Trên cơ sở thực hiện Kế hoạch kiểm tra năm 2018, Cục và 14 Chi cục đã tổ chức thực việc kiểm tra nội bộ tại đơn vị. Cục đã thực hiện 02 cuộc kiểm tra toàn diện công tác THADS, hành chính tại 07 Chi cục THADS các huyện. Kết thúc kiểm tra, Đoàn kiểm tra ban hành kết luận kiểm tra và Cục trưởng chỉ đạo, triển khai, tổ chức thực hiện kết luận kiểm tra. Cùng với công tác kiểm tra thường xuyên, Cục THADS tỉnh Quảng Ngãi còn kiểm tra đột xuất đối với 13 hồ sơ thi hành án có đơn yêu cầu, kiến nghị của công dân và Cục trưởng ban hành 13 văn bản chỉ đạo Chi cục trưởng, chấp hành viên tổ chức thực hiện. Qua công tác tự kiểm tra nội bộ và kiểm tra của Cục đối với các Chi cục đã giúp các đơn vị được kiểm tra nhận thấy được những khuyết điểm, hạn chế trong công tác THADS, hành chính, từ đó đề ra các giải pháp để khắc phục những khuyết điểm, hạn chế nhằm đảm bảo công tác THADS, hành chính được thực hiện đúng quy định của pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác THADS, hành chính trên địa bàn.
Một số tồn tại, hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra THADS, hành chính trong thời gian qua cũng còn một số tồn tại, hạn chế như: chưa chú trọng đến công tác kiểm tra đột xuất theo chuyên đề đối với quỹ tiền mặt, công tác tài chính kế toán, việc quản lý vật chứng, các vụ việc thi hành án có áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên và bán đấu giá tài sản, việc phân loại án, xác minh điều kiện thi hành án...; Công tác kiểm tra nội bộ tại một số Chi cục THADS cấp huyện đạt hiệu quả chưa cao, có trường hợp ban hành kế hoạch kiểm tra rồi để đó, không thành lập Tổ kiểm tra để thực hiện việc tự kiểm tra; việc xử lý trách nhiệm của cá nhân có vi phạm được phát hiện qua kiểm tra mới chỉ mang tính chất giáo dục, kiểm điểm rút kinh nghiệm là chính, chưa đủ tính răn đe.
Kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra
Để khắc phục những hạn chế trong công tác kiểm tra, nhằm nâng cao hiệu quả kiểm tra công tác THADS, hành chính năm 2019 và những năm tiếp theo; tôi đề xuất một số giải pháp như sau:
- Cục THADS xây dựng, ban hành và triển khai tổ chức thực hiện Kế hoạch kiểm tra năm 2019 của Cục đảm bảo nội dung: Cục Thi hành án dân sự phải kiểm tra nội bộ tại đơn vị và kiểm tra toàn diện1/3 số đơn vị trên địa bàn; tăng cường kiểm tra đột xuất theo chuyên đề về quỹ tiền mặt, công tác tài chính kế toán, việc quản lý kho vật chứng, các vụ việc thi hành án có áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên và bán đấu giá tài sản, việc ra quyết định thi hành án, phân loại án, xác minh điều kiện thi hành án, khiếu nại tố cáo về THADS...; đồng thời, chỉ đạo Chi cục trưởng Chi cục THADS các huyện thành phố xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện kế hoạch tự kiểm tra nội bộ tại đơn vị năm 2019 đảm bảo đúng quy định tại Mục 3 từ Điều 19 đến Điều 24 Thông tư số 01/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 của Bộ Tư pháp hướng dẫn thực hiện một số thủ tục quản lý hành chính và biểu mẫu nghiệp vụ trong thi hành án dân sự; bám sát kế hoạch để nghiêm túc thực hiện việc kiểm tra đảm bảo đúng kế hoạch đã được ban hành.
- Tổng cục THADS tăng cường công tác kiểm tra theo chuyên đề đối với các cơ quan THADS địa phương về các nội dung như: kiểm tra công tác tài chính kế toán; kiểm tra việc quản lý vật chứng; kiểm tra các vụ việc thi hành án có áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên và bán đấu giá tài sản; kiểm tra việc phân loại án, xác minh điều kiện thi hành án...; Thông qua công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện vi phạm pháp luật trong THADS (nếu có) để chỉ đạo khắc phục, đặc biệt chú trọng đến việc hướng dẫn chấp hành viên các cơ quan THADS địa phương áp dụng đúng và thống nhất về trình tự, thủ tục pháp luật trong hoạt động tổ chức thi hành án dân sự, hành chính, nhằm đảm bảo việc tổ chức thi hành án đúng quy định của pháp luật.
- Việc kiểm tra là giải pháp mang tính chất nhất thời, nhằm mục đích phát hiện và chỉ đạo khắc phục những thiếu sót vi phạm đã xảy ra. Về lâu dài, phải lấy việc ngăn chặn, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong thi hành án dân sự, không để nó xảy ra mới là giải pháp hữu hiệu. Vì vậy, để góp phần ngăn chặn, phòng ngừa những vi phạm trong công tác thi hành án, Cục THADS và Tổng cục THADS tăng cường công tác giáo dục chính trị tưởng, đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn chuyên sâu về nghiệp vụ thi hành án dân sự cho công chức, chấp hành viên (trong những năm gần đây, Tổng cục THADS chỉ chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đối tượng là chấp hành viên, Chi cục trưởng mà chưa chú trọng đến đối tượng là công chức khác làm công tác thi hành án dân sự như: thư ký, chuyên viên, thẩm tra viên...), nhằm giúp họ có bản lĩnh, trình độ nghiệp vụ để thực hiện tốt nhiệm vụ, nhằm góp phần phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật trong công tác THADS, hành chính.
- Hiện nay, việc tổ chức thực hiện quy trình hướng dẫn nghiệp vụ thi hành án dân sự trong nội bộ ngành thi hành án dân sự được ban hành kèm theo Quyết định số 824/QĐ-TCTHADS ngày 03/12/2014 của Tổng cục THADS còn gặp nhiều khó khăn trong thực tiễn tổ chức thi hành án, vì theo quy trình này, khi chấp hành viên gặp khó khăn, vướng mắc trong công tác THADS cần xin ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ thì phải trải qua một quy trình thủ tục hành chính tốn rất nhiều thời gian. Vì vậy, không đảm bảo tính kịp thời trong áp dụng pháp luật về thi hành án dân sự, đặc biệt là thời hạn. Vì vậy, để khắc phục hạn chế, bất cập này, đồng thời để nâng cao hiệu quả công tác thi hành án, kính đề xuất Tổng cục THADS thành lập “đường dây nóng” hướng dẫn, giải đáp nghiệp vụ THADS, hành chính cho chấp hành viên, công chức các cơ quan THADS địa phương khi cần hướng dẫn, giải đáp những khó khăn, vướng mắc và bất cập về việc áp dụng pháp luật trong tổ chức thi hành án, nhằm góp phần hạn chế vi phạm pháp luật trong công tác THADS, hành chính.
Phạm Huy Ân