Trong những năm qua, thực hiện Chỉ thị số 20/2001/CT-TTg ngày 11 tháng 9 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự, công tác thi hành án dân sự có những chuyển biến tích cực, số việc thi hành án thi hành xong với số tiền và tài sản thu được năm sau cao hơn năm trước; nhiều vụ việc thi hành án phức tạp đã được giải quyết dứt điểm; tổ chức bộ máy cơ quan thi hành án được kiện toàn hơn, trình độ chuyên môn của Chấp hành viên, cán bộ thi hành án được nâng lên; cải cách hành chính trong thi hành án được đẩy mạnh với những quy định về thủ tục đơn giản nhưng chặt chẽ hơn; cơ sở vật chất của cơ quan thi hành án được tăng cường; sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương và sự giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và các Đoàn đại biểu Quốc hội tiếp tục được quan tâm; Ban Chỉ đạo thi hành án ở các địa phương được thành lập và hoạt động khá hiệu quả, góp phần không nhỏ trong việc giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc thi hành án phức tạp v.v.... Tuy nhiên, việc triển khai Chỉ thị số 20/2001/CT-TTg vẫn chưa tạo được chuyển biến cơ bản về công tác thi hành án dân sự như đã đề ra và còn nhiều hạn chế, tồn tại, như: số lượng việc thi hành án dân sự tồn đọng vẫn còn nhiều; đơn thư khiếu nại về thi hành án dân sự vượt cấp chưa giảm nhiều, không ít trường hợp giải quyết chưa kịp thời; sự phối hợp giữa cơ quan thi hành án với cơ quan hữu quan có lúc, có nơi chưa thường xuyên, thiếu hiệu quả; tổ chức bộ máy, địa vị pháp lý, biên chế cán bộ, cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động của cơ quan thi hành án, chế độ, chính sách đối với cán bộ thi hành án dân sự chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Để tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân  sự, tạo chuyển biến cơ bản về công tác thi hành án dân sự theo tinh thần Nghị quyết số 07/2007/NQ-QH12 ngày 12 tháng 11 năm 2007 của Quốc hội Khoá XII về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2008 và Nghị quyết số 02/2008/NQ-CP ngày 09 tháng 01 năm 2008 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2008, khắc phục tình trạng số việc thi hành án tồn đọng hàng năm, trước mắt đến cuối năm 2008, cần làm giảm ít nhất 10% đến 15% số việc thi hành án dân sự tồn đọng so với năm 2007; giải quyết dứt điểm một số vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, ngày 01  tháng 7 năm 2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 21/2008/CT-TTg về việc tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự, theo đó chỉ thị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh) tiếp tục triển khai Chỉ thị số 20/2001/CT-TTg và thực hiện các công việc sau:

1. Bộ Tư pháp

a) Chỉ đạo các cơ quan thi hành án dân sự thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm giảm dần số việc thi hành án tồn đọng hàng năm, trước mắt thực hiện ngay đợt tổng rà soát, xác minh và phân loại án, tổ chức các đợt cao điểm giải quyết việc thi hành án tồn đọng; tăng cường hướng dẫn, chỉ đạo địa phương kịp thời tháo gỡ vướng mắc về thi hành án;

b) Chỉ đạo các cơ quan thi hành án dân sự dừng chuyển giao việc thi hành án có giá trị không quá 500.000 đồng cho Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là Uỷ ban nhân dân cấp xã) trực tiếp đôn đốc thi hành. Đối với những vụ việc thi hành án đã chuyển giao, Uỷ ban nhân dân cấp xã tiếp tục đôn đốc thi hành án dứt điểm, những địa phương đôn đốc thi hành án không hiệu quả thì thi hành án dân sự quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh rút hồ sơ để trực tiếp thi hành;

c) Chủ trì, phối hợp với Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan thi hành án dân sự thực hiện thí điểm việc uỷ quyền cho các trại giam trực tiếp đôn đốc thi hành các khoản phải thi hành án nộp ngân sách nhà nước (án phí, tiền phạt, tiền tịch thu sung công, bồi thường cho Nhà nước, truy thu thuế, thu lợi bất chính...) mà người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tại các trại giam, trại tạm giam để tạo điều kiện thuận lợi cho người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tù thực hiện nghĩa vụ thi hành án về dân sự, làm căn cứ xét đặc xá hàng năm;

d) Chỉ đạo các cơ quan thi hành án chú trọng giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng thời hạn, đúng pháp luật ngay từ cơ sở, hạn chế đến mức tối đa những khiếu nại, tố cáo phức tạp mới phát sinh, khiếu nại vượt cấp; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra về thi hành án, nhất là đối với những nơi có nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo hoặc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm;

đ) Chủ trì, phối hợp với Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trong năm 2008 xây dựng quy chế phối hợp trong thi hành án dân sự, kịp thời giải quyết vướng mắc, khó khăn về thi hành án dân sự, thực hiện tốt công tác miễn, giảm thi hành án;

e) Chủ trì, phối hợp với Ban Thường vụ, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh trong công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, điều động, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật và chính sách đối với cán bộ lãnh đạo cấp trưởng, cấp phó của cơ quan thi hành án dân sự; kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan thi hành án; điều động, luân chuyển Chấp hành viên, giải quyết triệt để tình trạng cơ quan thi hành án dân sự không có Trưởng thi hành án hoặc chỉ có 01 Chấp hành viên.

Thí điểm tuyển dụng một tỷ lệ nhất định người đã trải qua công tác Chủ tịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân hoặc các chức danh chủ chốt khác ở cấp xã, có trình độ trung cấp luật, kiến thức xã hội, hiểu biết địa bàn, dân cư và có khả năng làm tốt công tác dân vận, thuyết phục vào các cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện ở miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa có khó khăn về nguồn cán bộ có trình độ cử nhân luật;  

g) Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đề án về tăng cường cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động, xây dựng trụ sở, kho vật chứng cho các cơ quan thi hành án dân sự, để đến năm 2010 phải xây dựng xong trụ sở và đến năm 2015 phải xây dựng xong kho vật chứng của các cơ quan thi hành án dân sự; 

h) Hoàn thành việc xây dựng Đề án thừa phát lại báo cáo Ban Chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương và Chính phủ trong quý III năm 2008 để xem xét, thông qua; phối hợp với Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tổ chức thực hiện thí điểm tại địa bàn thành phố, đồng thời theo dõi việc triển khai, kịp thời rút kinh nghiệm, sơ kết, tổng kết, đề xuất phương án triển khai ở một số địa phương khác.

2. Bộ Nội vụ

Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ về chế độ phụ cấp thâm niên nghề và các chế độ, chính sách ưu đãi nhằm tạo tâm lý ổn định công tác của các cán bộ, công chức thi hành án dân sự, đồng thời thu hút những người có trình độ, năng lực, tâm huyết với nghề thi hành án; đề xuất bổ sung biên chế hợp lý để khắc phục tình trạng quá tải của cơ quan thi hành án.

3. Bộ Quốc phòng

a) Trong năm 2008, chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất biện pháp tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng trụ sở, kho vật chứng, kinh phí hoạt động cho các cơ quan thi hành án trong Quân đội;

b) Chỉ đạo các cơ quan thi hành án trong Quân đội thực hiện thí điểm việc uỷ quyền cho các trại giam trực tiếp đôn đốc thi hành các khoản phải thi hành án nộp ngân sách nhà nước, mà người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tại các trại giam, trại tạm giam.

4. Bộ Công an

a) Chỉ đạo cơ quan Công an các cấp có biện pháp tăng cường công tác bảo vệ cưỡng chế thi hành án, hỗ trợ việc bảo đảm an toàn trụ sở, kho vật chứng của cơ quan thi hành án trong trường hợp cần thiết;

b) Chỉ đạo các trại giam, trại tạm giam chú trọng việc trực tiếp đôn đốc người phải thi hành án đang chấp hành hình phạt tại các trại giam, trại tạm giam thi hành các khoản thi hành án theo uỷ quyền của cơ quan thi hành án dân sự;

c) Chỉ đạo cơ quan điều tra chú trọng áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời để hạn chế việc tẩu tán tài sản, đảm bảo hiệu quả việc thi hành án; thực hiện việc chuyển giao vật chứng và các tài liệu liên quan đầy đủ, kịp thời cho cơ quan thi hành án theo quy định của pháp luật.

5. Bộ Tài chính

a) Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và Bộ Công an hướng dẫn việc thu, nộp, quản lý, sử dụng khoản tiền thi hành án do các trại giam, trại tạm giam đôn đốc thi hành;

b) Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng tiếp tục đề xuất biện pháp nhằm bổ sung phương tiện, điều kiện làm việc đáp ứng yêu cầu hoạt động của các cơ quan thi hành án;

c) Phối hợp với Bộ Tư pháp có biện pháp thực hiện hiệu quả việc hỗ trợ tài chính để thi hành án cho các đối tượng là cơ quan, tổ chức do Nhà nước thành lập, hoạt động hoàn toàn bằng kinh phí do ngân sách nhà nước, góp phần giải quyết án tồn đọng.

6. Ngân hàng Nhà nước, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam

Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chỉ đạo các ngân hàng, bảo hiểm xã hội và các tổ chức tín dụng khác tăng cường công tác phối hợp thi hành án; thực hiện quyết định của cơ quan thi hành án về cưỡng chế trừ vào thu nhập, khấu trừ tài khoản, trừ vào tiền, thu hồi giấy tờ có giá của người phải thi hành án theo quy định của Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 2004.

7. Uỷ ban nhân dân các cấp

Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, Uỷ ban nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh chỉ đạo các cơ quan hữu quan thực hiện hiệu quả việc hỗ trợ tài chính để thi hành án; tăng cường chỉ đạo sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan, đoàn thể ở địa phương với cơ quan thi hành án trong việc thi hành án, thực hiện kịp thời việc chuyển dịch, đăng ký quyền sở hữu, sử dụng tài sản thi hành án theo quy định của pháp luật; bố trí đất đai, hỗ trợ đền bù, đảm bảo giải phóng nhanh mặt bằng cho các cơ quan thi hành án để xây dựng trụ sở, kho vật chứng. Đối với thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố chỉ đạo các cơ quan hữu quan đến năm 2009 phải thực hiện xong việc bố trí đất đai, hỗ trợ đền bù, giải phóng mặt bằng để các cơ quan thi hành án dân sự xây dựng trụ sở, kho vật chứng.

Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Bộ trưởng Bộ Tư pháp hoàn thiện Đề án thừa phát lại, chỉ đạo Sở Tư pháp và các cơ quan hữu quan triển khai có hiệu quả việc thực hiện thí điểm Đề án thừa phát lại tại địa bàn thành phố.

Ban Chỉ đạo thi hành án các cấp làm tốt công tác tham mưu giúp Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp và cấp trên tăng cường sự chỉ đạo phối hợp trong công tác thi hành án dân sự.

Uỷ ban nhân dân cấp xã tăng cường công tác phối hợp với cơ quan thi hành án để thi hành có hiệu quả các việc thi hành án trên địa bàn.

8. Các cơ quan, tổ chức phải gương mẫu trong việc thi hành bản án, quyết định của Toà án, nếu cố tình dây dưa, cản trở hoạt động thi hành án cần được xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

9. Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ của mình có kế hoạch cụ thể, khẩn trương triển khai thực hiện Chỉ thị này.

Bộ Tư pháp có trách nhiệm theo dõi đôn đốc, kiểm tra và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả triển khai thực hiện Chỉ thị này. Chỉ thị này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.