện tử và chuyển đổi số”