Sơ kết 2 năm thực hiện Luật Thi hành án dân sự: Nhiều vướng mắc từ quy định của pháp luật

21/12/2011
Hôm qua 20/12, Hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Luật Thi hành án dân sự (THADS) đã khai mạc tại Hà Nội. Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chính cùng nhiều đại diện Bộ ngành TW đã tham dự. Hội nghị còn có sự tham gia của nhiều lãnh đạo UBND tỉnh, thành phố - Trưởng Ban chỉ đạo THA và các Cục trưởng THADS cấp tỉnh.

THA nhiều chuyển biến tích cực

Báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện Luật THADS, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thanh Thủy cho biết: một trong những kết quả nổi bật là kiện toàn tổ chức, bộ máy trong cơ quan THADS. Đến nay đã thành lập xong 63 Cục THADS, 695 Chi cục. Đội ngũ và cơ cấu cán bộ THA tiếp tục được tăng cường và phân bổ hợp lý hơn. Tổng số biên chế của toàn ngành THADS đến hết năm 2011 là gần 9 ngàn người, trong đó có 60 Cục trưởng, 102 Phó Cục trưởng, 661/695 Chi cục trưởng, hơn 3 ngàn Chấp hành viên, 476 Thẩm tra viên và Thẩm tra viên chính. Chế độ, chính sách đối với cán bộ công chức THA tiếp tục được quan tâm thực hiện bảo đảm đúng quy định.

Bên cạnh việc quan tâm thực hiện chế độ chính sách cho cán bộ THA, công tác thanh tra, kiểm tra cũng được tăng cường, xử lý nghiêm đối với vi phạm. Trong 2 năm 2010, 2011 đã xử lý 86 trường hợp trong đó có 6 trường hợp bị khởi tố hình sự.

Trong công tác chuyên môn, sau 2 năm thực hiện Luật, kết quả THA năm sau đều cao hơn năm trước. Nếu năm 2010 thi hành xong hơn 350 ngàn việc, đạt hơn 86% về việc, hơn 80% về tiền, thì năm 2011 đã đạt tỷ lệ 88% về việc (với gần 380 ngàn việc được thi hành) trên số có điều kiện thi hành. Các cơ quan THA đã ra quyết định cưỡng chế nhiều vụ việc, hầu hết đều đảm bảo an toàn, đúng pháp luật, đảm bảo tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Ngoài ra, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại và công tác thanh kiểm tra, thực hiện giám sát THA được các cơ quan giải quyết tích cực. Ông Nguyễn Thanh Thủy cho biết, năm 2011 đã thực hiện kiểm tra toàn diện đối với một số địa phương, tổ chức trên 40 đoàn kiểm tra theo chuyên đề, thành lập các đoàn thanh tra, tiến hành thanh tra công tác THA trên các mặt, đồng thời kiểm tra đột xuất đối với một số địa phương có kết quả thi hành án thấp hoặc phát sinh nhiều vấn đề bức xúc nổi cộm.

Hoạt động thừa phát lại được thí điểm tại TP. Hồ Chí Minh cũng mang lại nhiều kết quả khả quan với 5 Văn phòng thừa phát lại. Tính đến ngày 30/9/2011, các Văn phòng thừa phát lại đã thu được tổng số tiền trên 6 tỷ đồng; thực hiện tống đạt được 34.837 văn bản của cơ quan THA và Tòa án; xác minh điều kiện thi hành hàng trăm vụ …

Còn biểu hiện tiêu cực, phiền hà

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác này hiện nay vẫn còn những hạn chế, khó khăn vướng mắc. Như tổng số việc còn phải thi hành chuyển sang kỳ sau qua các năm tuy có giảm nhưng vẫn còn nhiều; số việc thi hành án chưa có điều kiện thi hành, nhất là về tiền vẫn chiếm tỷ lệ cao so với tổng số phải thi hành. Lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo phải giải quyết còn nhiều, nhất là những đơn thư vượt cấp; một số vụ việc khiếu nại phức tạp kéo dài mà dư luận quan tâm chưa được các cơ quan THADS địa phương tập trung xử lý dứt điểm. Trình độ năng lực và ý thức tổ chức kỷ luật của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế. Vẫn có tình trạng Chấp hành viên, cán bộ làm công tác THADS vi phạm trình tự thủ tục THA bị xử lý kỷ luật, một số trường hợp còn có biểu hiện tiêu cực gây phiền hà, nhũng nhiễu đối với đương sự. Ngoài ra, hiện nay vẫn còn có sự mâu thuẫn giữa Luật THADS với các Luật khác dẫn đến sự không đồng bộ trong hệ thống pháp luật và khó khăn trong công tác THA…

Một trong những đề xuất, kiến nghị theo Bộ Tư pháp là đề nghị Quốc hội cho phép nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật THADS và các Luật khác có liên quan đến công tác THADS để tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, thống nhất giữa các luật để công tác THADS đạt hiệu quả hơn.

Thu Hằng (nội chính)

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính:

Đề nghị Tổng cục THADS chỉ đạo toàn Ngành trên cơ sở dự thảo báo cáo tổng kết, các ý kiến đề xuất kiến nghị của địa phương tổng hợp đánh giá để có kế hoạch đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định còn bất cập của Luật THADS hiện hành. Tiếp tục tập trung xây dựng các đề án, văn bản hướng dẫn, nhất là những văn bản nằm trong chương trình 2011 chưa hoàn thiện, trong đó có đề án giải quyết án tồn đọng. Nếu không khẩn trương sẽ không kịp trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 5/2012 tới.

Ông Đỗ Hữu Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Long An, Trưởng Ban chỉ đạo THADS tỉnh:

Tỉnh luôn tạo điều kiện cho THADS đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ cải cách tư pháp vì thế công tác này năm 2011 trên địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực, kết quả năm sau cao hơn năm trước.

Tuy nhiên, hiện nay, bình quân mỗi Chấp hành viên phải giải quyết gần 400 việc/năm, sang năm 2012 dự báo con số này còn tăng hơn, tạo áp lực rất lớn cho đội ngũ Chấp hành viên. Để tổ chức và hoạt động ngành THADS tỉnh Long An thuận lợi và hiệu quả bền vững tôi đề nghị Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS tăng thêm biên chế cho ngành THADS Long An vì biên chế hiện tại là quá ít, chưa đáp ứng yêu cầu công việc.

Bà Giàng Thị Hoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, Trưởng Ban chỉ đạo THA tỉnh:

THA là công việc khó khăn phức tạp, nhất là đối với một địa bàn miền núi xa xôi, nhiều đồng bào dân tộc như tỉnh Điện Biên nhưng năm qua công tác THADS trên địa bàn đã đạt nhiều kết quả đáng biểu dương, nhiều kết quả ấn tượng cả về việc và tiền. Bộ máy, vị thế của THA ngày càng được khẳng định tuy nhiên, Bộ Tư pháp cũng cần quan tâm hơn đến vấn đề biên chế và chế độ cho anh em làm nhiệm vụ này.

Ông Nguyễn Bá Sơn- Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, Trưởng Ban chỉ đạo THADS TP:

Công tác THADS của thành phố đã góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Đó là sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể Chấp hành viên, cán bộ THA thành phố. Tôi hiểu cái khó của THA khi mà nhiều vụ người phải THA chỉ có một tài sản duy nhất mà bị cưỡng chế, rất có nguy cơ trở thành những “người cùng đinh” trong xã hội. Chính quyền thành phố cũng đã có nhiều biện pháp hỗ trợ như bố trí nhà ở dành cho người nghèo, cho mua đất tái định cư, ổn định cuộc sống…thành phố cũng có quỹ hỗ trợ cho những người khó khăn như người khuyết tật, mãn hạn tù, nhờ có sự chia sẻ cộng đồng những người đó đã ổn định cuộc sống, trở thành những điển hình trong cuộc sống.

Để công tác THA hiệu quả, đề nghị Bộ, Tổng cục tiếp tục quan tâm, chỉ đạo THA địa phương tăng cường phối hợp với các Ngành và phải làm tốt vai trò tham mưu cho cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương. Cần giảm bản án không sai nhưng không thực hiện được.