Thứ nhất, thay đổi các ngạch công chức chuyên ngành kế toán
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư số 77/2019/TT-BTC, ngạch công chức chuyên ngành kế toán có 04 ngạch, gồm: Kế toán viên cao cấp (mã số ngạch 06.029), Kế toán viên chính (mã số ngạch 06.030), Kế toán viên (mã số ngạch 06.031) và Kế toán viên trung cấp (mã số ngạch 06.032).
So với quy định tại Thông tư số 09/2010/TT-BNV, số lượng ngạch công chức chuyên ngành kế toán giảm 02 ngạch, không còn ngạch Kế toán viên cao đẳng (mã số ngạch 06a.031) và ngạch Kế toán viên sơ cấp (mã ngạch 06.033).
Thứ hai, thay đổi điều kiện, tiêu chuẩn ngạch công chức chuyên ngành kế toán
Theo quy định tại Chương II Thông tư số 77/2019/TT-BTC, các tiêu chuẩn ngạch công chức chuyên ngành kế toán có một số thay đổi liên quan đến tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng, đề tài, đề án và thời gian giữ ngạch công chức để dự thi nâng ngạch, cụ thể:
* Về trình độ đào tạo, bồi dưỡng: Yêu cầu có bằng tốt nghiệp chuyên ngành kế toán, kiểm toán, tài chính (bậc đại học trở lên đối với ngạch kế toán viên cao cấp, kế toán viên chính và kế toán viên và bậc cao đẳng trở lên); có chứng chỉ ngoại theo khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam quy định tại Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24/01/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (bậc 4 đối với ngạch kế toán viên cao cấp, bậc 3 đối với ngạch kế toán viên chính, bậc 2 đối với ngạch kế toán viên, bậc 1 đối với ngạch kế toán viên trung cấp); có chứng chỉ tin học trình độ đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản theo quy định tại Thông tư số 03/2014/TT-BTTTT ngày 11/3/2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
* Về đề tài, đề án để dự thi nâng ngạch: Việc chủ trì hoặc tham gia xây dựng đề tài, đề án phải được thực hiện trong thời gian giữ ngạch hiện giữ hoặc tương đương. Quy định rõ đề tài, đề án để dự thi nâng ngạch, bao gồm văn bản quy phạm pháp luật hoặc đề tài, đề án, dự án, chương trình nghiên cứu khoa học cấp bộ, ngành hoặc cấp tỉnh trong lĩnh vực tài chính, kế toán đã được cấp có thẩm quyền ban hành hoặc nghiệm thu; số lượng đề tài, đề án phải chủ trì hoặc tham gia xây dựng (02 đối với ngạch kế toán viên cao cấp; 01 đối với ngạch kế toán viên chính).
* Về thời gian giữ ngạch để dự thi nâng ngạch: Tính cả thời gian giữ ngạch tương đương với ngạch hiện giữ, trong đó thời gian gần nhất giữ ngạch hiện giữ tối thiểu 1 năm (đủ 6 năm trở lên giữ ngạch kế toán viên chính hoặc tương đương đối với công chức thi nâng ngạch lên ngạch kế toán viên cao cấp; đủ 9 năm trở lên giữ ngạch kế toán viên hoặc tương đương, không kể thời gian tập sự, thử việc đối với công chức thi nâng ngạch lên ngạch kế toán viên chính; đủ 3 năm trở lên giữ ngạch kế toán viên trung cấp hoặc tương đương đối với công chức thi nâng ngạch lên ngạch kế toán viên).
Thứ ba, quy định liên quan đến phương án xử lý đối với công chức giữ các ngạch công chức chuyên ngành kế toán bị xóa bỏ hoặc thay đổi điều kiện, tiêu chuẩn ngạch
* Đối với công chức không có bằng tốt nghiệp chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán nhưng đã được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm vào ngạch kế toán viên, kế toán viên chính trước ngày 01/01/2014: Vẫn tiếp tục được làm kế toán theo quy định tại khoản 7 Điều 18 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán và tiếp tục giữ ngạch đã được bổ nhiệm; trường hợp thi nâng ngạch cao hơn phải thỏa mãn các điều kiện quy định tại Thông tư số 77/2019/TT-BTC.
* Đối với công chức đang giữ ngạch kế toán viên cao đẳng: Cơ quan quản lý công chức có trách nhiệm xây dựng đề án và tổ chức thực hiện thi nâng ngạch từ ngạch kế toán viên cao đẳng lên ngạch kế toán viên đối với các trường hợp đáp ứng các tiêu chuẩn của ngạch kế toán viên, trừ điều kiện về thời gian giữ ngạch.
Các công chức hiện giữ ngạch kế toán viên cao đẳng (mã số 06a.031) được xếp vào ngạch kế toán viên trung cấp (mã số 06.032), tiếp tục được xếp lương theo ngạch hiện hưởng (công chức loại A0) cho đến khi xếp ngạch mới (thi nâng ngạch lên ngạch kế toán viên).
* Đối với công chức đang giữ ngạch kế toán viên sơ cấp:
- Công chức có bằng tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên, đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện của ngạch kế toán viên trung cấp thì cơ quan sử dụng công chức báo cáo cơ quan quản lý công chức để xem xét, quyết định bổ nhiệm vào ngạch kế toán viên trung cấp (mã số 06.032).
Trường hợp có bằng tốt nghiệp đại học trở lên, đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện của ngạch kế toán viên, khi dự thi nâng ngạch lên ngạch kế toán viên được miễn điều kiện về thời gian giữ ngạch.
- Công chức hiện đang giữ ngạch kế toán viên sơ cấp (mã số 06.033), chưa có bằng tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên thì tiếp tục hưởng theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 06 năm kể từ ngày Thông tư có hiệu lực. Trong thời hạn 06 năm kể từ ngày Thông tư số 77/2019/TT-BTC có hiệu lực, cơ quan sử dụng công chức có trách nhiệm bố trí công chức đi đào tạo để đáp ứng tiêu chuẩn của các ngạch công chức chuyên ngành kế toán theo quy định tại Thông tư số 77/2019/TT-BTC, cụ thể như sau:
Đối với trường hợp công chức có tuổi đời dưới 55 tuổi đối với nam và dưới 50 tuổi đối với nữ, cơ quan sử dụng công chức phải bố trí cho công chức đi đào tạo để đáp ứng tiêu chuẩn của ngạch công chức kế toán viên trung cấp trở lên. Trường hợp công chức được cử đi đào tạo, sau khi tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên thì thực hiện bổ nhiệm vào ngạch mới. Trường hợp công chức được cử đi học mà không tham gia học tập hoặc kết quả học tập không đạt yêu cầu thì cơ quan sử dụng công chức báo cáo cơ quan quản lý công chức thực hiện tinh giản biên chế.
Đối với trường hợp công chức có tuổi đời từ đủ 55 trở lên đối với nam và từ đủ 50 trở lên đối với nữ khi không có nhu cầu hoặc không được cử đi đào tạo được bảo lưu chế độ, chính sách của ngạch kế toán viên sơ cấp cho đến tuổi nghỉ hưu.
Ngoài ra, Thông tư số 77/2019/TT-BTC còn quy định các cơ quan quản lý, sử dụng công chức không thực hiện việc tuyển dụng công chức ngạch kế toán viên sơ cấp, không thực hiện chuyển ngạch công chức sang ngạch kế toán viên sơ cấp kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực.
Thứ tư, quy định về cách xếp lương đối với công chức chuyên ngành kế toán
* Đối với ngạch kế toán viên: Được áp dụng hệ số lương công chức loại A1.
* Đối với ngạch kế toán viên trung cấp: Được áp dụng hệ số lương công chức loại A0.
- Công chức hiện đang xếp ngạch kế toán viên trung cấp, hiện đang xếp lương theo công chức loại B, nếu tốt nghiệp trình độ cao đẳng phù hợp thì được xếp lương sang công chức loại A0.
- Công chức hiện đang xếp ngạch kế toán viên trung cấp, hiện đang xếp lương theo công chức loại B, nếu chưa có bằng tốt nghiệp cao đẳng phù hợp thì tiếp tục xếp lương theo công chức loại B trong thời hạn 6 năm kể từ ngày Thông tư số 77/2019/TT-BTC có hiệu lực.
Trong 6 năm này, cơ quan sử dụng công chức phải bố trí cho công chức học tập nâng cao trình độ để đủ tiêu chuẩn của ngạch kế toán viên trung cấp (mới); khi công chức đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện ở ngạch kế toán viên trung cấp (mới) thì được xếp lương theo công chức loại A0. Trường hợp công chức được cử đi học tập nâng cao trình độ mà không tham gia học tập hoặc kết quả học tập không đạt yêu cầu thì cơ quan sử dụng công chức báo cáo cơ quan quản lý công chức xem xét bố trí lại công việc cho phù hợp với trình độ đào tạo hoặc thực hiện tinh giản biên chế.
Trên đây là những quy định mới về ngạch công chức chuyên ngành kế toán trong Thông tư số 77/2019/TT-BTC ngày 11/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Tài chính (có hiệu lực từ ngày 01/01/2020). Có thể nói, Thông tư số 77/2019/TT-BTC đã điều chỉnh, thay đổi các ngạch công chức và điều kiện, tiêu chuẩn của ngạch công chức chuyên ngành kế toán theo hướng cụ thể hơn và phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành về công tác tổ chức cán bộ.
Lê Thị Thu Thảo, Chuyên viên Vụ Tổ chức cán bộ,
Tổng cục Thi hành án dân sự