Từ đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những quyết sách đúng đắn, quyết liệt để thực hiện việc phòng và chống vấn nạn trên. Tại Hội nghị trung ương Đảng lần thứ 4, khóa XII đã xác định nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong việc xây dựng, chỉnh đốn đảng là chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong hàng ngũ của Đảng. Tiêu cực, tham ô, tham nhũng là một trong những biểu hiện của việc tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ Đảng. Hiện nay, đây là quốc nạn mà Trung ương Đảng đang tập trung loại trừ. Vì vậy, việc phòng, chống tiêu cực, tham ô, tham nhũng là nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên.
Nhằm tạo chuyển biến cơ bản công tác phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự (THADS), ngày 11/02/2014 Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Chỉ thị số 01/CT-BTP Về việc tăng cường phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự. Qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cơ quan, công chức thuộc Hệ thống THADS trong thực thi nhiệm vụ, công vụ; ngăn chặn, loại bỏ điều kiện phát sinh tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động THADS, góp phần xây dựng bộ máy các cơ quan THADS trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu quả; đội ngũ cán bộ công chức THADS thực sự Cần kiệm - Liêm Chính - Chí công - Vô tư.
Để quán triệt và thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự theo Chỉ thị 01/CT-BTP ngày 11/02/2014 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp cần thực hiện triệt để và quyết liệt tám nội dung cụ thể sau:
Thứ nhất, về công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức, chính trị:
Cần quán triệt và thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tiêu cực, tham ô, tham nhũng; chuẩn mực đạo đức Chấp hành viên; chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp; những việc cán bộ, công chức không được làm; nghĩa vụ của cán bộ, công chức phải báo cáo, cũng như trách nhiệm của lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong việc tiếp nhận, xử lý kịp thời các dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng xảy ra trong tại Cục Thi hành án dân sự tỉnh (Cục) và các Chi cục Thi hành án dân sự cấp huyện (Chi cục).
Thứ hai, về thể chế, chính sách pháp luật liên quan lĩnh vực thi hành án dân sự:
Thường xuyên thực hiện việc nguyên cứu, rà soát, tham gia góp ý sửa đổi, bổ sung hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến nghiệp vụ thi hành án, tổ chức cán bộ, tài chính kế toán, đầu tư xây dựng cơ bản không còn phù hợp; tích cực kiến nghị loại bỏ những khâu trung gian, những thủ tục rườm rà, chồng chéo, đặc biệt là những khe hở dễ gây ra tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động THADS.
Thứ ba,về công tác nghiệp vụ và tổ chức thi hành án dân sự:
Cục và các Chi cục cần niêm yết công khai thủ tục thi hành án dân sự tại trụ sở cơ quan, đơn vị, tiến tới công khai trên Trang thông tin điện tử của Cục về quá trình tổ chức thi hành án, kết quả thi hành án, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo để các bên có liên quan biết, theo dõi và giám sát. Việc thụ lý, ra quyết định thi hành án phải đúng thời hạn đối với bản án, quyết định có hiệu lực thi hành. Thực hiện đúng, đầy đủ trình tự, thủ tục, bảo đảm quyền, nghĩa vụ của các bên trong thi hành án dân sự. Hạn chế thanh toán tiền mặt cho đương sự, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
Xác lập số điện thoại đường dây nóng và công bố công khai số điện thoại đường dây nóng, địa chỉ hộp thư điện tử của Cục để tiếp nhận, xác minh, xử lý kịp thời thông tin về tiêu cực, tham nhũng liên quan đến thi hành án dân sự;
Công khai họ tên, chức vụ của người có thẩm quyền giải quyết công việc thi hành án dân sự cho tổ chức, cá nhân có liên quan biết. Tất cả công chức trong Hệ thống cơ quan thi hành án dân sự khi tiếp xúc, làm việc với tổ chức, cá nhân liên quan phải mặc trang phục ngành và đeo phù hiệu, bảng tên công chức. Việc tiếp đương sự phải thực hiện theo quy định về tiếp công dân; chỉ tiếp tại phòng tiếp công dân, phòng khách, các địa điểm do pháp luật quy định; nghiêm cấm tiếp đương sự tại nhà riêng, phòng làm việc, những nơi khác không đúng quy định;
Tập trung chỉ đạo, giải quyết những vụ án lớn, phức tạp và tồn đọng. Nghiêm cấm lợi dụng việc hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ để trì hoãn, kéo dài việc thi hành án.
Thứ tư,về công tác tổ chức, cán bộ:
Công khai quy trình, thủ tục tuyển dụng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều động, luân chuyển, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chế độ, chính sách đối với công chức thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh; thực hiện nghiêm các quy định về công khai, dân chủ trong tổ chức, cán bộ;
Nâng cao chất lượng thực thi công vụ, cần xác định rõ ràng các tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ; việc đánh giá cán bộ, công chức, người lao động trên cơ sở kết quả, hiệu quả công tác, đảm bảo dân chủ, công bằng, công khai, thực chất. Kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định đối với công chức hai (02) năm liền không hoàn thành nhiệm vụ;
Việc quy hoạch, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm và thực hiện chế độ, chính sách đối với công chức phải dựa trên cơ sở của đánh giá công chức. Thực hiện nghiêm quy định về chuyển đổi vị trí công tác tại nội bộ Văn phòng Cục và Lãnh đạo, Chấp hành viên của các Chi cục để phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng;
Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tham mưu về tổ chức cán bộ, phải thực hiện đúng qui trình quy trình về công tác cán bộ trong Hệ thống cơ quan thi hành án dân sự tỉnh Gia Lai. Thực hiện đúng việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, đồng thời tiến hành kiểm tra việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức định kỳ hàng năm và đột xuất theo quy định.
Thứ năm, về lĩnh vực tài chính, kế toán và đầu tư xây dựng cơ bản:
Công khai, minh bạch trong lập dự toán, cấp phát kinh phí, mua sắm tài sản, bảo trì sửa chữa, đầu tư xây dựng cơ bản; công khai chế độ, định mức, tiêu chuẩn liên quan đến việc sử dụng tài sản và ngân sách nhà nước. Thực hiện thanh toán lương, thu nhập tăng thêm, các khoản phúc lợi tập thể đảm bảo kịp thời, đầy đủ, đúng qui định.
Việc lập dự toán ngân sách, thực hiện định mức phân bổ ngân sách; việc quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công; việc thẩm tra, mua sắm tài sản, bảo trì sửa chữa, thuê kho vật chứng, xây dựng cơ bản của các đơn vị thi hành án dân sự trong toàn tỉnh phải bảo đảm chặt chẽ, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tập trung kinh phí cho các nhiệm vụ trọng tâm, chỉ thanh, quyết toán khi hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao.
Thứ sáu, về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo:
Công khai, minh bạch quy trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tạo điều kiện thuận lợi để người dân có thể thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định. Chủ động giải quyết khiếu nại, tố cáo dứt điểm ngay từ cơ sở; hạn chế và tiến tới chấm dứt tình trạng khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài. Nghiêm cấm việc lợi dụng việc khiếu nại, giải quyết khiếu nại để trì hoãn, kéo dài việc thi hành án dân sự.
Lãnh đạo Cục và các Chi cục thực hiện nghiêm việc tiếp công dân theo định kỳ hàng tháng; Lãnh đạo Cục cần thường xuyên tham gia việc tiếp công dân tại cơ sở, đặc biệt chú trọng những đơn vị, Chi cục có phát sinh nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo và có những vụ việc thi hành án phức tạp, kéo dài.
Thứ bảy, về công tác kiểm tra, đôn đốc; giám sát:
Tăng cường kiểm tra, tự kiểm tra nội bộ các Phòng Chuyên môn thuộc Cục và các Chi cục; đẩy mạnh hoạt động kiểm tra toàn diện, kiểm tra theo chuyên đề đối với các Chi cục; thực hiện thường xuyên việc tự kiểm tra, kiểm tra đối với Chấp hành viên, công chức liên quan trực tiếp đến tất cả các khâu dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng trong quá trình tổ chức thi hành án (chú trọng các khâu thụ lý thi hành án, xác minh, phân loại án, áp dụng biện pháp bảo đảm, cưỡng chế, hợp đồng thẩm định giá, bán đấu giá tài sản, thu, chi tiền thi hành án); trong công tác tổ chức, cán bộ (chú trọng các khâu bổ nhiệm, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác, khen thưởng, kỷ luật); trong tài chính, kế toán (chú trọng các khâu cấp phát kinh phí, sử dụng, quyết toán thu, chi tài chính và đầu tư xây dựng cơ bản; hoạt động chi tiêu nội bộ; thuê kho vật chứng, bảo trì trụ sở, mua sắm, sử dụng tài sản, trang thiết bị); trong giải quyết khiếu nại, tố cáo (chú trọng các khâu tiếp công dân, xác minh, quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận tố cáo);
Đề cao trách nhiệm và phát huy vai trò của người đứng đầu cấp Uỷ Đảng, tổ chức Công đoàn (Ban thanh tra nhân dân), Đoàn thanh niên trong việc giám sát và thực hiện phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự;
Thứ tám, về xử lý vi phạm tiêu cực, tham nhũng:
Xử lý nghiêm những trường hợp tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự (kể cả những trường hợp bao che hoặc phát hiện có tiêu cực, tham nhũng nhưng không báo cáo, không có biện pháp ngăn chặn, không xử lý hoặc xử lý không triệt để), bất kể người đó là ai và ở cương vị nào.
Người đứng đầu các cơ quan, đơn vị thuộc Hệ thống Thi hành án dân sự bao gồm: Cục trưởng, Trưởng các Phòng chuyên môn thuộc Cục và Chi Cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự cấp huyện chịu trách nhiệm khi để xảy ra tiêu cực, tham nhũng tại các đơn vị, bộ phận, lĩnh vực do mình phụ trách, liên đới trách nhiệm đối với lĩnh vực do cấp phó của mình phụ trách.
Cấp phó của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị thuộc Hệ thống thi hành án dân sự chịu trách nhiệm chính khi để xảy ra tiêu cực, tham nhũng tại các bộ phận, lĩnh vực do mình trực tiếp phụ trách.
Chấp hành viên chịu trách nhiệm chính khi để xảy ra tiêu cực, tham nhũng của công chức giúp việc đối với hồ sơ vụ việc do mình phụ trách thi hành.
Các đối tượng nêu trên được loại trừ trách nhiệm trong trường hợp không thể biết hoặc đã áp dụng các biện pháp cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm tiêu cực, tham nhũng.
Công chức có hành vi tiêu cực, tham nhũng thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự; cán bộ càng cao, trách nhiệm càng lớn, càng phải xử lý nặng; trong trường hợp bị kết án về hành vi tiêu cực, tham nhũng và bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì bị buộc thôi việc. Công chức có hành vi tiêu cực, tham nhũng bị kỷ luật chưa đến mức buộc thôi việc thì bố trí sang làm nhiệm vụ khác trong thời hạn ít nhất 02 năm. Không xét thi đua, khen thưởng đối với các đơn vị có công chức bị xử lý vi phạm kỷ luật do tiêu cực, tham nhũng trong 01 năm.
Từ những nội dung đã nêu, đối với tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức và người lao động của Hệ thống cơ quan Thi hành án dân sự, nếu thực hiện tốt những vấn đề đã nêu trên theo tinh thần của Chỉ thị số 01/CT-BTP ngày 11/02/2014 của Bộ Trưởng Bộ Tư pháp về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong THADS là chúng ta đã thiết thực quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống tiêu cực, tham ô, tham nhũng trong giai đoạn hiện nay.
Nguyễn Hữu Đức - Phó phòng KTGQKNTC